|
<center><br />'''ΑΥΤΗ Η ΣΕΛΙΔΑ ΘΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΓΙΑ ΑΡΚΕΤΟ ΚΑΙΡΟ. ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΜΗΝ ΕΝΟΧΛΕΙΤΕ ΚΑΙ ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ. ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΕΡΟΣ ΕΝΟΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΑΡΘΡΟΥ. ΑΝ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΕΝΑ ΛΑΘΟΣ, ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΑΝΑΦΕΡΕΤΕ ΣΤΗ [[Συζήτηση Χρήστη:Stellakis|<font color="yellow">ΣΕΛΙΔΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ</font>]] ΜΟΥ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ.'''<br /></div></center>
|}
{{Πληροφορίες χημικού στοιχείου
<!--------Χρώμα πίνακα--------->
|χρώμα = #ff99cc
<!--Θέση του στοιχείου στον περιοδικό πίνακα-->
|αριστερά = [[Φράγκιο]]
|δεξιά = [[Ακτίνιο]]
|πάνω = [[Βάριο|Ba]]
|κάτω = [[Ουνμπινίλιο|Ubn]]
<!-----Κυρίως πληροφορίες----->
|όνομα = Ράδιο
|σύμβολο = Ra
|εικόνα = Electron shell 088 Radium.svg
|λεζάντα = Τα ηλεκτρόνια στο άτομο του ραδίου
|εικόνα2 = Radium226.jpg
|λεζάντα2 = Ράδιο-226
|ατομικός αριθμός = 88
|κατηγορία = [[αλκαλικές γαίες]]
|ομάδα = 2 (II<sub>A</sub>)
|περίοδος = 7
|τομέας = s
|σχετική ατομική μάζα = 226 [[amu]]
|φυσική κατάσταση = ασημί μέταλλο
|ηλεκτρονική διαμόρφωση = [ [[ραδόνιο|Rn]] ] 1s<sup>2</sup>
|EINECS =
|CAS numb = 7440-14-4
|ατομική ακτίνα =
|ομοιοπολική ακτίνα = 221±2 [[pm]]
|ακτίνα van der Waals = 283 [[pm]]
|ηλεκτραρνητικότητα = 0,9 (Pauling)
|αριθμοί οξείδωσης = 2
|ενέργειες ιονισμού = 1η: 509,3 kJ·mol<sup>-1</sup><br />2η: 979 kJ·mol<sup>-1</sup>
|κρυσταλλικό σύστημα =
|κρυσταλλικό πλέγμα =
|σημείο τήξης = 700°C
|σημείο βρασμού = 1.737°C
|τριπλό σημείο =
|κρίσιμο σημείο =
|πυκνότητα = 5.500 kg/m<sup>3</sup>
|ενθαλπία τήξης = 8,5 kJ·mol<sup>-1</sup>
|ενθαλπία εξάτμισης = 113 kJ·mol<sup>-1</sup>
|ειδική θερμοχωρητικότητα =
|μαγνητική συμπεριφορά =
|ειδική ηλεκτρική αντίσταση = 1 µΩ·m
|ειδική ηλεκτρική αγωγιμότητα =
|ειδική θερμική αγωγιμότητα = 18,6 W·m<sup>−1</sup>·K<sup>−1</sup>
|σκληρότητα Mohs =
|σκληρότητα Vickers =
|σκληρότητα Brinell =
|μέτρο ελαστικότητας =
|μέτρο ολίσθησης =
|μέτρο ελαστικότητας όγκου =
|λόγος Poison =
|ταχύτητα του ήχου =
}}
[[Αρχείο:Radium Dial.jpg|left|thumb|200px|Η ραδιενέργεια που εκπέμπει το ράδιο, είναι δεκάδες φορές πιο δυνατή από αυτήν του [[Ουράνιο|ουράνιου]]]]
Το '''ράδιο''' είναι το [[Χημικά στοιχεία|χημικό στοιχείο]] με [[ατομικός αριθμός|ατομικό αριθμό]] 88 και [[ατομικό βάρος]] 226,0254 [[amu]]. Είναι ένα σχεδόν καθαρό λευκό [[μέταλλα|μέταλλο]] των [[αλκαλικές γαίες|αλκαλικών γαιών]], που πολύ γρήγορα [[οξειδοαναγωγή|οξειδώνεται]], όταν εκτίθεται στον [[ατμόσφαιρα|ατμοσφαιρικό αέρα]], και γίνεται μαύρο. Όλα τα [[ισότοπο|ισότοπα]] του ραδίου είναι πολύ [[ραδιενέργεια|ραδιενεργά]] και το πιο σταθερό από αυτά, το <sup>226</sup>Ra, έχει [[ημιζωή]] 1.601 έτη και διασπάται σχηματίζοντας [[ραδόνιο]]. Εξαιτίας της τόσης του αστάθειας, το ράδιο είναι φθορίζον και εκπέμπει μια απαλή γαλάζια λάμψη.
