Μαυρονόρος Γρεβενών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 15:
Το '''Μαυρονόρος Γρεβενών''' αποτελεί διοικητικό διαμέρισμα του Δήμου Θεοδώρου Ζιάκα Γρεβενών με 136 κατοίκους και βρίσκεται πίσω από το χωριό Μαυραναίοι, από το οποίο απέχει 2 χλμ. περίπου. Η απόστασή του από την πόλη των Γρεβενών είναι 13 χλμ., ενώ από τον πλησιέστερο κόμβο της Εγνατίας Οδού 2,5 χλμ. περ.
 
Το Μαυρονόρος Γρεβενών είναι ιστορικό χωριό και αποτελεί γενέτειρα του οπλαρχηγού Θεοδώρου Ζιάκα. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στις παρυφές ενός λόφου, από την κορυφή του οποίου φαίνεται πανοραμικά ολόκληρη η γύρω περιοχή. Στα αξιοθέατά του ανήκουν η πέτρινη και επιβλητική εκκλησία του [[Αγίου Θεόδωρου του Στρατηλάτη]], από τον 18ο αιώνα, καθώς και τα ξωκλήσια του Άη-Γιώργη και της [[Αγία Κυριακή η Χριστιανή|Αγίας Κυριακής]]. Ακόμη, τα δάση της βελανιδιάς, καθώς και τα εκκλησάκια της [[Αγία Τριάδα|Αγίας Τριάδας]] και της [[Αγία Παρασκευή|Αγίας Παρασκευής]].
 
Mεταξύ του Μαυρονόρους και των Μαυραναίων βρίσκεται η δασωμένη τοποθεσία ''Περδίκα'', που σύμφωνα με την παράδοση, οφείλει το όνομά της στον ομώνυμο στρατηγό του Φιλίππου {{πηγή}}. Οι δασωμένες κορυφές της περιοχής ''Ταμπούρι - Γλυκομελί'' (920 μ.) μεταξύ Μαυραναίων - Σταυρού, ''Όμορφη Ράχη'' (850 μ.) 3,5 χλμ. Ν και ''Αντάν'' (850 μ.) 2,5 χλμ. Ν του Μαυρονόρους, με δάσος και θέα προς όλες τις κατευθύνσεις, προσφέρονται για πεζοπορία αλλά και αναψυχή.
 
Τα περισσότερα σπίτια του χωριού είναι σύγχρονα και κτισμένα με πέτρα, σε αρμονία με το περιβάλλον και την παράδοση.
Γραμμή 50:
Το έντονο θρησκευτικό συναίσθημα των Μαυρονοριτών Γρεβενών εκφράζεται με την επιβλητική παρουσία της πέτρινης και πολύ παλιάς εκκλησίας του χωριού (Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης), που η θεμελίωση και η ανέγερσή της, κατά το 1806, έγινε με πρωτοβουλία του ίδιου του Γέρο-Ζιάκα, καθώς και των τεσσάρων ξωκλησιών που είναι διάσπαρτα γύρω από το χωριό, αλλά και μέσα σ'αυτό.
 
Αυτά είναι το γραφικό εκκλησάκι του Άη Γιώργη, στην κορφή του λόφου, πάνω στον οποίο είναι χτισμένο το χωριό.
 
Ακόμη το ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, μέσα στο χωριό, που είναι και το αρχαιότερο εκκλησάκι της Μακεδονίας και οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Επίσης μέσα στο χωριό και στον "κάτω μαχαλά" βρίσκεται και το όμορφο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής.
 
Μέσα στο πυκνόφυτο δάσος, κοντά στους Μαυραναίους, βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας, στη θέση του οποίου παλιά υπήρχε μοναστήρι, όπως φαίνεται και από τα ερείπια που υπάρχουν δίπλα. Από το σημείο αυτό το χωριό φαίνεται πανοραμικά, καθώς απλώνεται αμφιθεατρικά πάνω στον λόφο.
 
== Το παζάρι του Μαυρονόρους στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ==
(Απόσπασμα από το βιβλίο: Θ.Κ.Π. ΣΑΡΑΝΤΗ: Το χωριό Περιβόλι Γρεβενών, Αθήνα 1977)
 
"Η εμποροπανήγυρις του Μαυρονόρους, διαρκούσε δεκαπέντε ημέρες. Άρχιζε Δευτέρα και τελείωνε το μεθεπόμενο Σάββατο. Ο Πουκβίλ λέγει ότι άρχιζε μετά την ισημερία της Ανοίξεως, δηλαδή μετά τις 9 Μαρτίου, με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Δεν αποκλείεται να εγίνετο τότε, για να ψωνίζει ο κόσμος για το Πάσχα. Αλλού πάλι ο Πουκβίλ λέγει ότι εγένετο πολύ αργότερα στις 30 Ιουνίου (π.η.) Το πιο πιθανό όμως είναι, όπως και η παράδοσις λέγει, ότι το "Παζάρι του Μαυρονόρους" εγένετο μετά τις 15 Μαϊου (γιορτή του Αγ. Αχιλλείου, πολιούχου των Γρεβενών), όπως γίνεται και σήμερα στα Γρεβενά.
"Η εμποροπανήγυρις του Μαυρονόρους, που ποιος ξέρει μπροστά από πόσους αιώνες είχε καθιερωθή, διαρκούσε δεκαπέντε ημέρες. Άρχιζε Δευτέρα και τελείωνε το μεθεπόμενο Σάββατο.
 
