Αντίγονος ο Μονόφθαλμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

μ
Διόρθωση συντακτικών λαθών με τη χρήση AWB
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ r2.7.1) (Ρομπότ: Προσθήκη: tr:I. Antigonos Monophtalmos
μ Διόρθωση συντακτικών λαθών με τη χρήση AWB
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Antigone le Borgne (pièce).jpg|thumb|right|Δύο όψεις νομίσματος του Αντίγονου]]
Ο '''Αντίγονος Α' Κύκλωψ''' ή '''Μονόφθαλμος''' ([[382 π.Χ.|382]]-[[301 π.Χ.]]) ήταν Μακεδόνας ευγενής καταγόμενος από την [[Ελιμία|Ελιμεία]], στρατηγός του [[Μέγας Αλέξανδρος|Μεγάλου Αλέξανδρου]]. Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, ο Αντίγονος υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στούς [[Διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου|"Πολέμους των Διαδόχων"]] και ίδρυσε τη [[Δυναστεία των Αντιγονιδών]] αφού ανακηρύχθηκε βασιλιάς το [[306 π.Χ.]]
 
 
{| cellpadding="0" cellspacing="0" style="padding: 0.3em; clear: right; float:right; margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 2px; border-bottom-width: 2px; background:#A8BDEC; text-align:center"
Γραμμή 29 ⟶ 28 :
== Κατάτμηση της Αυτοκρατορίας ==
[[File:Macedonian Army Thessalian.jpg|Macedonian Army Thessalian.jpg|thumb|left|200px|«Σαρκοφάγος Αλεξάνδρου» (Κωνσταντινούπολη, Αρχαιολογικό Μουσείο)-Αρκετές φορές έχει χαρακτηρισθεί ως Antigonon ([[Μάχη της Ισσού]])]]
Ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος ή Κύκλωψ (γιατί είχε χάσει το αριστερό του μάτι σε μια μάχη), από το βασιλικό γένος της Ελιμείας, είχε διορισθεί, από τον Αλέξανδρο, κυβερνήτης της Μεγάλης [[Φρυγία|Φρυγίας]]ς το [[333 π.Χ.]] Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου ([[323 π.Χ.]]), στην πρώτη διανομή του κράτους στην Βαβυλώνα, έγινε σατράπης της χώρας αυτής καθώς και της [[Παμφυλία|Παμφυλίας]]ς και [[Λυκία|Λυκίας]]ς. Στη συνέχεια ο Αντίγονος επέσυρε την οργή του [[Περδίκκας|Περδίκκα]] για το λόγο ότι αρνήθηκε, ενώ του ζητήθηκε, να βοηθήσει τον [[Ευμένης ο Καρδιανός|Ευμένη]] να καταλάβει της επαρχίες που του παραχωρήθηκαν ([[Παφλαγονία]] και [[Καππαδοκία]]), των οποίων η κατάκτηση δεν είχε ολοκληρωθεί από τους Μακεδόνες. Επειδή οι φιλοδοξίες του Περδίκκα είχαν εκδηλωθεί, ο Αντίγονος διέφυγε με το γιο του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριο]] στην Ελλάδα, όπου συμμάχησε με τον [[Αντίπατρος|Αντίπατρο]] (αντιβασιλέα της Μακεδονίας). Σε αυτή τη φάση σχηματίζεται ένας συνασπισμός κατά του Περδίκκα με κύριους προταγωνιστές τον Αντίπατρο, τον [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίο]], τον [[Κρατερός (στρατηγός)|Κρατερό]] και τον Αντίγονο. Σύμμαχος του Περδίκκα παραμένει ο [[Ευμένης ο Καρδιανός|Ευμένης]], ο οποίος καταφέρνει να εξοντώσει τον Κρατερό σε μάχη που έγινε στην Ελλησποντιακή Φρυγία ή στην Καππαδοκία . Το [[321 π.Χ.]] σκοτώνεται ο Περδίκκας στην προσπάθεια να εξουδετερώσει τον Πτολεμαίο και έλαβε χώρα νέα κατάτμηση της αυτοκρατορίας (Δεύτερη διανομή του [[Ευμένης ο Καρδιανός|Τριπαραδείσου]] της Άνω Συρίας το [[321 π.Χ.]]).
 
