Η '''Φίλα''' ήταν μια ελληνιστική πόλη στην [[Πιερία]] της [[Μακεδονία]]ς.
Πολύ πιθανόν να την έκτισε ο [[Δημήτριος Β΄ οΒ' Αιτωλικός]] (241 - 231 π.Χ.) για να έχει στις επιχειρήσεις του κατά των [[Αιτωλοί|Αιτωλών]] ένα ισχυρό οχυρό πολύ κοντά στον [[Πηνειός (θεσσαλικός)|Πηνειό]]. Η κτίση της πόλεως κρίθηκε αναγκαία, γιατί ο Πηνειός αποτελούσε φυσική διάβαση προς τη [[Θεσσαλία]] κι όριζε από Νότο τη [[Μακεδονία]], ήταν λοιπόν εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή. Κατά την συνήθεια που είχαν οι [[Μακεδόνες]] στην πόλη δόθηκε το όνομα της μητέρας του Δημητρίου '''[[Φίλα (κόρη Αντίπατρου)|Φίλας]] ή κατ' άλλους της γιαγιάς του, κόρης του [[Αντίπατρος|Αντίπατρου]] και συζύγου του [[Δημήτριος Πολιορκητής|Δημητρίου Πολιορκητού]]. Ο Βυζαντινός γεωγράφος του 6ου μ.Χ. αιώνα Στέφανος Βυζάντιος στο έργο του "Περί πόλεων" γράφει τα εξής στο λήμμα Φίλα: ''Πόλις Μακεδονίας, κτίσμα Δημητρίου του Αντιγόνου παιδός, του Γονατά καλουμένου ός από της μητρός αυτού Φίλας επί του Πηνειού έκτισε πόλιν Φίλαν''. Δεν αναφέρει αν η πόλη υπήρχε στις μέρες του. Υπάρχει όμως μια πληροφορία από τον HEUZEYHeuzey που δείχνει ότι η πόλη τιμήθηκε στις μέρες της. Ο Γάλλος αυτός περιηγητής (αρχές 19ου αιώνα) μιλάει για κάποια νομίσματα που βρέθηκαν στην περιοχή του [[Πυργετός Λάρισας|Πυργετού]]. Είχαν παράσταση Νίκης και τη λέξη ΦΙΛΑ από τη μία μεριά κι από την άλλη το ρόπαλο, έμβλημα των [[Αντιγονίδες|Μακεδόνων βασιλιάδων]]. Είναι πράγματι δυσεξήγητο για ποια ιδιαίτερη εύνοια μια μικρή Μακεδονική πολιτεία έκοψε νόμισμα στο όνομά της. Το σίγουρο είναι ότι ευνοήθηκε.
Ο τελευταίος Μακεδών βασιλεύς [[Περσέας της Μακεδονίας|Περσέας]] (179-168 π.Χ.) έλεγχε μέσω της Φίλας τις κινήσεις των Ρωμαίων στην προσκείμενη προς αυτούς Θεσσαλία. Τον Ιούλιο μάλιστα του 171 π.Χ. αφήνει στην πόλη φρουρά υπό τον Τιμόθεο - 5.000 άνδρες κατά τον Desolevises- κι εκείνος προχωρεί προς το [[Δίον Πιερίας|Δίον]] όπου στρατοπεδεύει. Μετά από αγώνες το 169 π.Χ. ο Κόϊντος Μάρκιος Φίλιππος, Ρωμαίος ύπατος, καταλαμβάνει τη Φίλα και την κάνει ορμητήριο για τις εξορμήσεις του. Τον Ιούνιο του 168 π.Χ. ο [[Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος Μακεδονικός|Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος]] έρχεται στο ρωμαϊκό στρατόπεδο της Φίλας, οργανώνει τις δυνάμεις του και έχοντας αυτήν σαν ορμητήριο κατορθώνει να νικήσει τον Περσέα (στην [[Μάχη της Πύδνας|μάχη Πύδνας]] (168 π.Χ.). Η μικρή ελληνιστική πόλη περιλήφθηκε στην τρίτη "μερίδα" από τις τέσσερις που δημιουργήθηκαν στη Μακεδονία. Το κέντρο της μερίδας αυτής ήταν η [[Πέλλα]] και τα όριά της έφταναν ως τις εκβολές του Πηνειού ποταμού.
