|
[[Αρχείο:Skenderbeis.JPG|thumb|right|250px|Πορτραίτο του Σκεντέρμπεη]]
Ο '''Γκιέρκι Καστριότι''' (''Gjergj Kastrioti'', ελληνικά ''Γεώργιος Καστριώτης''), αποκαλούμενος και '''Σκεντέρμπεης''' (Βόρεια Αλβανία [[1405]] - Lezhë, Αλβανία 17 Ιανουαρίου [[1468]]),<ref name=BritannicaScander>Brittannica (2009), λήμμα Scanderberg</ref> είναι ο εθνικός ήρωας της [[Αλβανία]]ς<ref name=domi/>. Ήταν [[Αλβανοί|Αλβανός]]<ref name=babinger53>Babinger (1959), σελ. 53.</ref><ref>Fine (1994), σελ. 514.</ref><ref>Sedlar, Jean W. ''East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500'', University of Washington Press, 1994, σελ. 248. ISBN 0295972904.</ref><ref>Nicol (1988), σελ. 387.</ref><ref>Robert Elsie, ''Historical Dictionary of Albania'', The Scarecrow Press, 2010</ref> άρχοντας και στρατιωτικός ο οποίος αντιστάθηκε με επιτυχία στις επιθέσεις της [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]].
Ο Καστριότι ήταν γιος του [[Γκέγκηδες|γκέγκικης]] καταγωγής<ref>Bryer (1997), σελ. 113.</ref> [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινού]] τιμαριούχου της Βόρειας Αλβανίας<ref name=domi>''Δομή'', λήμμα Καστριώτης.</ref> [[Ιωάννης Καστριώτης|Ιωάννη Καστριώτη]] (Γκιόν Καστριότι - Gjon Kastrioti) και της Βοϊσαβής (Vojsava), θυγατέρας ενός άρχοντα των [[Σερβία|Σέρβων]]. Για τον τόπο γέννησης του Σκεντέρμπεη έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες. ΩστόσοΟ δε [[Χριστόφορος Περραιβός|Χριστόφορος Περραιβός]], κατάστο [[χρονικογραφία|χρονικό]] που έγραψε με τον τίτλο "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", αναφερόμενος πάντα σε γεγονότα που αφορούσαν την Ήπειρο, επανειλημμένως, αποκαλεί τον "Σκενδέρμπεϊ" [[Αρχαία Ήπειρος|Ηπειρώτη]], ηγέτη αντάξιο των λοιπών [[Βυζαντινοί Αυτοκράτορες|Βυζαντινών Αυτοκρατόρων]] καθώς επίσης και μεγάλη προσωπικότητα της Ηπείρου.<ref name=Πάργας > "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χριστόφορος Περραιβός, παλαιότερη αναθεωρημένη έκδοση, σελ. 3, 4, 8, 13 κι ερμηνευτικά σχόλια - σχολιασμός</ref> Κατά τον Αλβανό ιστορικό Kristo Frashëri, οι σημαντικότεροι βιογράφοι του τείνουν να τον τοποθετούν στον οικισμό Sinë, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή του σημερινού νομού Dibër της Αλβανίας και αποτελούσε τιμάριο του πατέρα του.<ref>{{Citation|last=Frashëri|first=Kristo |title=Gjergj Kastrioti Skënderbeu: jeta dhe vepra, 1405–1468|url=http://books.google.com/books?id=vwR3PQAACAAJ&dq=kristo+frasheri+skenderbeu&hl=en&ei=vD6aTMPAFoPGlQeau_HZDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA|year=2002 |publisher=Botimet Toena|language=Albanian|isbn=9992716274}}, σελ. 62–66</ref> Ωστόσο οι πηγές της βυζαντινής εποχής<ref>"Ελλήνων Τόποι, 10.000 Χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία</ref> παρουσιάζουν τον Καστριότι προσδίδοντας του γραπτές αναφορές σχετικά με το όνομά του ως Γεώργιος Καστριώτης.<ref>"Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου</ref> ''Γκιέργκι'' είναι το αλβανικό αντίστοιχο του [[Ελλάδα|ελληνικού ονόματος]] [[Γεώργιος (όνομα)|Γεώργιος]] του ήρωα, από όπου και προέρχεται.<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=George Etymonline: George, Georgos Λεξικό Γεώργιος (όνομα)], etymonline.com</ref><ref>[http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=%CE%93%CE%B9%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82&dq= Γεωργός] Emmanuel G. Kriaras lexicon]</ref> Η μορφή δε του τελευταίου όνοματος του επιθέτου του Καστριώτη, είναι δωσμένη ποικιλοτρόπως στα ελληνικά κι αναφέρεται τόσο στην οικογένεια του Καστριώτη η οποία σύμφωνα με τον Πάπα Πίο Β', έχει πάρει το όνομά της από την πόλη της [[Καστοριά|Καστοριάς]]<ref name=Dictionarium> "Dictionarium Latino Epiroticum", Fransiscus Blanchus</ref> απ' όπου καταγόταν<ref name="Αλβανία" >"Αλβανία", Αχ. Λαζάρου, σελ.86</ref> <ref name="Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες", Σαράντος Καργάκος, Β' Έκδοση, 2000, >"Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες", Σαράντος Καργάκος, Β' Έκδοση, 2000, σελ.106 και παραπομπές - σχολιασμός</ref> ενώ σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, προέρχεται από την [[Ελληνικός|ελληνικής]] προέλευσης λέξη "κάστρο".