Νέα Αθηναϊκή Σχολή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Με τον όρο '''Νέα Αθηναϊκή Σχολή''' αναφερόμαστε στο σύνολο των ποιητών που εμφανίστηκαν στη νεοελληνική λογοτεχνία μετά το [[1880]], με προεξάρχουσα μορφή τον [[Κωστής Παλαμάς|Κωστή Παλαμά]]. Ο όρος χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή προς την [[Α' Αθηναϊκή Σχολή]]. Αντ' αυτού συχνά χρησιμοποιείται και ο όρος '''Γενιά του 1880'''.

==Η παρακμή του [[ρομαντισμός|ρομαντισμού]]==

Κατά το διάστημα [[1830]]-[[1880]] στην ελληνική ποίηση κυριαρχούσε ο [[ρομαντισμός]] της [[Α' Αθηναϊκή Σχολή|Α'Αθηναϊκής Σχολής]], η οποία όμως είχε αρχίσει να παρακμάζει από το [[1870]] περίπου. Οι περισσότεροι ποιητές έγραφαν ατημέλητα, με αδιαφορία και για τη μορφή αλλά και για το περιεχόμενο των ποιημάτων: κατέφευγαν σε εύκολες ομοιοκαταληξίες χρησιμοποιώντας αταίριαστες λέξεις, με αποτέλεσμα όχι μόνο παράλογο, αλλά και συχνά κωμικό, ή εξέφραζαν υπερβολικά συναισθήματα απαισιοδοξίας και μελαγχολίας στα όρια του πενθισμού και της θανατολαγνείας. Κυρίαρχη γλώσσα της ποίησης ήταν η [[καθαρεύουσα]] και μάλιστα στους [[Α' Αθηναϊκή Σχολή#Ποιητικοί διαγωνισμοί|ποιητικούς διαγωνισμούς]] αρχικά απαγορευόταν η υποβολή ποιημάτων γραμμένων στη [[δημοτική]]. Η νέα γενιά όμως παρακολουθούσε τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, όπου ο [[ρομαντισμός]] είχε παρακμάσει και είχαν εμφανιστεί νέες τάσεις, όπως ο [[παρνασσισμός]], και παράλληλα ενδιαφερόταν για το [[γλωσσικό ζήτημα]] και για τη χρήση της [[δημοτική|δημοτικής]] στη [[λογοτεχνία]]. Ήταν φυσικό λοιπόν οι εκφραστικές τους ανάγκες να μην καλύπτονται από την "παλαιά" ποίηση.

Ήδη από τη δεκαετία του [[1870]] είχαν εμφανιστεί αντιδράσεις για την παρακμή της ποίησης. Οι σπουδαιότερες απ' αυτές είναι:

* Οι ίδιοι οι ρομαντικοί ποιητές σατίριζαν τα κακής ποιότητας ποιήματα. Παράδειγμα είναι το ποίημα του [[Παναγιώτης Πανάς|Παναγιώτη Πανά]] ''Νεοελληνική ποίησις. Ρωμαντική σχολή'' (1972) και οι σατιρικοί στίχοι του [[Δημήτριος Καμπούρογλου|Δημήτριου Καμπούρογλου]] που υποβλήθηκαν στον διαγωνισμό του 1874, που παρωδούν τις υπερβολές, το ρητορισμό και τις ακυρολεξίες πολλών συγχρόνων τους ποιητών.

* Η ομιλία του [[Εμμανουήλ Ροΐδης|Ροΐδη]] στον "Παρνασσό" το [[1877]], με τίτλο "Περί συγχρόνου εν Ελλάδι ποιήσεως", που οδήγησε στη φιλολογική διαμάχη με τον [[Άγγελος Βλάχος (1838-1920)|Άγγελο Βλάχο]].

* Η έκδοση της σατιρικής εφημερίδας "Ραμπαγάς" το [[1878]], από δύο προοδευτικούς δημοσιογράφους που είχαν διωχθεί από την [[Κωνσταντινούπολη]], τους Κλεάνθη Τριαντάφυλλο και Βλάση Γαβριηλίδη. Στις σελίδες αυτής της εφημερίδας πρωτοεμφανίστηκαν οι πρωτεργάτες της αλλαγής [[Κωστής Παλαμάς]], [[Γεώργιος Δροσίνης]], [[Ιωάννης Πολέμης]], [[Γεώργιος Σουρής]].

===ποιητέςΠοιητές στο μεταίχμιο μεταξύ παλαιάς και νέας ποίησης===

Όπως ήταν φυσικό, η αλλαγή δεν μπορούσε ούτε να εκδηλωθεί χωρίς προετοιμασία, ούτε βέβαια να επικρατήσει αμέσως. Είναι ενδεικτικό εξ άλλου το γεγονός ότι και ο [[Κωστής Παλαμάς]] είχε υποβάλει στον προτελευταίο [[Α' Αθηναϊκή Σχολή#Ποιητικοί διαγωνισμοί|Βουτσιναίο διαγωνισμό]] το [[1876]] μια ποιητική συλλογή σε [[καθαρεύουσα]], με τίτλο ''Ερώτων έπη'', η οποία είχε χαρακτηριστεί από την κριτική επιτροπή ως "λογιωτάτου γραμματικού ψυχρότατα στιχουργικά γυμνάσματα". Κάποιοι ποιητές που διαφέρουν από την [[Α' Αθηναϊκή Σχολή]] αλλά δεν ακολούθησαν αμέσως ή ολοκληρωτικά την αλλαγή είναι οι:

Η χρονολογία [[1880]] έχει οριστεί ως ορόσημο γιατί εκείνη τη χρονιά εκδόθηκαν δύο ποιητικές συλλογές που εκφράζουν αυτό ακριβώς το πνεύμα της αλλαγής: Οι ''Στίχοι'' του [[Νίκος Καμπάς|Νίκου Καμπά]] και οι ''Ιστοί Αράχνης'' του [[Γεώργιος Δροσίνης|Δροσίνη]]. (Ο Δροσίνης υπέγραφε τα ποιήματά του στον "Ραμπαγά" με το ψευδώνυμο "Αράχνη"). Φυσικά το σπουδαιότερο γεγονός ήταν η έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του [[Κωστής Παλαμάς|Κωστή Παλαμά]] το [[1886]], με τίτλο "''Τα τραγούδια της πατρίδος μου"''. Από τότε ο [[Κωστής Παλαμάς|Παλαμάς]] επιβλήθηκε και κυριάρχησε με το έργο του, με αποτέλεσμα όλη η παραγωγή της περιόδου, μέχρι τις αρχές του αιώνα και τις νέες τάσεις, να κινείται "στη βαριά σκιά του Παλαμά", όπως είχε γράψει χαρακτηριστικά ο Κ.Θ.Δημαράς.

* χρήση της [[δημοτική|δημοτικής]] γλώσσας