Το ράδιο, αρχικά στη μορφή του [[χλωριούχο ράδιο|χλωριούχου ραδίου]] (RaCl<sub>2</sub>), ανακαλύφθηκε το [[1898]] από την [[Μαρία Κιουρί|Μαρία]] και τον [[Πιέρ Κιουρί]]. Απομόνωσαν τη ραδιούχα ένωση από [[ορυκτό]] [[ουρανίτης|ουρανίτη]] και δημοσίευσαν την ανακάλυψή τους στη [[Γαλλική Ακαδημία Επιστημών]], πέντε (5) μέρες αργότερα. Το μεταλλικό ράδιο απομονώθηκε από το ζεύγος το [[1910]] με [[ηλεκτρόλυση]] του χλωριούχουν ραδίου. Μέχρι την ανακάλυψή του, το ράδιο είχε ήση δώσει ονομασίες όπως «ράδιο Α» και «ράδιο C<sub>2</sub>» σε αρκετά ισότοπα άλλων στοιχείων που είναι προϊόντα της ραδιενεργούς διάσπασης του <sup>226</sup>Ra. Για τον εντοπισμό του στοιχείου Ραδίου αλλά και του [[Πολώνιο|Πολωνίου]] η [[Μαρία Κιουρί]] τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Χημείας το [[1911]] (Ο Πιέρ είχε ήδη πεθάνει).
Στη φύση, το ράδιο βρίσκεται σε ορυκτά [[ουράνιο|ουρανίου]] σε ίχνη της τάξης του 1/7 [[γραμμάριο|γραμμαρίου]] ανά [[τόννος|τόννο]] του ορυκτού. Δεν είναι απαραίτητο [[ιχνοστοιχείο]] για ζωντανούς οργανισμούς και είναι πιθανές οι βλαβερές συνέπειες στην υγεία, όταν εμπλέκεται σε βιοχημικές διεργασίες, εξαιτίας της υψηλής ραδιενέργειας αλλά και της (τοξικής) του χημικής δραστικότητας.
== Χαρακτηριστικά ==
=== [[Φυσικά χαρακτηριστικά|<font color="black">Φυσικά Χαρακτηριστικά</font>]] ===
Αν και το ράδιο δεν είναι τόσο καλά μελετημένο και σταθερό όσο το [[Ομολογία (χημεία)|ομόλογό]] του [[βάριο]] τα δύο στοιχεία έχουν πολύ παρόμοιες ιδιότητες. Οι δύο πρώτες ενέργειες ιονισμού των [[δύο]] [[Χημικά στοιχεία|στοιχείων]] είναι πολύ παρόμοιες: 509.3 και 979.0 kJ·mol<sup>-1</sup> για το ράδιο και 502.9 και 965.2 kJ·mol<sup>-1</sup> για το βάριο. Τέτοια χαμηλά ποσοστά απόδοσης υψηλής δραστικότητας και από τα δύο στοιχεία'
== Το ράδιο στους οργανισμούς ==
Τη μεγαλύτερη βιολογική σημασία από όλα τα φυσικά [[Ραδιοϊσότοπο|ραδιοϊσότοπα]] του ραδίου την έχει το μακροβιότερο, το <sup>226</sup>Ra. Το ράδιο είναι άνισα κατανεμημένο στις διάφορες περιοχές της [[Βιόσφαιρα|βιόσφαιρας]] και είναι γνωστό ότι υπάρχουν γεωχημικές περιοχές με αυξημένη περιεκτικότητα σε ράδιο. Οι συγκεντρώσεις ραδίου σε όργανα και ιστούς των φυτών υπακούουν στους γενικούς νόμους απορρόφησης των [[Ανόργανη Χημεία|ανόργανων ουσιών]] και εξαρτώνται από τον τύπο του [[Φυτά|φυτού]], καθώς και από τις συνθήκες αύξησης του φυτού . Στα ποώδη φυτά, βρίσκονται γενικά μεγαλύτερες ποσότητες ραδίου στις [[Ρίζα|ρίζες]] και στα [[φύλλα]] από ο,τι σε μίσχους και όργανα [[Αναπαραγωγή|αναπαραγωγής]]. Η μέση περιεκτικότητα ραδίου σε φυτά που ανθίζουν είναι 0,3 - 9,0 x 10<sup>-11</sup> Ci/kg (κιουρί/-χιλιόγραμμο).