<ref>{{Citation |title= Bulletin d'archéologie et d'histoire dalmate |url=http://books.google.rs/books?id=lWAxAQAAIAAJ&q=%22to+je+svakako+gr%C4%8Dka+izvedenica%22&dq=%22to+je+svakako+gr%C4%8Dka+izvedenica%22&hl=en&ei=vxXWTov3A8y0hAfUkPRU&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA |accessdate=30. November 2011 |volume=55—59 |publisher=Arheološki Muzej (Zadar); Arheološki Muzej (Split) |location=Split |language= Croatian |page=118 |quote= Još treba istaći Skenderbegovo prezime Kastriot... To je svakako grčka izvedenica ... etnikum od castra}}</ref><ref>{{Citation |last=von Thallóczy |first= Ludwig |author= Ludwig von Thallóczy |authorlink= |coauthors=Konstantin Jireček; Milan von Šufflay; Theodor A Ippen; Ernst C Sedlmayr; |title=Illyrisch-albanische Forschungen |url=http://www.archive.org/stream/illyrischalbanis00thaluoft/illyrischalbanis00thaluoft_djvu.txt |year=1916 |month= |publisher=VERLAG VON DüNCKER & HUMBLOT |location=MÜNCHEN UND LEIPZIG |language= German |isbn= |oclc=10224971 |page=80 |quote=Kastriot, die einen griechischen Namen führten, „Stadtbürger", kastriotis von kastron. }}</ref>
Σε μικρή ηλικία, ο Καστριώτης δόθηκε ως όμηρος στους [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανούς Τούρκους]] και εξισλαμίστηκε και μορφώθηκε στο Εντιρνέ ([[Αδριανούπολη]]). Του δόθηκε, από το [[σουλτάνος|σουλτάνο]] [[Μουράτ Β']] το όνομα Ισκεντέρ, από τον [[Μ. Αλέξανδρος|Μ. Αλέξανδρο]], και το αξίωμα του [[μπέης|μπέη]] (απ' όπου και το δεύτερο συνθετικό του ονόματος Σκεντέρμπεης)<ref name=BritannicaScander/>. Κατά την ήττα των Οθωμανών στη [[Νις]] της [[Σερβία|Σερβίας]] το 1443, ο Σκεντέρμπεης εγκατέλειψε τους Τούρκους και ενώθηκε με τους συμπατριώτες του Αλβανούς τη χώρα των οποίων είχαν καταλάβει οι Τούρκοι. Έγινε χριστιανός, διεκδίκησε την οικογενειακή του περιουσία, κυρίευσε το ισχυρότατο κάστρο της [[Κρούγια]]<ref name=domi/> και τέθηκε επικεφαλής συνομοσπονδίας αλβανών πριγκήπων το [[1444]].<ref name=BritannicaScander/> Έτσι απελευθέρωσε την πατρίδα του από την τουρκική κατοχή η οποία είχε ολοκληρωθεί μόλις το 1430.<ref name=BritannicaAlbania>Brittannica (2009), λήμμα Albania</ref>.
Ως αρχηγός όλων των αλβανικών φυλών<ref name=domi/>, απέκρουσε, κατά την περίοδο 1444–1466, 13 τουρκικές εισβολές. Οι επιτυχίες του του έδωσαν ηρωϊκή φήμη στη Δυτική Ευρώπη<ref name=BritannicaScander/> αλλά όχι την ανάλογη οικονομική και στρατιωτική ενίσχυση την οποία προσπάθησε να εξασφαλίσει επισκεπτόμενος τη [[Ρώμη]] και τη [[Νάπολη]], τον χειμώνα του 1466-7. Εκεί εντυπωσίασε με το παρουσιαστικό του και την απλότητα των τρόπων του, χωρίς όμως να επιτύχει να εξασφαλίσει αξιόλογη βοήθεια.<ref name=domi/>
Το 1463 συμμάχησε με τη [[Γαληνοτάτη Δημοκρατία της ΒενετίαςΒενετία|Βενετική Δημοκρατία]] ενώ υποστηρίχτηκε και από το [[Βασίλειο της Νάπολης]] και το [[Βατικανό]], το οποίο του έδωσε τον τιμητικό τίτλο του στρατηγού της Αγίας Έδρας. Οι επιτυχίες του, όμως, δεν συνεχίστηκαν μετά το θάνατό του. Το [[1478]], η Κρούγια (Krujë), το προπύργιο του Καστριώτη, έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Μέχρι το 1506, ολόκληρη η Αλβανία περιήλθε και πάλι στην κατοχή τους.<ref name=BritannicaScander/>
Μετά τον θάνατο του Σκεντέρμπεη, σχηματίστηκε ένας κύκλος θρύλων και παραδόσεων γύρω από το πρόσωπό του. Στην Ευρώπη κυκλοφορούσαν μυθιστορηματικές βιογραφίες του μέχρι και τον 17ο αι.<ref name=domi/> Οι μακρόχρονοι αγώνες του έχουν μεγάλη σημασία για τους Αλβανούς και ο ίδιος αποτελεί σύμβολο των αγώνων τους για εθνική ενότητα και ανεξαρτησία.<ref name=BritannicaAlbania/>
[[en:Skanderbeg]]
[[eo:Gjergj Kastrioti Skanderbeg]]
[[eu:Skanderbeg]]
[[es:Skanderbeg]]
[[et:Skanderbeg]]
|
