Δικαιοπραξία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ca, en, fr, ps, sk, sq, uk; διακοσμητικές αλλαγές |
|||
Γραμμή 1:
'''Δικαιοπραξία''' ''(γερμ. Rechtsgeschäft)'' ονομάζεται εκείνη η νομοτυπική μορφή ή άλλως το πραγματικό (Tatbestand) το οποίο περιέχει τη [[δήλωση βουλήσεως]] που αποσκοπεί στη παραγωγή ορισμένου έννομου αποτελέσματος (Καράσης, Δίκαιο της Δικαιοπραξίας).
== Γενικά ==
Κάθε πρόσωπο ([[Φυσικό πρόσωπο|φυσικό]] ή [[νομικό πρόσωπο|νομικό]]) καταβάλλει διαρκή προσπάθεια προς ικανοποίηση των αναγκών του. Η θεραπεία αυτή επιτυγχάνεται είτε με ενέργειες αυτού επί διαφόρων πραγμάτων απροσώπου φύσης, είτε δια της συνάφειας και συνεργασίας με άλλα πρόσωπα. Για την πραγμάτωση όμως αυτών των ενεργειών απαιτείται να υπάρχει <u>θέληση</u>, <u>απόφαση</u> και <u>εκτέλεση</u> αυτών. Δηλαδή "εκδήλωση" αυτών στον εξωτερικό κόσμο. Απλή και μόνο σκέψη χωρίς να εκδηλώνεται με πράξη δεν μπορεί να επιφέρει έννομο αποτέλεσμα.
Οι ενέργειες αυτές που αποσκοπούν στη γέννεση, μεταβολή ή απώλεια [[δικαίωμα|δικαιώματος]], εφόσον αναγνωρίζονται από το [[Δίκαιο]] χαρακτηρίζονται "θεμιτές" και ονομάζονται ''δικαιοπραξίες''. Αντίθετα όταν αυτές δεν αναγνωρίζονται από το Δίκαιο χαρακτηρίζονται "αθέμιτες" και ονομάζονται [[αδικοπραξία|αδικοπραξίες]].
== Είδη δικαιοπραξιών ==
Οι δικαιοπραξίες διακρίνονται αφενός σε ''επαχθείς'' και ''χαριστικές'' αφετέρου σε ''μονομερείς'', ''διμερείς'' και ''πολυμερείς'', οι τελευταίες σε ''αμφοτεροβαρείς'' και ''ετεροβαρείς'' και τέλος οι ''πανηγυρικές''.
* <u>Επαχθής δικαιοπραξία</u>: Ονομάζεται εκείνη στην οποία ο καταρτίζων αυτήν προσβλέπει σε αντιπαροχή (π.χ. [[πώληση]], [[μίσθωση]]).
* <u>Χαριστική δικαιοπραξία</u>: Ονομάζεται εκείνη στην οποία ο καταρτίζων δεν αποβλέπει σε αντάλαγμα (π.χ. [[δωρεά]]).
* <u>Μονομερής δικαιοπραξία</u>: Ονομάζεται εκείνη που καταρτίζεται με τη δήλωση της βούλησης ενός προσώπου και δεν απαιτεί αποδοχή από άλλο μέρος. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η [[πληρεξουσιότητα]], η [[διαθήκη]] καθώς και η [[καταγγελία]] σύμβασης.
** Μονομερής απευθυντέα είναι η δικαιοπραξία, η οποία πρέπει να περιέλθει σε αυτόν προς τον οποίο απευθύνεται, προκειμένου να επέλθουν τα έννομα αποτελέσματά της (π.χ. καταγγελία)
** Μονομερής μη απευθυντέα είναι η δικαιοπραξία, η οποία δε χρειάζεται να περιέλθει σε αυτόν προς τον οποίον απευθύνεται προκειμένου να επέλθουν τα έννομα αποτελέσματά της (π.χ. διαθήκη)
* <u>Διμερής δικαιοπραξία</u> ή <u>Σύμβαση</u>: Ονομάζεται εκείνη που καταρτίζεται δια της δήλωσης της βούλησης δύο ή περισσοτέρων προσώπων, που παρίστανται και ενεργούν από αντίθετα συμφέροντα. Αυτό το είδος δικαιοπραξίας ονομάζεται γενικότερα ''[[σύμβαση]]''.
* <u>Πολυμερής δικαιοπραξία</u>: ονομάζεται η δικαιοπραξία που καταρτίζεται από πολλούς που ενεργούν όμως προς κοινό συμφέρον (π.χ. σύσταση [[εταιρεία|εταιρείας]]).
* <u>Αμφοτεροβαρής σύμβαση</u>: Ονομάζεται η δικαιοπραξία που δημιουργεί αμφοτέρωθεν [[δικαίωμα|δικαιώματα και υποχρεώσεις]]. Για παράδειγμα, σε μια αγοραπωλησία γεννάται στον πωλητή το δικαίωμα της λήψης του τιμήματος και η υποχρέωση της παράδοσης του πράγματος, στον δε αγοραστή το δικαίωμα της λήψης του πράγματος και η υποχρέωση της καταβολής του τιμήματος στον πωλητή.