Στον [[Άνθρωπος|άνθρωπο]] και στα [[ζώα]] το ράδιο μπαίνει στο [[Σώμα (βιολογία)|σώμα]] με την [[τροφή]], όπου πάντα βρίσκεται 20 - 26 x 10<sup>-5</sup> g/g στο [[σιτάρι]], 67 - 125 x 10<sup>-15</sup> g/g στις [[πατάτες]] και 8 x 10<sup>-15</sup> g/g στο [[κρέας]], καθώς και στο πόσιμο [[νερό]]. Το ποσό του <sup>226</sup>Ra που χωνεύεται ημερησίως (από τροφές και νερό) από τον άνθρωπο είναι 2,3 x 10<sup>-12</sup>Ci, ενώ οι απώλιες από τα [[ούρα]] και τα [[κόπρανα]] ανέρχονται σε 0,8 x 10<sup>-13</sup> και 2,2 x 10<sup>-12</sup> αντίστοιχα. Ποσοστό περίπου 80[[%]] του ραδίου που συγκεντρώνεται στο σώμα (το ράδιο έχει ιδιότητες παρόμιες με το [[ασβέστιο]]) μπαίνει στα [[οστά]]. Η περιεκτικότητα ραδίου στο [[Σώμα|ανθρώπινο σώμα]] εξαρτάται από τον τόπο διαμονής και το διαιτολόγιο κάθε ανθρώπου. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις ραδίου έχουν επιβλαβείς επιδράσεις σε ζώα και ανθρώπους, εισάγοντας παθολογικές μεταβολές τύπου [[Οστεοπόρωση|οστεοπόρωσης]], ευθραυστότητα οστών και [[Καρκίνος|καρκίνο]]. Περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 1 x 10<sup><small>-7</small></sup>- 10<sup><small>-8</small></sup>Ci/kg, ραδίου στο έδαφος εμποδίζει ουσιωδώς την αύξηση και την ανάπτυξη των φυτών.
== Αναφορές και σημειώσεις ==
{{reflist|2}}
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Radium}}
{{DEFAULTSORT:Ραδιο}}
{{Χημικό στοιχείο-επέκταση}}
{{Περιοδικός πίνακας}}
[[Κατηγορία:Αλκαλικές γαίες]]
[[als:Radium]]
[[an:Radio (elemento)]]
[[ar:راديوم]]
[[arz:راديوم]]
[[az:Radium]]
[[be:Радый]]
[[bg:Радий]]
[[bn:রেডিয়াম]]
[[bs:Radijum]]
[[ca:Radi (element)]]
[[co:Radiu]]
[[cs:Radium]]
[[cv:Ради]]
[[cy:Radiwm]]
[[da:Radium]]
[[de:Radium]]
[[en:Radium]]
[[eo:Radiumo]]
[[es:Radio (elemento)]]
[[et:Raadium]]
[[eu:Radio (elementua)]]
[[fa:رادیم]]
[[fi:Radium]]
[[fr:Radium]]
[[fur:Radi]]
[[ga:Raidiam]]
[[gl:Radio (elemento)]]
[[gv:Raadjum]]
[[hak:Luì]]
[[he:רדיום]]
[[hif:Radium]]
[[hr:Radij]]
[[ht:Radyòm]]
[[hu:Rádium]]
[[hy:Ռադիում]]
[[ia:Radium]]
[[id:Radium]]
[[io:Radiumo]]
[[is:Radín]]
[[it:Radio (elemento)]]
[[ja:ラジウム]]
[[jbo:dircyjinme]]
[[jv:Radium]]
[[ko:라듐]]
[[ku:Radyûm]]
[[kv:Радий]]
[[la:Radium]]
[[lb:Radium]]
[[lij:Radio (elemento)]]
[[lt:Radis]]
[[lv:Rādijs]]
[[mi:Konuruke]]
[[mk:Радиум]]
[[ml:റേഡിയം]]
[[mr:रेडियम]]
[[mrj:Радий]]
[[ms:Radium]]
[[my:ရေဒီယမ်]]
[[nds:Radium]]
[[new:रेडियम]]
[[nl:Radium]]
[[nn:Radium]]
[[no:Radium]]
[[oc:Radi]]
[[pl:Rad (pierwiastek)]]
[[pnb:ریڈیم]]
[[pt:Rádio (elemento químico)]]
[[qu:Radyu q'illay]]
[[ro:Radiu]]
[[ru:Радий]]
[[sah:Радиум]]
[[scn:Ràdiu (elementu)]]
[[sh:Radijum]]
[[simple:Radium]]
[[sk:Rádium]]
[[sl:Radij]]
[[sr:Радијум]]
[[stq:Radium]]
[[sv:Radium]]
[[sw:Radi (elementi)]]
[[ta:ரேடியம்]]
[[th:เรเดียม]]
[[tr:Radyum]]
[[ug:رادىي]]
[[uk:Радій]]
[[ur:ریڈیم]]
[[vi:Radi]]
[[war:Radyo (elemento)]]
[[xal:Радиум]]
[[yi:ראדיום]]
[[yo:Radium]]
[[zh:镭]]
[[zh-yue:鐳]]
| 