Εμμανουήλ Τζάνες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Tasoula Dask (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ μικρή επιμέλεια
Γραμμή 1:
{{επιμέλεια}}
Ο '''Εμμανουήλ Τζάνες''', ο επιλεγόμενος και '''Μπουνιαλής''', είναι, μαζί με το [[Θεόδωρος Πουλάκης| Θεόδωρο Πουλάκη]], ο σημαντικότερος Κρητικός αγιογράφος του δεύτερου μισού του 17ου αιώνα. Γεννήθηκε στο [[Ρέθυμνο]] το [[1610]] και πέθανε στη [[Βενετία]] στις [[28 Μαρτίου]] [[1690]].
 
==Η Ζωή του==
Ο Εμμανουήλ Τζάνες ανήκε σε γνωστή οικογένεια του Ρεθύμνου και ήταν ευπαίδευτος. Εκτός από ζωγράφος, ήταν στιχουργός και συγγραφέας ιερών ακολουθιών. Ήταν έγγαμος, αλλά, καθώς χήρεψε νωρίς δεν άφησε απογόνους. Αδελφοί του ήταν ο ποιητής του «Κρητικού Πολέμου» [[Μαρίνος Τζάνες Μπουνιαλής]] και ο ζωγράφος [[Κωνσταντίνος Τζάνες]].
 
Το [[1636]] χρονολογείται το παλαιότερο σωζόμενο έργο του. Πρόκειται για την άψογη, από κάθε άποψη εικόνα του [[άγιος Σπυρίδων|Αγίου Σπυρίδωνα]], η οποία εκτίθεται στο Μουσείο Correr της Βενετίας[[Βενετία]]ς και φέρει την υπογραφή του ''«Ποίημα Εμμανουήλ ιερέως του Τζάνε»''. Το ίδιο έτος ήταν ήδη δόκιμος ζωγράφος και είχε χειροτονηθεί ιερέας. Όταν άρχισε ο [[Κρητικός Πόλεμος]] ήταν ακόμα στην [[Κρήτη]] και μάλλον έφυγε από την πατρίδα του μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους το [[1646]].
 
Τον Απρίλιο του [[1648]], βρίσκεται στην [[Κέρκυρα]], όπου συνεργαζόταν με τον επίσης πρόσφυγα του Κρητικού Πόλεμου γνωστό ζωγράφο [[Φιλόθεος Σκούφος| Φιλόθεο Σκούφο]]. Στην Κέρκυρα, όπου έμεινε τουλάχιστον ως το τέλος του [[1654]], συνδέθηκε με το λόγιο Κρητικό ιερομόναχο [[Καλλιόπιος Καλλιέργης| Καλλιόπιο Καλλιέργη]], ο οποίος ήταν εφημέριος στο ναό των Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου. Ζωγράφισε τότε ο Τζάνες πολλές εικόνες για το ναό. Τον Μάρτιο του [[1658]] βρίσκεται στη [[Βενετία]], όπου και παρέμεινε ως το θάνατό του. Το [[1660]] εξελέγη εφημέριος στο ναό του Αγίου Γεωργίου, θέση που κράτησε, με μικρά διαλείμματα, έως το [[1685]].
 
