Διάσκεψη της Τεχεράνης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 16:
 
Ήδη από το Μάιο του 1942 ο Ρούζβελτ είχε προτείνει στον Στάλιν, μέσω του Χάριμαν, μια μεταξύ τους συνάντηση κάπου στο Βερίγγειο πορθμό ή στην [[Ισλανδία]]. Ο Στάλιν έχασε την ευκαιρία, αν και επιθυμούσε μια συνάντηση, γιατί φοβόταν τα αεροπορικά ταξίδια.<ref name=kart>Ρεϊμόν Καρτιέ, ''Ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τ. Β', Πάπυρος, Αθήνα, 1964, σελ. 127 - 128 και 130 - 132</ref>
Τον Ιούλιο ο Στάλιν έγραψε προς τον Ρούζβελτ ότι "τα μεγάλα στρατηγικά ζητήματα δεν είναι δυνατό να επιλυθούν μόνον από τους στρατιωτικούς". Ακολούθησε βροχή ανταλλαγής μηνυμάτων και προτάσεων, κυρίως μεταξύ Ρούζβελτ και Τσώρτσιλ πριν τελικά καταστεί δυνατή η συνάντηση στην Τεχεράνη.
 
Ύστερα από την δήλωση του Στάλιν "περί στρατιωτικών ζητημάτων" ο Ρούζβελτ αποφάσισε, όποτε κι αν γινόταν η διάσκεψη, να μη πάρει μαζί του τον Υπουργό των Εξωτερικών [[Κόρντελ Χαλ]] (Kordel Hull). Ο βασικός λόγος γι' αυτό δεν ήταν οι επισημότητες, όπως έλεγε στους άλλους δύο, αλλά ο Πρόεδρος φοβόταν τις παρεμβάσεις του υπουργού του, ο οποίος συνέχεια του υπενθύμιζε ότι "δίνει πολλά στους Ρώσους" και δεν ήθελε να έχει κανένα πλάι του να τον συμβουλεύει τι να κάνει και τι να πει. Ωστόσο ο Χαλ δεν ήταν δυνατό να αγνοηθεί: Είχε δεχθεί να αναλάβει το Υπουργείο Εξωτερικών υπό την προϋπόθεση ότι "θα συμμετείχε με κάθε δυνατό τρόπο στη χάραξη και την εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής". Προέβαλε, επίσης, το επιχείρημα ότι "τα μεγάλα στρατιωτικά ζητήματα είναι αδύνατο να επιλυθούν χωρίς να προκαλέσουν παρέμβαση της πολιτικής". Ο Χαλ αρχικά είχε υποχωρήσει στην επιθυμία του Προέδρου, μέχρι τη στιγμή που έμαθε ότι ο Βρετανός ομόλογός του, [[Άντονι Ήντεν]], θα συμμετείχε στην προγραμματιζόμενη διάσκεψη. Όταν το ανέφερε στον Ρούζβελτ, αυτός του απάντησε ότι "το αμερικανικό και το βρετανικό σύστημα διακυβέρνησης είναι τελείως διαφορετικά". Ο Χαλ τελικά ενέδωσε στην επιθυμία του Προέδρου.
Γραμμή 23:
 
===Η επιλογή της Τεχεράνης===
Στο ενδιάμεσο διάστημα είχαν γίνει άπειρες προτάσεις για επιλογή του ακριβούς σημείου συνάντησης και είχαν προταθεί σχεδόν όλα τα σημεία της υδρογείου. Ο Ρούζβελτ ήταν ήδη σε κακή κατάσταση από πλευράς υγείας και η στάση του Στάλιν δε βοηθούσε καθόλου: Ο Σοβιετικός επέμενε η διάσκεψη να γίνει στη [[Μόσχα]], κάτι που είχε ήδη εκνευρίσει τον Τσώρτσιλ. ΌτανΟ Χαλ είχε ήδη πάει στη Μόσχα για να κανονίσει τη συνάντηση και ο ΑμερικανόςΡούζβελτ τουείχε ήδη απορρίψει την Τεχεράνη. Όταν ο Ρούζβελτ πρότεινε άλλα σημεία συνάντησης, ο Στάλιν απάντησε, μάλλον υπεροπτικά, ότι "ήταν επικεφαλής ενός μεγάλου έθνους και δε μπορούσε να λείψει από την πατρίδα του όσο αυτή πολεμούσε". Ο Αμερικανός του απάντησε, μάλλον στον ίδιο τόνο, ότι και αυτός ήταν ηγέτης ενός μεγάλου έθνους που πολεμούσε και επίσης δε μπορούσε να λείψει επί μακρόν, καθώς το [[Σύνταγμα]] τον υποχρέωνε να επικυρώνει με την υπογραφή του κάθε νόμο που ψήφιζε το [[Κογκρέσο]] μέσα σε δέκα ημέρες. Απλά η διαδρομή προς Μόσχα ήταν πολύ μακρά και πρότεινε να "μοιράσουν την απόσταση". Ο Στάλιν πρότεινεείναι τότεαμετακίνητος. τηνΜόσχα, Τεχεράνη ή αναβολή της συνάντησης για το 1944. Ο Χαλ πιστεύει πως το τελευταίο θα είναι αυτό που θα εγκρίνει ο Πρόεδρος, η ανυπομονησία του όμως είναι πολύ πιο ισχυρή: Ο Ρούζβελτ υποχωρεί και δέχεται να πάει στην Τεχεράνη Ουσιαστικά, ο Στάλιν πρότεινε αυτή την πόλη γιατί εκεί μπορούσε να φτάσει χωρίς να χρησιμοποιήσει αεροπλάνο, δεδομένης της αεροπλανοφοβίας του. Επιπλέον, η πόλη είχε άμεση τηλεφωνική σύνδεση με τη Μόσχα.<ref name=kart/>
{{κύριο|Διάσκεψη του Καΐρου}}
Πριν οι δυο δυτικοί ηγέτες αναχωρήσουν προς την Τεχεράνη, πέρασαν από το Κάιρο, όπου συνάντησαν τον Κινέζο ηγέτη Τσανγκ Κάι Σεκ.
 
