Διαλογικός εαυτός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vrlab (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Vrlab (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 15:
Η θεωρία του διαλογικού εαυτού στηρίχθηκε στην εργασία δυο διανοητών που έδρασαν σε διαφορετικές χώρες, του [[Γουΐλιαμ Τζέιμς]] και του [[Μιχαήλ Μπαχτίν]]. Οι διανοητές αυτοί προέρχονταν από διαφορετικές επιστήμες (ψυχολογία και λογοτεχνία αντίστοιχα) και από διαφορετικές επιστημολογικές παραδόσεις ([[πραγματισμός]] και [[διαλογικότητα]]). Η θεωρία του διαλογικού εαυτού τοποθετείται στην τομή αυτών των επιστημολογικών παραδόσεων <ref name="Herm2001">Hermans, H. (2001). The Dialogical Self: Toward a Theory of Personal and Cultural Positioning. ''Culture & Psychology'', 2001, 7, 243-281</ref>. Ως θεωρία του εαυτού στηρίζεται στην εργασία του [[Γουΐλιαμ Τζέιμς]], ενώ το διαλογικό της μέρος βασίζεται στην θεωρία του Μπαχτίν. Η συγκεκριμένη στην εργασία επιστημόνων όπως ο Τζέιμς, ο Μπαχτίν και ο [[Τζορτζ Χέρμπερτ Μηντ]] και παράλληλα προσθέτει επιπλέον στοιχεία.
[[File:Wm james.jpg|thumb|Ο [[Γουΐλιαμ Τζέιμς]] (1890) πρότεινε τη διάκριση ανάμεσα στο ''Εγώ'' και το ''Εμένα''.]]
Ο Γουΐλιαμ Τζέιμς (1890) πρότεινε μια διάκριση ανάμεσα στο ''Εγώ (I)'' και το ''Εμένα (Me)'' η οποία, σύμφωνα με τον Morris Rosenberg <ref name="MR79"/>, αποτελεί κλασσική διάκριση στην ψυχολογία του εαυτού. Κατά τον Τζέιμς, το Εγώ αντιστοιχεί στον εαυτό-ως-γνώστη και χαρακτηρίζεται από ''συνέχεια'', ''διακριτότητα'' και ''βούληση'' <ref>Damon, W., & Hart, D. (1982). The development of self-understanding from infancy through adolescence. ''Child Development'', 4, 841-864.</ref>. συνέχεια του εαυτού-ως-γνώστη χαρακτηρίσεται από μια αίσθηση προσωπικής ταυτότητας, δηλαδή μια αίσθηση συνέχειας στο χρόνο. Η αίσθηση της διακριτότητας ή ατομικότητας προκύπτει από την υποκειμενική φύση του ευατού-ως-γνώστη.Η αίσθηση της διακριτότητας ή ατομικότητας προκύπτει από την υποκειμενική φύση του ευατού-ως-γνώστη.Τέλος, μια αίσθηση προσωπικής βούλησης αντανακλάται στη συνεχή επιλογή ή απόρριψη σκέψεων με την οποία ο εαυτός-ως-γνώστης αναδεικνύεται σε ενεργό επεξεργαστή των βιωμάτων του <ref name="Herm2001"/>. Κατά τον James, ο όρος Εμένα (me), αντιστοιχεί στον εαυτό-ως-γνώριμο (self-as-known) και συντίθεται από τα βιωματικά στοιχεία που θεωρείται ότι ανήκουν σε κάποιον. Ο James γνώριζε ότι υπάρχει μια σταδιακή μετάβαση από το Εγώ (me) στο Εμένα (mine) και συμπαίρανε ότι ο βιωματικός εαυτός συντίθεται από όλα όσα ένα πρόσωπο ονομάζει δικά του, όχι μόνο το σώμα του και τις ψυχικές του ιδιότητες, αλλά και τα ρούχα του, το σπίτι του, την οικογένειά του, τους προγόνους του, τους φίλους του, η φήμη του, η δουλειά του, η περιουσία του <ref>James, W. (1890). ''The principles of psychology'' (Vol. 1). London: Macmillan, p. 291.</ref>. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, τα όντα και τα αντικείμενα του περιβάλλοντος ανήκουν στουν εαυτό ενός ατόμου από τη στιμγή που βιώνονται ως ''δικά του''. Αυτό σημαίνει ότι στον εαυτό κάποιου δεν ανήκει μόνο, για παράδειγμα, η μητέρα του, αλλά και ο εχθρός του. Σύμφωνα με τον Τζέιμς, ο εαυτός κάποιου ''επεκτείνεται'' στο περιβάλλον του ή, διαφορετικά, εμπεριέχει στοιχεία του περιβάλλοντός του. Αυτός ο εκτεταμένος εαυτός, μπορεί να αντιπαραβληθεί με τον καρτεσιανό εαυτό ο οποίος βασίζεται στη σαφή διάκριση, όχι μόνο ανάμεσα στον εαυτό και στο σώμα αλλά και ανάμεσα στον εαυτό και τους άλλους. Ο εαυτός δεν αποκλείει εξωτερικά από το δέρμα τους άλλους. Κατά την οπτική του James, ο εκτεταμένος εαυτός εμπεριέχει αντιθέσεις και συναλλαγές σε ένα κατανεμημένο, πολυφωνικό όλον.
[[File:Mikhail bakhtin.jpg|thumb|Μιχαήλ Μπαχτίν (1920)]]
Ο Τζέιμς προτείνει την ιδέα ενός αστερισμού θέσεων οι οποίοι θεωρεί ότι ανήκουν στον εκτεταμένο εαυτό: "η σύζυγός μου, τα παιδιά μου, οι πρόγονοί μου, οι φίλοι μου. Αυτοί οι χαρακτήρες-θέσεις εντός του εαυτού είναι εμφανείς και στη δουλειά του Μπαχτίν <ref>Bakhtin, M. (1973). ''Problems of Dostoevsky's poetics'' (2nd edn.; R. W. Rotsel, Trans.). Ann Arbor, MI: Ardis. (Original work published 1929 as Problemy tvorchestva Dostoevskogo [Problems of Dostoevsky's Art])</ref>. Ο Μπαχτίν χρησιμοποιεί τη μεταφορά ''πολυφωνική νουβέλα'' η οποία αποτέλεσε έμπνευση για μεταγενέστερες διαλογικές προσεγγίσεις του εαυτού. Για να φτάσει στην έννοια της πολυφωνικής νουβέλας, ο Μπαχτίν μελέτησε τα έργα του [[Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι|Ντοστογιέφσκι]]. Ο Μπαχτίν θεωρούσε ότι στα έργα του Ντοστογιέφκυ δεν υπάρχει μόνο η φωνή του συγγραφέα αλλά και πολλών άλλων, που προσωποποιήθηκαν στους χαρακτήρες των έργων του, όπως ο Ιβάν Καραμαζόφ, ο Ρασκόνικοφ κ.α.
==Παραπομπές==
| |||