==Το Έργο του==
Δεν γνωρίζουμε πού μαθήτευσε, ωστόσο, όπως και οι περισσότεροι ζωγράφοι, για τις μεμονωμένες μορφές, ακολουθεί βυζαντινά πρότυπα του 14ου και 15ου αιώνα, περίοδο που αποτελεί την πρώτη ακμή της [[Κρητική Σχολή| Κρητικής Σχολής]]. Αντίθετα σε σύνθετες σκηνές, εμπνέεται από τα εικονογραφικά σχήματα και τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά που επικρατούν τον 17ο αιώνα. Στα έργα που φανερώνουν έντονη δυτική επίδραση, διακρίνεται επίσης η επίδραση από τις [[φλαμανδική τέχνη|φλαμανδικές]] [[χαλκογραφία|χαλκογραφίες]].
Η τεχνοτροπία του Τζάνε ποικίλλει ανάλογα με τα πρότυπα από τα οποία εμπνέεται. Οι μορφές που ακολουθούν υστεροβυζαντινά πρότυπα είναι επίπεδες, δισδιάστατες. Ο όγκος δηλώνεται με διαδοχικά ανοιχτότερα γεωμετρικά του ίδιου ή συμπληρωματικού χρώματος, που δεν συγχέονται. Οι φωτισμένες επιφάνειες έχουν μια μεταλλική ανταύγεια. Συχνά τα υφάσματα είναι διάστικτα από νευρώδεις λευκές βούλες. Ανάλογη πτυχολογία συναντά κανείς στην Παντάνασσα του [[Μυστράς]] γύρω στο [[1428]]. Στις εικόνες όμως που ο Ρεθυμνιώτης ζωγράφος ακολουθεί δυτικά πρότυπα, η πτυχολογία είναι ρευστή, με βαθμιαία μετάβαση από το φως στη σκιά. Ως προς δε τα γυμνά μέρη, ο Τζάνες ακολουθεί παλαιολόγεια πρότυπα. Συνήθως ολόκληρη η φωτισμένη επιφάνεια καλύπτεται από αμέτρητες λευκές πινελιές, πολλές φορές εναλλάξ έντονες και αμυδρές, με αποτέλεσμα η σχεδίαση των όγκων να γίνεται με καλλιγραφική διάθεση.
Ο Εμμανουήλ Τζάνες, είναι ιδιαίτερα ικανός στη λεπτολόγο απόδοση των ιταλικών πολυτελών υφασμάτων και των κεντημάτων. Το ίδιο συμβαίνει και στα πρόσωπα που ζωγραφίζει, δίνοντας έμφαση σε μορφολογικά ηή ανατομικά χαρακτηριστικά, όπως η διάταξη της κόμης ή οι [[φλέβα|φλέβες]] αντίστοιχα. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του διακρίνεται από τη στέρεη δομή των συνθέσεων, τη σταθερότητα του σχεδίου, την δεξιοτεχνία στην απόδοση της λεπτομέρειας και την προσεκτική επιλογή των χρωμάτων.
 
Υπολογίζεται ότι έχουν σωθεί πάνω από εκατό έργα του και πάνω από τα μισά φέρουν και χρονολογία. Ο Τζάνες υπογράφει χρησιμοποιώντας πάντα τις λέξεις ''χειρ'' ή ''ποίημα'', το όνομα Εμμανουήλ, το επώνυμο Τζάνες ή Ζάνες, μερικές φορές και την ιδιότητα του ιερέως, και σπανίως το παρωνύμιο Μπουνιαλής και τον τόπο καταγωγής του. Ένα χρόνο όμως πριν πεθάνει, στην τελευταία γνωστή εικόνα του, υπογράφει ''πόνος γηραιού πρεσβυταίρου εμμανουήλου ρηθυμναίου του λεγομένου Μπουνιαλή''.
Γραμμή 22:
Οι περισσότερες χρονολογημένες εικόνες του Εμμανουήλ Τζάνε ανάγονται στην ενετική του περίοδο ([[1658]]-[[1690]]). Στην κρητική και κερκυραϊκή περίοδο ανήκουν τα ακόλουθα χρονολογημένα έργα:
[[Αρχείο:Icon of John Baptist by Emmanouel Tzanes.jpg|280px|thumb|right|Η εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Κρανιδίου]]
'''===Κρητική περίοδος''' ===
*[[1636]] Άγιος Σπυρίδων (Μουσείο Correr, Βενετία) <br />
 
