Αμέλεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Αμέλεια είναι η απροσεξία ή απερισκεψία στο [[Δίκαιο]]. Ενεργεί από αμέλεια όποιος μπορούσε ή ώφειλε να προβλέψει το αποτέλεσμα της πράξης του και παρ' όλα αυτά τέλεσε την πράξη.

 

Στο [[Ποινικό Δίκαιο]] έχει ιδιαίτερη σημασία η αμέλεια, γιατί είναι στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του [[έγκλημα|εγκλήματος]]. Η αμέλεια τιμωρείται μόνο στα [[πλημμέλημα|πλημμελήματα]] εφ' όσον το προβλέπει ρητά ο νόμος, ποτέ στα [[κακούργημα|κακουργήματα]]. Αποτελεί την ελάχιστη προϋπόθεση για να καταλογιστεί ένα [[έγκλημα]] στο δράστη. Αν ο δράστης ούτε [[δόλος|δόλο]] είχε ούτε μπορούσε ή ώφειλε να προβλέψει το αποτέλεσμα της πράξης του, μένει ατιμώρητος.

 

Ερώτημα είναι ποιο θα είναι το μέτρο επιμέλειας με το οποίο θα συγκρίνουμε το δράστη, αν δηλαδή θα τον συγκρίνουμε με τον επιμελέστερο όλων και θα τον κατηγορήσουμε ότι δε συμπεριφέρθηκε με αυτήν την άκρα επιμέλεια (αυστηρό κριτήριο) ή αν θα λάβουμε υπ' όψιν τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, ότι δηλαδή για τα δικά του μέτρα με βάση το χαρακτήρα του φέρθηκε επιμελώς (επιεικές κριτήριο). Το κριτήριο που τελικά λαμβάνεται είναι συνδυασμός και των δύο, δηλαδή η επιμέλεια του μέσου ανθρώπου του ιδίου όμως κύκλου και περιβάλλοντος (του μέσου γιατρού, του μέσου μηχανικού, του μέσου εργάτη οικοδομών αντίστοιχα).

 

Στο [[Αστικό Δίκαιο]] η αμέλεια διακρίνεται σε διαφορετικές κατηγορίες απ' ότι στο [[Ποινικό Δίκαιο]]. Διακρίνεται βασικά σε βαριά και ελαφριά. Ο νόμος ([[Αστικός Κώδικας]]) δε δίνει ορισμό της διάκρισης, κριτήριο λογικά είναι ο βαθμός απόκλισης του ανθρώπου από το μέτρο της επιμέλειας. Η ελαφρά αμέλεια διακρίνεται περαιτέρω σε ελαφρά αφηρημένη και ελαφρά συγκεκριμένη αμέλεια. Η ελαφρά συγκεκριμένη αμέλεια είναι επιεικέστερη της ελαφράς αφηρημένης και θέτει ως μετρο επιμέλειας την "εν τοις ιδίοις επιμέλεια".

 

Η περαιτέρω διάκριση της ελαφράς αμέλειας σε αφηρημένη και συγκεκριμένη έχει να κάνει με το μέτρο της επιμέλειας που απαιτείται από κάποιον. Ο κανόνας είναι ότι μέτρο είναι ο μέσος κοινωνός του ιδίου κύκλου (αφηρημένη). Πρέπει όμως να ληφθεί υπ' όψιν ότι στις συμβάσεις κανείς επιλέγει τον αντισυμβαλλόμενό του, αντίθετα απ' ότι στο [[Ποινικό Δίκαιο]], όπου το θύμα δεν επιλέγει το δράστη. Σε συμβάσεις που απαιτείται στενή συνεργασία (γάμος, εταιρία) ή που για τον ένα έχουν μόνο υποχρεώσεις χωρίς αντάλλαγμα (χαριστικού χαρακτήρα) θεωρεί ο νόμος πιο δίκαιο, μέτρο επιμέλειας να είναι η επιμέλεια που δείχνει όχι ο μέσος κοινωνός αλλά ο συγκεκριμένος άνθρωπος στις δικές του υποθέσεις. Αν είναι γενικά αμελής, θα ευθύνεται λιγότερο από έναν γενικά επιμελή (όχι όμως και το αντίστροφο, όριο είναι πάντα η ελαφρά αφηρημένη αμέλεια).

 

Ο όρος '''αμέλεια''' (negligence) στη ναυτιλιακή πρακτική χρησιμοποιείται τόσο ως όρος [[ναυλοσύμωνο|ναυλοσυμφώνου]], όσο και ως όρος στη [[θαλάσσια ασφάλιση]].

 

 

[[Κατηγορία:Ποινικό Δίκαιο]]