Ιστία (αστερισμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Rubinbot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ r2.5.4) (Ρομπότ: Τροποποίηση: la:Vela (constellatio)
μ r2.7.2) (Ρομπότ: Προσθήκη: war:Vela (constelasyon); διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 3:
! colspan="2" style="background-color: silver; font-size: larger;" | Ιστία
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: smaller;" | [[ImageΑρχείο:Vela constellation map.png|300px| Ιστία]] <br /> πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα
|-
! [[Συντομογραφία]]
Γραμμή 15:
|-
! [[Έκταση]]
|499,6 τετ. μοίρες (1,211%)<br />[[Κατάλογος αστερισμών κατά έκταση|Κατάταξη 32ος]]
|-
! style="white-space: nowrap;" | Αριθμός άστρων<br />([[φαινόμενο μέγεθος|μέγεθος]] ≤ 6,5)
| 214
|-
| colspan="2" style="text-align: center;" |Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ <br />32°N - 90°S
|}
 
Γραμμή 26:
Συνορεύει με τους αστερισμούς [[Πυξίς]], [[Πρύμνη (αστερισμός)|Πρύμνα]], [[Τρόπις]], [[Κένταυρος (αστερισμός)|Κένταυρος]] και [[Αντλία (αστερισμός)|Αντλία]]. Το μεγαλύτερο τμήμα των Ιστίων είναι ορατό από την Ελλάδα. Η ονομασία σημαίνει τα πανιά του πλοίου, της '''''[[Αργώ (αστερισμός)|Αργούς]]''''' (Argo Navis), του μεγάλου αρχαίου αστερισμού που τεμαχίσθηκε και έδωσε τους σημερινούς αστερισμούς Πρύμνα, Τρόπιδα, Ιστία και Πυξίδα. Για το λόγο αυτό, η ιστορία της ονοματοδοσίας περιορίζεται στο λήμμα [[Αργώ (αστερισμός)|Αργώ]].
 
== Οι φωτεινότεροι αστέρες ==
 
Στα Ιστία αποδόθηκαν 248 αστέρες ορατοί με γυμνό μάτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ελληνικά γράμματα (συμβολισμός Bayer) μοιράσθηκαν σε αστέρες των τριών αστερισμών Πρύμνας, Τρόπιδος και Ιστίων, και συνεπώς τα Ιστία δεν έχουν όλα τα γράμματα να χαρακτηρίζουν τους δικούς τους αστέρες.
Γραμμή 44:
* Ο '''HR 4167''' έχει φαιν.μέγεθος 3,84 και φασμ.τύπο F4 IV.
 
== Αξιοσημείωτα στον αστερισμό ==
 
Καθώς διασχίζονται από το [[γαλαξιακό επίπεδο]], τα Ιστία είναι πλούσια σε σώματα του δικού μας [[Γαλαξίας|Γαλαξία]]:
 
* Στις [[22 Μαΐου]] [[1999]] ανακαλύφθηκε [[καινοφανής αστέρας]] ('''Nova Velorum 1999''') που έφθασε σε φαινόμενο μέγεθος 2,8.
* Το [[ανοικτό σμήνος]] '''IC 2391''' καλύπτει στον ουρανό τετραπλάσια έκταση από όση ο δίσκος της [[Σελήνη|Σελήνης]].
* Η [[Ομάδα OB]] '''Vela OB1''' περιλαμβάνει πάνω από 40 υπέρλαμπρους αστέρες.
* Το ομώνυμο '''Νεφέλωμα των Ιστίων''', γνωστό και ως '''Gum Nebula''' από το όνομα του Αυστραλού αστρονόμου Colin Gum, είναι τεράστιο αλλά δυσδιάκριτο. Καλύπτει 60 × 30 μοίρες στον ουρανό επεκτεινόμενο και στους γειτονικούς αστερισμούς, είναι [[υπόλειμμα υπερκαινοφανούς]] και συνεπώς διαστελλόμενο θα περικλείσει κάποτε και τη Γη. Σήμερα η πραγματική έκτασή του ανέρχεται σε 1.700 επί 800 έτη φωτός. Το εγγύτερο άκρο του απέχει από εμάς 450 έτη φωτός, ενώ το μακρινότερο 1.500. Πυκνότερα τμήματά του είναι τα Gum 12, Gum 15 και Gum 17. Στο κέντρο του, το άλλο σημάδι της εκρήξεως [[υπερκαινοφανείς αστέρες|υπερκαινοφανούς]], ο '''[[Πάλσαρ]] των Ιστίων (Vela Pulsar)''' (PSR 0833-45) περιστρέφεται με περίοδο 91 msec, ή 11 στροφές το δευτερόλεπτο.
* Υπάρχουν βέβαια και άλλοι πάλσαρ στα Ιστία, όπως ο '''PSR 1055-52''' που ανιχνεύθηκε και στο υπεριώδες, με αποτέλεσμα η επιφανειακή του [[θερμοκρασία]] να υπολογισθεί στους 750.000 βαθμούς.
* Δύο τουλάχιστον πηγές ακτίνων Χ στον αστερισμό είναι αξιοσημείωτες: Η '''Vel X-1''' συνιστά διπλό σύστημα [[αστέρας νετρονίων|αστέρα νετρονίων]] με τον φαιν.μεγέθους 6,9 κυανό [[υπεργίγαντας|υπεργίγαντα]] HD 77581, σε απόσταση περίπου 6.000 ετών φωτός από τη Γη. Η πηγή '''RX J0852.0-4622''' είναι ένα υπόλειμμα υπερκαινοφανούς φαινόμενης ηλικίας 680 ετών με φαιν.διάμετρο 2° και θερμοκρασία 30 εκατομμυρίων βαθμών. Απέχει 650 έτη φωτός από τη Γη.
* [[Εξωηλιακοί πλανήτες]] στα Ιστία έχουν ανιχνευθεί περί τους αστέρες '''HD 75289''' και '''HD 83443'''. Ο πρώτος έχει ένα πλανήτη σε απόσταση από αυτόν μόλις 6,88 εκατομμύρια χιλιόμετρα και με περίοδο περιφοράς 3,51 ημέρες, ενώ το όλο σύστημα απέχει από εμάς 94,4 έτη φωτός. Ο δεύτερος έχει δύο πλανήτες σε απόσταση από αυτόν 5,68 και 26,0 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, με περιόδους περιφοράς 2,9861 και 29,83 ημέρες, ενώ το όλο σύστημα απέχει από εμάς 142 έτη φωτός. Οι μάζες των τριών πλανητών πιθανότατα δεν υπερβαίνουν τη μάζα του Δία.
 
== Διαδικτυακοί τόποι ==
Γραμμή 112:
[[ur:بادبان (مجمع النجوم)]]
[[vi:Thuyền Phàm]]
[[war:Vela (constelasyon)]]
[[zh:船帆座]]
[[zh-yue:船帆座]]