Ο Πουκβίλ λέγει ότι άρχιζε μετά την ισημερία της Ανοίξεως, δηλαδή μετά τις 9 Μαρτίου, με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Δεν αποκλείεται να εγίνετο τότε, για να ψωνίζει ο κόσμος για το Πάσχα.
 
Αλλού πάλι ο Πουκβίλ λέγει ότι εγένετο πολύ αργότερα στις 30 Ιουνίου (π.η.)
Το πιο πιθανό όμως είναι, όπως και η παράδοσις λέγει, ότι το "Παζάρι του Μαυρονόρους" εγένετο μετά τις 15 Μαϊου (γιορτή του Αγ. Αχιλλείου, πολιούχου των Γρεβενών), όπως γίνεται και σήμερα στα Γρεβενά.
 
Το μικρό Μαυρονόρος, στις δεκαπέντε αυτές ημέρες, μεταμορφωνόταν σε μια πολύχρωμη, πολυάνθρωπη και πολυθόρυβη παράξενη πολιτεία, γεμάτη πρόχειρες παράγκες και τσαντήρια, "τσαρδάκια" από κλαδιά και πάγκους.
Γραμμή 70 ⟶ 65 :
[[Αρχείο: Τ'αργαστήρια.jpg|thumbnail|left|150px|Μαυρονόρος, "Τ' αργαστήρια", τοποθεσία όπου γινόταν, επί Τουρκοκρατίας, το μεγάλο παζάρι του Μαυρονόρους]]
 
Τα ολίγα χάνια του χωριού βογγούσαν από τον πολύ κόσμο, σπαχήδες, αγιάννηδες, μπέηδες, αγάδες, ενώ οι καπεταναίοι αρματωλοί, που πάνοπλοι έρχονταν στο πανηγύρι, προτιμούσαν την φιλοξενία των κατοίκων, που όλοι ήσαν χριστιανοί. Η προετοιμασία άρχιζε από πολλές ημέρες πριν.
 
Η προετοιμασία άρχιζε από πολλές ημέρες πριν.
 
Τα περίφημα Σιατιστινά, Περιβολιώτικα και γενικά Βλάχικα καραβάνια, μετέφεραν την πραμμάτεια από άκρη γης.
 
Οι Σιατιστινοί κουνδουράδες και παπουτσήδες έφερναν τα παπούτσια και τα κορδέλια, τις παντούφλες, τα πασούμια και τα τερλίκια, που μαστόρευαν στα αργαστήρια τους περίφημοι τεχνίτες, που έμαθαν την τέχνη στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη, ενώ τα κόκκινα Γιαννιώτικα τσαρούχια με τις τρίχινες ή τις μπρισμένες ή τις μάλλινες φούντες και τα σελάχια με τις πολλές δίπλες, τις έφερναν από την Ήπειρο.
 
Τα περίφημα Σιατιστινά, Περιβολιώτικα και γενικά Βλάχικα καραβάνια, μετέφεραν την πραμμάτεια από άκρη γης. Οι Σιατιστινοί κουνδουράδες και παπουτσήδες έφερναν τα παπούτσια και τα κορδέλια, τις παντούφλες, τα πασούμια και τα τερλίκια, που μαστόρευαν στα αργαστήρια τους περίφημοι τεχνίτες, που έμαθαν την τέχνη στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη, ενώ τα κόκκινα Γιαννιώτικα τσαρούχια με τις τρίχινες ή τις μπρισμένες ή τις μάλλινες φούντες και τα σελάχια με τις πολλές δίπλες, τις έφερναν από την Ήπειρο. Κοζανίτες ταμπακάδες, χαλκιάδες και κουδουνάδες κουβαλούσαν τα πετσιά τους, που τα αργάσθηκαν στα ταμπάκικά τους, σε φασκιές βοδινές ή γουρουνίσιες, για τα τσαρούχια των χωρικών, τα χαλκώματα και τα κυπριά, τις γάστρες, τα γκιούμια, τα μπρίκια, τους τεντζερέδες, τις κουτάλες, τους ταβάδες, τα λεγγέρια, τα μπακράτσια και τα κακάβια.
 
Πανικά, αλατζάδες για τ' αντεριά, άσπρα και φουστανέλλες, ντράδες για παλτά από τη Φραγκιά, μεταξωτά μαντήλια για τις αρχόντισσες και μαύρα μπαμπακερά για τις φτωχές, φέλπες και στόφες για νυφικά, μπρισίμια και γαϊτάνια για τις σάρικες και τα συγκούνια, κουμπιά και ζάβες, έφερναν οι πραματευτάδες Μοσχοπολίτες, Γιαννιώτες και Ζαγορίσιοι. Έφερναν ακόμα φέσια λογιών-λογιών για πλούσιους και φτωχούς, Τούρκους και Έλληνες, Βλάχους και Αλβανούς, σαρίκια για τους μπέηδες, τουρμπάνια για τους χοτζάδες και μουεζίνηδες, σαλβάρια και γιασμάκια για τις χανούμισσες και ζουνάρια άσπρα, κόκκινα και ριγωτά.
Γραμμή 135 ⟶ 124 :
== Πανίδα και χλωρίδα ==
 
Το χωριό βρίσκεται στις παρυφές του ορεινού όγκου της Πίνδου, 846 μέτρα περίπου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρουσιάζει φυσικές ομορφιές, χαρακτηριστικές του τοπίου της παραπάνω οροσειράς. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής μπορεί να δει κανείς πολλά είδη της σπάνιας πανίδας και χλωρίδας, μερικά από τα οποία φαίνονται παρακάτω:
<gallery>
Αρχείο:xelona2.jpg|Μαυρονόρος Γρεβενών, χελώνα στο φυσικό της περιβάλλον