Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του «Ρωμαϊκή Δημοκρατία»
καμία σύνοψη επεξεργασίας
μ (Ρομπότ: Προσθήκη: ast:República Romana) |
|||
|[[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]]
|}
Με τον όρο Ρωμαϊκή Δημοκρατία ([[Λατινική γλώσσα|Λατιν.]]: ''Res publica Romanorum'') εννοούμε εκείνη την περίοδο της ρωμαϊκής ιστορίας κατά την οποία οι [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίοι]] εκδιώκοντας τον τελευταίο βασιλιά τους τον [[Ετρούσκοι|Ετρούσκο]] [[Λεύκιος Ταρκύνιος|Λεύκιο Ταρκύνιο]], εγκαθίδρυσαν παράλληλα το [[πολίτευμα]] της res publica. Η περίοδος αυτή της ''δημοκρατίας'', ή ''ρεπουμπλικανική
== Απόδοση του όρου στα ελληνικά ==
Όσον αφορά τη ρεπουμπλικανική περίοδο της ρωμαϊκής ιστορίας, υπάρχει πρόβλημα με την απόδοση του όρου στα ελληνικά. Έτσι, ενώ τα παλαιότερα ιστορικά εγχειρίδια προτιμούσαν τους όρους ''ελεύθερη πολιτεία'' και ''Ρωμαϊκή Δημοκρατία'', σήμερα προτιμάται ο όρος ''ρεπουμπλικανική'', από το λατινικό res publica. Είναι ευνόητο ότι στη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου, η Ρώμη μεταβλήθηκε από μία μικρή πόλη-κράτος σε μία υπερπόντια αυτοκρατορία, ενώ αναφύονταν ποικίλα προβλήματα και προκλήσεις, πολιτικής και κοινωνικής φύσης.
== Πηγές ==
Για τους τελευταίους αιώνες της ρεπουμπλικανικής
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, ωστόσο, ότι, ήδη από τα μέσα του 3ου προχριστιανικού αιώνα, η Ρώμη ήταν μία αυτοκρατορία.
== Πολιτική οργάνωση ==
Με τον όρο res publica αναφερόμαστε γενικά στη μορφή διακυβέρνησης του ρωμαϊκού κράτους από το 509 π.Χ. έως το 27 π.Χ., όταν ο Οκταβιανός περιβάλλεται με μοναρχική εξουσία και τον τίτλο του
* τον τρόπο δόμησης του πολιτεύματος με τις σύνθετες κοινωνικές διαβαθμίσεις
* τους θεσμούς της ρωμαϊκής οικογένειας, της familia
* τους θρησκευτικούς θεσμούς και
*
Φυσικά, η μορφή διακυβέρνησης δεν παρέμεινε στατική, αλλά υπέστη αλλαγές και μετατροπές, καθώς η μεγέθυνση του ρωμαϊκού κράτους, επέφερε θεαματική μεταβολή συνθηκών και την ανάδυση νέων προκλήσεων, η μη ανταπόκριση στις οποίες οδήγησε, τελικά, στην κατάρρευση του κυβερνητικού συστήματος, καθώς οι θεσμοί μιας πόλης ήταν ανεπαρκείς για την αυτοκρατορική διακυβέρνηση την οποία ασκούσε η Ρώμη.
Παρά την ανεπάρκεια και την αναξιοπιστία των πηγών των πρώιμων αιώνων της περιόδου αυτής, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τρία ήταν τα στοιχεία της πολιτικής εξουσίας: οι [[Ύπατος|ύπατοι]] (consules), η [[σύγκλητος]] (senatus) και ο λαός (populus). Οι consules, δύο τον αριθμό, ήταν οι ανώτατοι άρχοντες, των οποίων η θητεία διαρκούσε ένα έτος και ήταν οι φορείς της εκτελεστικής εξουσίας, του imperium. Στις μείζονες αποφάσεις τους, όμως, ακολουθούσαν τη σύγκλητο. Οι προτάσεις των υπάτων (;) υποβάλλονταν σε ψηφοφορία στις λαϊκές συνελεύσεις, τα committia, προκειμένου να καταστούν νόμοι του κράτους.
Ο ιστορικός [[Πολύβιος]] θαύμαζε τη σταθερότητα
Η περιγραφή αυτή του συστήματος διακυβέρνησης, όμως, δεν αποδίδει την πραγματική κατάσταση, διότι τα τρία στοιχεία δεν διατελούσαν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο. Και αυτό γιατί η σύγκλητος, τα μέλη της οποίας προέρχονταν από την παραδοσιακή αριστοκρατία, ήταν που εξέλεγε τους υπάτους. Έτσι αυτοί, λόγω της σύντομης διάρκειας της θητείας τους και του ότι ήταν και οι ίδιοι μέλη της συγκλήτου, συνήθως λειτουργούσαν ως εκτελεστικά όργανα της τελευταίας. Ακόμα και οι λαϊκές συνελεύσεις ελέγχονταν από την παραδοσιακή αριστοκρατία, εξαιτίας αφενός του τρόπου στάθμισης των ψήφων, σύμφωνα με τον οποίο η ψήφος των πλουσίων είχε πολλαπλάσιο βάρος από εκείνη των φτωχότερων, και αφετέρου των δικτύων πατρωνίας, μέσω των οποίων οι πλούσιοι λειτουργούσαν ως προστάτες των οικονομικά ασθενέστερων με αντάλλαγμα την εξαγορά ψήφων. Ουσιαστικά η παραδοσιακή αριστοκρατία (nobilitas) ασκούσε επομένως απόλυτο έλεγχο στο πολιτικό σύστημα, κάτι που εκφραζόταν με τη μεγάλη ισχύ της συγκλήτου.
Για περισσότερα στοιχεία δείτε την ενότητα ''Ζητήματα άμεσης δημοκρατίας στην αρχαία Ρώμη'' του άρθρου [[Άμεση δημοκρατία#Ιστορικό|άμεση δημοκρατία]].
|