Η λίμνη της Καστοριάς και ο ποταμός Αλιάκμονας ήταν επί αιώνες οι ζωτικοί χώροι ανάπτυξης της ανθρώπινης δραστηριότητος και το σημείο εκκίνησης προς τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο.Βαρυσήμαντοdgolitsis`````` γεγονός αποτελεί η ανεύρεση ενός λίθινου χειροπέλεκυ της παλαιολιθικής εποχής στο Παλαιόκαστρο όχι μακρυά από τις όχθες του σημερινού Αλιάκμονα. Πλησίον και κατά μήκος του ποταμού Αλιάκμονα δημιουργήθηκαν διάφοροι προϊστορικοί οικισμοί16:39, όπως η Αιανή που17 γνωρίζουμεΟκτωβρίου και2010 σήμερα.(UTC)
Κι΄είναι αυτό πολύ αυτονόητο γιατί πριν ακόμα κατοικιδιοποιηθεί το άλογο μετά την πρωτονεολοθική περίοδο (4.300-3.200 π.Χ) οι ποτάμιες κοιλάδες προσφέρονταν για την ανάπτυξη των μόνιμων αγροτικών οικισμών. Η πλέον ευνοημένη περιοχή του Παλιού Κόσμου και για πολλούς αιώνες ήταν η γεωγραφική ζώνη που αρχίζει από τη λίμνη της Καστοριάς και μέσω Αλιάκμονα εξικνείται μέχρι του Θερμαϊκού κόλπου.Η ευρύτερη περιοχή του Αλιάκμονα με φυσικά τείχη την Πίνδο, το Βέρμιο και τις κορυφογραμμές του Ασκίου και του Βούρινου την καταστούσαν για αιώνες απροσπέλαστη πανταχόθεν. Με τις σχεδίες αρχικά μέσω Αλιάκμονα οι Ορεστίδες ήταν εκείνοι που πρώτοι προσάραξαν πέριξ του Θερμαίου Κόλπου.
Η λέξη Ορεστίδες είναι ομόρριζη της λέξης ορεινός και σύγχρονοι ερευνητές της ιστορίας υποστηρίζουν, ότι οι Δωριείς στην τελευταία φάση της μετακίνησής τους προς νότον είχαν ορμητήριο την Πίνδο. Η ευρύτερη περιοχή πέριξ της λίμνης της Καστοριάς με τους πασσαλόπηκτους οικισμούς της νεολιθικής εποχής πριν ακόμα από τον 6ον αιώνα π.Χ. προΰπήρχε όχι μόνον του Ορέστη, αλλά και αυτού ακόμη του Κάστορος αδελφού του Πολυδεύκους}.
Παίονες δε περί τον Αξιόν ποταμόν και την καλουμένην δια τούτο Αμφαξίτιν, Ηδωνοί δε και Βισάλται την λοιπήν μέχρι Στρυμόνος--dgolitsis`````` 16:39, 17 Οκτωβρίου 2010 (UTC)
