Λιπίδιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Bot: en:Lipid is a good article |
→Βασικές κατηγορίες: επέκταση |
||
Γραμμή 12:
Τρεις είναι οι σημαντικότερες κατηγορίες των λιπιδίων: τα [[ουδέτερα λίπη]], που διακρίνονται επιμέρους σε "κορεσμένα" (που περιέχουν μόνο απλούς δεσμούς), και "ακόρεστα", (που περιέχουν και διπλούς δεσμούς), τα [[φωσφολιπίδια]], (κύριο συστατικό των μεμβρανών των κυττάρων), και τα [[στεροειδή]].
Κατ΄ άλλους τα λιπίδια διακρίνονται σε πέντε βασικές ομάδες: στα [[τριγλυκερίδια]], (λίπη και έλαια), τα [[φωσφολιπίδια]], τα [[γλυκολιπίδια]], τις [[στερόλες]] και [[στεροειδή]] και τα [[κεριά]]. Επίσης κατά κάποιους άλλους, τα λιπίδια διαιρούνται σε τέσσερις υποομάδες:
# [[λιπαρά οξέα]] (κορεσμένα και ακόρεστα)
# [[Γλυκερίδια]] (λιπίδια που περιέχουν την αλκόολη [[γλυκερόλη]])
# [[Μη γλυκεριδικά λιπίδια]] ([[σφιγγολιπίδια]], [[στεροειδή]], [[κήροι]])
# Σύνθετα λιπίδια ([[λιποπρωτεΐνες]] και [[γλυκολιπίδια]]
* Κοινό χαρακτηριστικό όλων των κατηγοριών των λιπιδίων είναι ότι δεν διαλύονται στο [[νερό]].
{{commonscat|lipids}}▼
== Βιολογικός ρόλος ==
Αποτέλεσμα των σημαντικών διαφορών στη χημική τους σύνθεση είναι το γεγονός ότι τα λιπίδια εξυπηρετούν πολλές διαφορετικές λειτουργίες στους οργανισμούς. Πιο συγκεκριμένα, δρουν ως πηγή και αποθήκη ενέργειας, δομικά συστατικά των [[κυτταρική μεμβράνη|κυτταρικών μεμβρανών]], ως μεταφορείς μηνυμάτων ([[ορμόνες]]), [[βιταμίνες]] (λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D,E και Κ), προστασία και μόνωση.
=== Λιπίδια μεμβρανών ===
{{κύριο|κυτταρική μεμβράνη}}
Οι κυτταρικές μεμβράνες αποτελούνται από μια διπλοστιβάδα αμφιπαθών λιπιδίων, όπου η υδρόφιλη κεφαλή αλληλεπιδρά με την υδάτινη φάση και η υδρόφοβη ουρά βρίσκεται στο κέντρο της μεμβράνης. Ο σχηματισμός της λιπιδικής διπλοστιβάδας είναι αποτέλεσμα της τάσης των ουρών να αποστρέφονται το υδατικό περιβάλλον. Η διπλοστιβάδα αποτελεί ένα φραγμό ανάμεσα στο εσωτερικό και το περιβάλλον του κυττάρου. Τα περισσότερα από τα λιπίδια της κυτταρικής μεμβράνης είναι ακόρεστα, αυξάνοντας τη ρευστότητα των μεμβρανών. Τα λιπίδια των φυτικών κυττάρων είναι γλυκοζυλογλυκερίδια και φωσφογλυκερίδια. Στα ζώα είναι κυρίως φωσφολιπίδια.
=== Αποταμιευτικά λιπίδια ===
Τα λιπίδια είναι η αποδοτικότερη μορφή αποταμίευσης ενέργειας. Τα λιπίδια έχουν μικρότερο αριθμό οξείδωσης από τα σάκχαρα και έτσι παράγουν περισσότερο ATP κατά την οξείδωσή τους. Ένα γραμμάριο λίπους περιέχει 9,3 kcal, ενώ ένα γραμμάριο [[άμυλο|αμύλου]] 3,8 kcal. Τα αποταμιευτικά λιπίδια είναι σχεδόν αποκλειστικά τριάκυλογλυκερίδια φυτά και τα ζώα, τα οποία διαφέρουν μόνο ως προς το είδος λιπαρών οξέων.
Στα ζώα, η κύρια αποθήκη λιπιδίων είναι ο [[λιπώδης ιστός]]. Τα λιπίδια στον λιπώδη ιστό έχουν τη μορφή λιπαρών οξέων και τριγλυκεριδίων. Τα τριγλυκερίδια στο λιπώδη ιστό συνεχώς υδρολύονται και επανασυντίθενται. Σε περίπτωση που χρειαστεί μια πηγή ενέργειας, τα τριγλυκερίδια υδρολύονται από τις [[λιπάση|λιπάσες]] και τα λιπαρά οξέα και γλυκερόλη που μεταφέρονται στο [[ήπαρ]] για περαιτέρω επεξεργασία.
Στα φυτά, τα αποταμιευτικά λιπίδια εντοπίζονται στα [[ελαιοσώματα]], ενώ σε πολλούς ώριμους καρπούς, όπως του [[αβοκάντο]] και της [[ελιά]]ς, σχηματίζουν ένα ετερογενές μείγμα σταγονιδίων. Το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιευτικών λιπιδίων εντοπίζεται στα σπέρματα. Το σπέρμα του φυτού χρησιμοποιεί την ενέργεια που παρέχουν τα λιπίδια για να βλαστήσει. Επίσης, λίπη βρίσκονται και στους χλωροπλάστες όπου χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας σε περιόδους σκότους.
▲{{commonscat|lipids}}
{{Βιοχημεία-επέκταση}}
| |||