==Η διεξαγωγή==
Η στάση του Ρούζβελτ χαρακτηρίζεται αρκετά περίεργη, για τέτοιας φύσεως σύμμαχο, όπως η Βρετανία. Πιστεύει ότι με τον Στάλιν μπορεί να συζητήσει πολύ πιο εύκολα και να πάρουν από κοινού τις μεγάλης σημασίας αποφάσεις - δεν πιστεύει το ίδιο για τον Τσώρτσιλ. Ο λόγος είναι ότι ο Βρετανός είναι συντηρητικός έως αναχρονιστικός: Είναι προσηλωμένος στη Μοναρχία, φανατικός αντικομμουνιστής, σαφώς αποικιοκράτης. Η Βρετανική Αυτοκρατορία, της οποίας είναι υπέρμαχος, είναι η πεμπτουσία της καταπίεσης και για το λόγο αυτό δε θα πρέπει να επιζήσει ύστερα από τον Πόλεμο. Αντίθετα, θεωρεί τον Στάλιν "μέσα στο ρεύμα της Ιστορίας" και αντιτίθεται ισχυρότατα στις απόψεις των συμβούλων του - και μάλιστα ανθρώπων που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις, όπως οι στρατιωτικός ακόλουθος των ΗΠΑ στη Μόσχα, που του εκφράζει ανοιχτά την άποψη πως θεωρεί "πιθανή συμμαχία ΗΠΑ - Μπολσεβίκων ''τουλάχιστον περίεργη''".<ref name=kart/>
 
Η διάσκεψη αρχίζει την Κυριακή 28 Νοεμβρίου. Ο Τσώρτσιλ αντιμετωπίζει την ενωμένη εχθρότητα Στάλιν και Ρούζβελτ. Η συμπεριφορά των δύο ηγετών προς το Βρετανό είναι περισσότερο απαξιωτική παρά ισότιμη. Όπως είναι φυσικό, ο Ρούζβελτ αρνείται να παράσχει κάθε βοήθεια στο Μεσογειακό θέατρο του πολέμου, με αποτέλεσμα η Βρετανία να αποπειραθεί μόνη της την κατάληψη των νησιών του Αιγαίου. Η απόπειρα αποτυγχάνει παταγωδώς, μια βρετανική ταξιαρχία αιχμαλωτίζεται στη [[Λέρος|Λέρο]] και βυθίζονται έξι βρετανικά αντιτορπιλικά.
 
Στο δείπνο της 29ης Νοεμβρίου λαμβάνει χώρα ένα σοβαρό επεισόδιο: Ο Στάλιν, στην πορεία της συζήτησης, εκφράζει την άποψη ότι οι 50.000 - και ίσως 100.000 - ηγετικές φυσιογνωμίες της Γερμανίας στους τομείς των ενόπλων δυνάμεων, της επιστήμης, της τεχνολογίας και της οικονομίας θα πρέπει να εκτελεστούν με συνοπτικές διαδικασίες. Ο Τσώρτσιλ απαντά, με οξύτατο τόνο, ότι εκφράζει την απόλυτη άρνησή του πάνω σε τέτοιες πρακτικές. Ναι, ασφαλώς οι εγκληματίες πολέμου πρέπει να δικαστούν και να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους, το έχει πει και γράψει και ο ίδιος, αλλά η Βρετανία αρνείται να "βάλει στο ίδιο τσουβάλι" με τους εγκληματίες τους στρατιώτες που πολέμησαν για την πατρίδα τους. Αρνείται να συμμετάσχει σε εκτελέσεις που γίνονται για πολιτικούς λόγους.<ref>[http://teachingamericanhistory.org/library/index.asp?document=906 Teaching American History: Documents]</ref> Ο Στάλιν υποστηρίζεται από ένα νεαρό Αντισυνταγματάρχη, που καταχράται την ιδιότητά του: Το γιο του Προέδρου Ρούζβελτ. Ο Βρετανός θυμώνει σε τέτοιο βαθμό που δηλώνει ότι προτιμά να εκτελεστεί ο ίδιος τώρα στην αυλή της Σοβιετικής Πρεσβείας παρά να συναινέσει σε τέτοια ενέργεια. Αφήνει την πετσέτα και το πιρούνι του και σηκώνεται από το τραπέζι βγαίνοντας έξω. Ο Στάλιν σηκώνεται με τη σειρά του και επαναφέρει το Βρετανό στο τραπέζι και τη συζήτηση, βεβαιώνοντάς τον ότι απλά αστειευόταν.<ref name=kart/>
 
==Παραπομπές==