Στον Αντίγονο ανατέθηκε ο πόλεμος κατά του εναπομείναντος [[Ευμένης ο Καρδιανός|Ευμένη]] ο οποίος αν και ήταν ικανότατος και στα πολεμικά, δεν πλαισιωνόταν από πιστούς συνεργάτες . Ο Αντίγονος κατάφερε να δελεάσει τον Απολλωνίδη, αξιωματικό του ιππικού του Ευμένη, να αυτομολήσει κατά τη διάρκεια της μάχης που έλαβε χώρα στα Ορκύνια πεδία με αποτέλεσμα την ήττα του Ευμένη παρά το γεγονός ότι αυτός είχε διπλάσιες δυνάμεις απ' αυτές του Αντίγονου. Ο Ευμένης αποσύρθηκε , με 600 άνδρες , στην οχυρή θέση Νώρα στα βόρεια υψώματα του όρους [[Όρος Ταύρος|Ταύρος]] στην Καππαδοκία. Μετά τη νίκη αυτή ο Αντίγονος πρόσθεσε στη δύναμή του και την άλλοτε δύναμη του Ευμένη, η οποία πρέπει να ήταν μεγαλύτερη από 10.000 πεζούς και 5.000 ιππείς. Αφού απέκλεισε τον Ευμένη στα Νώρα στράφηκε κατά των συνεργατών του Περδίκκα, Αλκέτα (αδελφός του Περδίκκα) και Αττάλου. Ο ίδιος επικεφαλής δυνάμεως 40.000 πεζών και 7.000 ιππέων διέσχισε , σε εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα, τα 450 χλμ που χωρίζουν την Καππαδοκία με την [[Πισιδία]] όπου βρισκόταν ο Αλκέτας, ο οποίος αιφνιδιάστηκε και δεν μπόρεσε καν να παρατάξει τη φάλαγγά του, η οποία άλλωστε υστερούσε κατά πολύ. Ο Άτταλος και άλλοι αξιωματικοί συνελήφθησαν ενώ ο Αλκέτας διέφυγε, προσωρινά, στην Τερμησσό όπου και αυτοκτόνησε για να μην πέσει στα χέρια του Αντίγονου. Ο Αντίγονος πρόσθεσε επιπλέον δυνάμεις στο στρατό του, ο οποίος εκείνη τη στιγμή ήταν ο μεγαλύτερος που είχε συγκεντρωθεί ως τότε στο κράτος{{πηγή}}.
 
== Μάχη για την Ασία ==
Ο [[Πολυπέρχων]] διαδέχθηκε τον Αντίπατρο στη Μακεδονία το [[319 π.Χ.]], αποκλείοντας τον γιό του Αντίπατρου, [[Κάσσανδρος|Κάσσανδρο]]. Ο Αντίγονος αποφάσισε να γίνει κύριος της Ασίας και σε συνδυασμό με τον [[Κάσσανδρος|Κάσσανδρος]] και τον [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίο]] αρνήθηκε να αναγνωρίσει την εξουσία του Πολυπέρχοντα.
 
Κατά παράβαση της συμφωνίας του [[Ευμένης ο Καρδιανός#Σεμειώσεις|Τριπαράδεισου]] (παράβαση που είχε διαπράξει και ο Πτολεμαίος προσαρτώντας την [[Κοίλη Συρία]]) προσάρτησε της σατραπείες της Ελλησποντικής Φρυγίας και της [[Λυδία|Λυδίας]]ς από τους Αρριδαίο και Άσπρο Κλείτο αντίστοιχα. Άρχισε διαπραγματεύσεις με τον Ευμένη, αλλά ο Ευμένης παρέμενε πιστός στη βασιλική οικογένεια. Ο Ευμένης δραπέτευσε από τα Νώρα, συγκέντρωσε στρατό και συμμάχησε με τους σατράπες των ανατολικών επαρχιών. Ο Αντίγονος έδωσε δυο μεγάλες μάχες κατά του Ευμένη, στην [[Μάχη της Παραιτακηνής|Παραιτακηνή]] το [[317 π.Χ.]] και στην [[Μάχη της Γαβιηνής|Γαβιηνή]] το 316 π.Χ. Τελικά ο [[Ευμένης ο Καρδιανός|Ευμένης]] παραδόθηκε με προδοσία στον Αντίγονο και θανατώθηκε το [[316 π.Χ.]]
 