*[[1640]] Ευαγγελισμός (Κρατικά Μουσεία Βερολίνου) <br />
[[1636]] Άγιος Σπυρίδων (Μουσείο Correr, Βενετία) <br />
*[[1641]] Θεοτόκος Αμόλυντος (Μουσείο Ζακύνθου) <br />
[[1640]] Ευαγγελισμός (Κρατικά Μουσεία Βερολίνου) <br />
*[[1644]] Ρίζα Ιεσσαί ([[Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας]]) <br />
[[1641]] Θεοτόκος Αμόλυντος (Μουσείο Ζακύνθου) <br />
*[[1645]] Θεοτόκος Οδηγήτρια (Αγία Τριάς Giudecca,[[Βενετία]]) <br />
[[1644]] Ρίζα Ιεσσαί ([[Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας]]) <br />
*[[1645]] Άγιος Αντώνιος (Παναγία των Ξένων, [[Κέρκυρα]]) <br />
[[1645]] Θεοτόκος Οδηγήτρια (Αγία Τριάς Giudecca,[[Βενετία]]) <br />
*[[1646]] Τίμιος Πρόδρομος ([[Ναός_Τιμίου_Προδρόμου_Κρανιδίου| Ναός Τιμίου Προδρόμου]], [[Κρανίδι]]) <br />
[[1645]] Άγιος Αντώνιος (Παναγία των Ξένων, [[Κέρκυρα]]) <br />
[[1646]] Τίμιος Πρόδρομος ([[Ναός_Τιμίου_Προδρόμου_Κρανιδίου| Ναός Τιμίου Προδρόμου]], [[Κρανίδι]]) <br />
 
'''Κερκυραϊκή περίοδος'''
 
'''===Κερκυραϊκή περίοδος''' ===
*[[1648]] Χριστός εν δόξη (Μητροπολιτικό μέγαρο , Κέρκυρα) <br />
[[1648]] Άγιος Κύριλλος ([[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο]], Αθήνα) <br />
*[[16491648]] Άγιος ΙάσωνΚύριλλος (Ναός Αγίων Ιάσωνος[[Βυζαντινό και ΣωσιπάτρουΧριστιανικό Μουσείο]], ΚέρκυραΑθήνα) <br />
*[[16501649]] Άγιος ΣωσίπατροςΙάσων (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα) <br />
*[[1650]] ΘεοτόκοςΆγιος ένθρονηΣωσίπατρος (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα) <br />
*[[16511650]] Θεοτόκος Madreένθρονη della(Ναός ConsolazioneΑγίων (ΜονήΙάσωνος Πλατυτέραςκαι Σωσιπάτρου, Κέρκυρα) <br />
*[[1651]] Θεοτόκος Madre della Consolazione (Μονή Πλατυτέρας, Κέρκυρα)
*[[1654]] Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας (Μουσείο Αντιβουνιώτισσας) <br />
[[1654]] Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)<br />
*[[1654]] Άγιος ΓρηγόριοςΙωάννης ο ΠαλαμάςΔαμασκηνός (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα) <br />
*[[1654]] Άγιος ΙωάννηςΓρηγόριος ο ΔαμασκηνόςΠαλαμάς (Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου, Κέρκυρα)<br />
 
Στην τριετία [[1655]]-[[1657]], κατά την οποία δεν γνωρίζουμε εάν ο ζωγράφος ήταν ακόμα στην πατρίδα του ή είχε μεταβεί στην [[Κέρκυρα]], εντάσσονται τα εξής έργα:
 
*[[1655]] Άγιος Γαβδελαάς (Ιδιωτική Συλλογη, Βενετία) <br />
*[[1656]] Άγιος Δημήτριος (Συλλογή Λοβέρδου) <br />
*[[1657]] Μη μου άπτου (Αντιβουνιώτισσα, Κέρκυρα) <br />
*[[1657]] Θεοτόκος Madre della Consolazionne <br />
*[[1657]] Άγιος Μάρκος (Μουσείο Μπενάκη) <br />
 
==Βιβλιογραφία ==
Γραμμή 57 ⟶ 55 :
 
{{DEFAULTSORT:Τζανες Εμμανουηλ}}
{{Στοιχεία προσώπου
|ΟΝΟΜΑ=Τζάνες Εμμανουήλ
|ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ=Εμμανουήλ Τζάνες
|ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ=Κρητικός αγιογράφος του 17ου αιώνα
|ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=
|ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=1610
|ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=Ρέθυμνο
|ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ=28 Μαρτίου
|ΕΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ=1690
|ΤΟΠΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ=Βενετία
}}
[[Κατηγορία:Έλληνες ζωγράφοι]]
[[Κατηγορία:Αγιογράφοι]]