Δικτυοερυθροκύτταρο

Τα δικτυοερυθροκύτταρα (αγγλ. reticulocytes) είναι ανώριμα ερυθροκύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια). Προέρχονται από τους οξύφιλους (ορθοχρωματικούς) ερυθροβλάστες έπειτα από την απώλεια του πυρήνα (ελλ. αποπυρήνωση, αγγλ. enucleation) των τελευταίων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της ερυθροποίησης. Συνεπώς, όπως και τα ερυθροκύτταρα, τα δικτυοερυθροκύτταρα δε διαθέτουν πυρήνα. Έπειτα από στάδια ανάπτυξης και ωρίμανσης στο μυελό των οστών εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος όπου επί περίπου 24 ώρες συνεχίζουν να διαφοροποιούνται έως ότου μετατραπούν σε ώριμα ερυθροκύτταρα. Ονομάζονται δικτυοερυθροκύτταρα λόγω της παρουσίας στο κυτταρόπλασμά τους ενός δικτύου ριβοσωμικού RNA (rRNA). Το δίκτυο αυτό καθίσταται ορατό στο μικροσκόπιο έπειτα από χρώση με κυανούν του μεθυλενίου.

Δικτυοερυθροκύτταρο

Ερυθροκύτταρο

Σημασία της μέτρησης του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα

Η μέτρηση του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα είναι σημαντική για τη διάγνωση ασθενειών όπως οι διάφορες αναιμίες. Σε ένα υγιές άτομο το ποσοστό των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα κυμαίνεται μεταξύ 0,5%-1,5%. Σε περιπτώσεις έντονης αιμορραγίας ή αναιμίας (π.χ. αιμολυτική αναιμία) όπου παρατηρείται υψηλός ρυθμός απώλειας ή/και καταστροφής των ερυθροκυττάρων, ο οργανισμός προσπαθεί να ανταπεξέλθει παράγοντας νέα ερυθροκύτταρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσοστό των δικτυοερυθροκυττάρων που μετριέται στο αίμα εμφανίζεται αυξημένο. Από την άλλη μεριά, εάν διαπιστωμένη απώλεια-καταστροφή ερυθροκυττάρων δεν προκαλεί αύξηση του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα, αυτό υποδηλώνει βλάβη στο μυελό των οστών. Κατά συνέπεια, το ποσοστό των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα αποτελεί δείκτη της ομαλής λειτουργίας του μυελού των οστών, καθώς αντιπροσωπεύει την παραγωγή κυττάρων από αυτόν που πολύ πρόσφατα απελευθερώθηκε στην κυκλοφορία του αίματος. Η κατάσταση της ύπαρξης ιδιαιτέρως υψηλού ποσοστού δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα χαρακτηρίζεται ως δικτυοερυθροκυττάρωση. Από την άλλη πλευρά, υπερβολικά χαμηλό ποσοστό δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα δύναται να είναι συνέπεια χημειοθεραπείας, απλαστικής αναιμίας, κακοηθειών του μυελού των οστών, προβληματικής παραγωγής ερυθροποιητίνης ή έλλειψης βιταμινών ή/και ιχνοστοιχείων (B₉, B₁₂, σιδήρου).

Διαδικασία μέτρησης του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα

Η μέτρηση του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα γίνεται με αυτοματοποιημένο τρόπο σε κυτταρόμετρο ροής ή παρόμοιο μηχάνημα με κατάλληλο λέϊζερ έπειτα από χρώση δείγματος ολικού αίματος με τη φθορίζουσα ουσία πορτοκαλί του θειαζολίου (thiazol orange) η οποία μαρκάρει RNA και DNA. Έτσι, τα λευκοκύτταρα που είναι εμπύρηνα απεικονίζονται έντονα θετικά για το πορτοκαλί του θειαζολίου, τα απύρηνα ερυθροκύτταρα είναι αρνητικά και τα δικτυοερυθροκύτταρα εμφανίζονται σε μία ενδιάμεση θέση καθώς περιέχουν μόνο RNA.

Η μέτρηση του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων στο αίμα μπορεί να πραγματοποιηθεί και με τη χρήση μικροσκοπίου έπειτα από χρώση με Giemsa. Σε αυτή την περίπτωση τα δικτυοερυθροκύτταρα διακρίνονται εύκολα από τα εμπύρηνα λευκοκύτταρα των οποίων ο πυρήνας μαρκάρεται σε διάφορες αποχρώσεις του κυανού αναλόγως το επίπεδο συμπύκνωσής του. Σε σχέση με τα ερυθροκύτταρα, τα δικτυοερυθροκύτταρα εμφανίζονται ελαφρώς μεγαλύτερα σε μέγεθος και "τσαλακωμένα" (αγγλ. ruffled) μην έχοντας λάβει ακόμα το χαρακτηριστικό φακοειδές σχήμα των ώριμων ερυθροκυττάρων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη μέτρηση του ποσοστού των δικτυοερυθροκυττάρων (Αγγλικά)