Αρετή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο τα συμβαίνοντα στην ανθρώπινη ψυχή είναι τρία: τα ''πάθη'', δηλαδή τα συναισθήματα όπως για παράδειγμα ο φόβος, η οργή και γενικά τα συναισθήματα που συνδέονται με την ηδονή ή τον πόνο, οι ''δυνάμεις'', δηλαδή η ικανότητα που έχουμε εκ φύσεως να βιώνουμε τα συναισθήματα και οι ''έξεις'', ο τρόπος με τον οποίο βιώνουμε τα πάθη και ο οποίος συμβαίνει με δική μας προαίρεση όπως όταν ο σφόδρα οργιζόμενος έχει κακή και ο μετρίως οργιζόμενος έχει καλή προδιάθεση προς τα πάθη. Αποκλείοντας τα πάθη και τις δυνάμεις –κάπως αυθαίρετα και με βάση τον κοινωνικό έπαινο ή τον ψόγο, δηλαδή κοινωνικές δυνάμεις μεταβλητές- ο Αριστοτέλης καταλήγει ότι οι αρετές είναι ''έξεις''. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι οι αρετές δεν είναι πάθη, γιατί δε μας επαινούν ή μας κατηγορούν για τα συναισθήματα, αλλά για τις αρετές ή τα ελαττώματά μας. Επίσης, γινόμαστε ακούσια συναισθηματικοί, όταν μας καταλαμβάνουν τα πάθη, ενώ οι αρετές απαιτούν συνειδητό σκοπό και συνεπώς εκούσια διαχείριση. Τέλος, τα πάθη μας συγκινούν, ενώ οι αρετές όχι.

 

 

Βάσει των παραπάνω η αρετή είναι μια επίκτητη και όχι εγγενής ποιότητα ενδεικτική της ψυχοσύνθεσής μας, που αποκαλύπτεται ή εκδηλώνεται σε δεδομένους τύπους συμπεριφοράς. Συμπεραίνοντας ότι η αρετή είναι κατάσταση του χαρακτήρα, έχουμε καθορίσει τι είδους πράγμα είναι αρετή. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι ο Αριστοτέλης δε λαμβάνει υπόψιν του τις αναμνήσεις, τις εικόνες, τις ικανότητες και άλλα περιεχόμενα του νου, αντίθετα από τον δάσκαλό του, πιθανώς επειδή εστιάζεται σε εκείνα τα περιεχόμενα που συνδέονται με τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα είναι καταστάσεις του νου που εμπεριέχουν κάποιο συναίσθημα. Αλλά δεδομένου ότι περιλαμβάνουν και γνωστικές πτυχές, θα μπορούσαν λογικά να επηρεαστούν, κάτι που φαίνεται ότι ο φιλόσοφος θεωρεί κρίσιμο για τον καθορισμό της πορείας των ενάρετων ενεργειών.