* <u>Ετεροβαρής σύμβαση</u>: Ονομάζεται εκείνη που γεννά υποχρέωση στον έναν μόνο των συμβαλλομένων και που αντιστοιχεί στο δικαίωμα του άλλου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση δανείου ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό και κανένα δικαίωμα και ομοίως ο δανειστής μόνο το δικαίωμα ν΄ απαιτήσει το οφειλόμενο ποσό και καμία υποχρέωση έναντι του οφειλέτη.
* <u>Πανηγυρική δικαιοπραξία</u>: Ονομάζεται εκείνη για την οποία ο Νόμος ορίζει ειδικό τύπο για την κατάρτησή της, π.χ. συμβόλαιο, περγαμηνή κ.λπ.
Είδη συμβάσεων είναι: η [[πώληση]], η [[μίσθωση]], η [[παρακαταθήκη]], η [[εντολή (Αστικό Δίκαιο)|εντολή]] και πολλές άλλες.
== Περιστατικά δικαιοπραξιών ==
Τα περιστατικά που μπορούν ν΄ απαρτίσουν δικαιοπραξία διακρίνονται σε ουσιώδη, επουσιώδη και τυχαία.
# <u>Ουσιώδη</u>: θεωρούνται εκείνα
# <u>Επουσιώδη</u>: θεωρούνται συνηθέστερα ιδιότητες και έννομες ενέργειες που μπορεί να παρακολουθούν κατά κανόνα τη δικαιοπραξία που μπορεί και ν΄ αποκλειστούν με τη συναίνεση των συμβαλλομένων π.χ. ευθύνη του πωλητή για κρυμμένα ελαττώματα πράγματος.
# <u>Τυχαία</u>: θεωρούνται περιστατικά μη προβλέψιμα εκ της βούλησης των συμβαλλομένων που συνηθέστερα είναι πρόσθετοι όροι, π.χ. καθυστέρηση πληρωμής ν΄ ανατρέψει όλη την αγοραπωλησία, ή άλλη δικαιοπραξία.
== Προυποθέσεις δικαιοπραξιών ==
Για την έγκυρη κατάρτιση δικαιοπραξίας απαιτούνται ορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες και είναι:
# Η [[Ικανότητα προς δικαιοπραξία]],
Γραμμή 37:
# Ο [[Έγκυρος τύπος]].
== Αντιπροσώπευση ==
Πολλές φορές συμβαίνει κάποιο πρόσωπο να μη μπορεί να δικαιοπρακτεί αυτοπροσώπως είτε εκ πραγματικού είτε εκ νομικού κωλύματος, όπως ο απουσιάζων ή ασθενών, ως και ο ανήλικος ή ο υπό δικαστική απαγόρευση τελών. Σ΄ αυτές τις περιπτώσεις το Δίκαιο επιτρέπει την κατάρτιση της δικαιοπραξίας να εκτελέσει έτερο πρόσωπο που είτε εκλέγεται από τον κύριο των υποθέσεων, είτε
Συνεπώς '''αντιπροσώπευση''' είναι ο θεσμός κατά τον οποίον κάποιο πρόσωπο (αντιπρόσωπος) καταρτίζει δικαιοπραξία για λογαριασμό άλλου που καλείται αντιπροσωπευόμενος.
Γραμμή 44:
Η αντιπροσώπευση διακρίνεται σε [[εκούσια αντιπροσώπευση]] και [[νόμιμη αντιπροσώπευση]].
== Σημειώσεις ==
Ανάλογα με το αν με τη δικαιοπραξία μεταβιβάζεται (εκποιείται) δικαίωμα ή αναλαμβάνεται απλώς υποχρέωση (υπόσχεση μεταβίβασης ή άλλης πράξης) οι δικαιοπραξίες διακρίνονται σε ''εκποιητικές'' και ''υποσχετικές'' αντίστοιχα. Ανάλογα με τον κλάδο του Αστικού Δικαίου τον οποίον αφορούν οι δικαιοπραξίες ονομάζονται ενοχικές (αφορούν το [[Ενοχικό Δίκαιο]]) ή εμπράγματες (αφορούν το [[Εμπράγματο Δίκαιο]]). Οι ενοχικές δικαιοπραξίες είναι ως επί το πλείστον υποσχετικές, με εξαίρεση την εκχώρηση που είναι εκποιητική, ενώ οι εμπράγματες είναι εκποιητικές.
== Δείτε επίσης ==
* [[Ενοχή (Αστικό Δίκαιο)]]
[[κατηγορία: Αστικό Δίκαιο]]▼
[[ca:Document legal]]
[[de:Rechtsgeschäft]]
[[en:Legal instrument]]
[[es:Negocio jurídico]]
[[fr:Acte juridique]]
[[it:Negozio giuridico]]▼
[[ja:法律行為]]
▲[[it:Negozio giuridico]]
[[ko:법률행위]]
[[lt:Sandoris]]
[[nl:Rechtshandeling]]
[[pl:Czynność prawna]]
[[ps:قانوني لاسوندونه]]
[[pt:Negócio jurídico]]
[[sk:Právne konanie]]
[[sq:Aktet juridike]]
[[uk:Правові інструменти Спільноти]]
[[zh:法律行為]]
| |||