Εθνική αυτοδιάθεση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
'''Εθνική αυτοδιάθεση''' ονομάζεται το δικαίωμα ενός [[Έθνος|έθνους]] ή [[Λαός|λαού]] να αποφασίζει αυτοδύναμα για το διεθνές στάτους της επικράτειάς του και για τα ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με αυτό. Στο μέσο νου ο όρος έχει συνδεθεί με τα κινήματα [[ανεξαρτησία]]ς, άρα με την επιδίωξη δημιουργίας νέων [[Εθνικό κράτος|εθνικών κρατών]], αλλά το εύρος του δεν περιορίζεται σε αυτήν - π.χ. ενδέχεται ένας λαός να επιλέγει συνειδητά την παραμονή του σε ένα [[πολυεθνικό κράτος]] ή την [[Προσάρτηση|προσάρτησή]] του σε ένα άλλο.
 
Συχνά χρησιμοποιείται με την ίδια σημασία ο πιο «παγκόσμιος» όρος του ''εθνικού αυτοπροσδιορισμού'' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]] ''national self-determination''), ο οποίος μάλιστα αποτελεί στοιχείο του [[Διεθνές Δίκαιο|Διεθνούς Δικαίου]]. Στην [[Ελληνική γλώσσα|ελληνική γλώσσα]] οι δύο έννοιες διαφέρουν ελαφρώς: η αυτοδιάθεση σχετίζεται περισσότερο με το έθνος ως πολιτική οντότητα, ενώ ο αυτοπροσδιορισμός ως [[εθνική ταυτότητα|ταυτότητα]].
 
Στο βαθμό που είναι δύσκολο να συμφωνηθεί επακριβώς τι αποτελεί έθνος, λαό κτλ., καθίσταται εξίσου δύσκολο να συμφωνηθεί μια συγκεκριμένη μεθοδολογία, υπό τις οποίες αναγνωρίζεται σε ένα έθνος το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Το κενό καλύπτεται συνήθως από την προσφυγή στην ισχύ, είτε [[πολιτική]] είτε [[Στρατός|στρατιωτική]], μέσω της οποίας οι αιτούμενοι αυτοδιάθεσης επιδιώκουν να εξαναγκάσουν το «κράτος-καταπιεστή» σε αναγνώριση του δικαιώματος. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης το διεθνές περιβάλλον, ιδιαίτερα οι εκάστοτε βουλήσεις των [[Μεγάλες Δυνάμεις|μεγάλων δυνάμεων]] που έχουν την ισχύ να καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού. Η [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνική Επανάσταση]] αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο όλοι αυτοί οι παράγοντες συνυπήρξαν: Οι [[Έλληνες]] εξεγέρθηκαν το [[1821]] εναντίον της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], πετυχαίνοντας σημαντικές στρατιωτικές νίκες και ταυτόχρονα προκαλώντας κύμα [[Φιλελληνισμός|φιλελληνισμού]] στο [[Χριστιανισμός|χριστιανικό]] κόσμο. Βαθμιαία αυτοί οι δύο παράγοντες, σε συνδυασμό με τα συμφέροντα [[Μεγάλη Βρετανία|Μεγ. Βρετανίας]], [[Γαλλία]]ς και [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσίας]] στη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]], οδήγησαν τις μεγάλες δυνάμεις στην απόφαση να επιβάλουν την ελληνική ανεξαρτησία στους Οθωμανούς, εμπλεκόμενοι ακόμα και στρατιωτικά ([[Ναυμαχία του Ναβαρίνου]] κ.ά.).