Μετά απ' αυτά ο Αντίγονος διεκδίκησε την εξουσία για το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας, κατάσχεσε τους θησαυρούς στα [[Σούσα]] και εισήλθε στη [[Βαβυλώνα]], της οποίας κυβερνήτης ήταν ο [[Σέλευκος Α' Νικάτωρ|Σέλευκος]]. Ο [[Σέλευκος Α' Νικάτωρ|Σέλευκος]] κατέφυγε στον Πτολεμαίο, και με τον [[Λυσίμαχος|Λυσίμαχο]] και τον Κάσσανδρο συμμάχησαν κατά του Αντίγονου ([[315 π.Χ.]]). Παράλληλα, ο Αντίγονος διακήρυξε την ελευθερία των ελληνικών πόλεων, τις οποίες προσπάθησε να προσεταιριστεί. Ως έμπρακτη απόδειξη δεν θα τοποθετούσε φρουρά σε όσες πόλεις ελευθέρωνε. Το [[314 π.Χ.]] ο Αντίγονος εισέβαλε στη [[Συρία]], η οποία ανήκε στον Πτολεμαίο, και πολιόρκησε την [[Τύρος|Τύρο]] για πάνω από ένα χρόνο. Το [[312 π.Χ.]] ο γιος του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] ηττήθηκε στη [[Μάχη της Γάζας]] από τον Πτολεμαίο και έχασε τη Βαβυλώνα, την οποία ανακατέλαβε τον επόμενο χρόνο.
Γραμμή 42 ⟶ 41 :
== Κύριος της Ασίας ==
[[File:Diadoch.png|Diadoch.png|thumb|right|350px|Το Βασίλειο του Αντιγόνου και των αντιπάλων του [[303 π.Χ.]]]]
Το [[311 π.Χ.]] συνάχθηκε ειρήνη σύμφωνα με την οποία η Μικρά Ασία και η Συρία, προσωρινά, μέχρι την ενηλικίωση του (εκ [[Ρωξάνη|Ρωξάνης]]ς) Αλέξανδρου Δ', παραχωρούνταν στον Αντίγονο. Αυτή η συμφωνία δεν κράτησε πολύ καθώς ο Κάσσανδρος δολοφόνησε τη Ρωξάνη και το γιό της. Με το πρόσχημα ότι είχαν τοποθετηθεί φρουρές σε μερικές από τις ελεύθερες πόλεις από τον Αντίγονο, ξανάρχισαν οι εχθροπραξίες από τον Κάσσανδρο και τον Πτολεμαίο. Παρά τις αρχικές επιτυχίες του Πτολεμαίου στη Μικρά Ασία και σε μερικά νησιά του Αιγαίου, ο [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] τον συνέτριψε στη [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Ναυμαχία της Σαλαμίνας της Κύπρου]] το [[306 π.Χ.]]<ref>[[Πλούταρχος]], [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] 17.6</ref>
 
Με την κατάληψη της [[Κύπρος|Κύπρου]] απο το Δημήτριο το 306 π.Χ., ο Αντίγονος ανακηρύχθηκε από το στρατό του βασιλιάς και διάδοχος του Αλέξανδρου. Εν συνεχεία ετοίμασε ισχυρό στρατό και στόλο, με διοικητή το Δημήτριο, και έσπευσε να επιτεθεί στη χώρα του Πτολεμαίου. Η απόπειρα αυτή απέτυχε καθώς δεν μπόρεσε να διασπάσει την άμυνα του Πτολεμαίου και αναγκάστηκε να αποσυρθεί. Το [[305 π.Χ.]] ο Δημήτριος θέλησε να τιμωρήσει την πόλη της [[Ρόδος|Ρόδου]] η οποία αρνήθηκε να βοηθήσει τον Αντίγονο κατά της Αιγύπτου. Η πολιορκία κράτησε ένα χρόνο και, μετά τη σθεναρή αντίσταση που βρήκε, ο [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]] υποχρεώθηκε να συνθηκολογήσει.
Γραμμή 48 ⟶ 47 :
== Μάχη της Ιψού και θάνατος ==
{| class="toccolours" style="float: left; margin-right: 1em; margin-right: 2em; font-size: 95%; background:#FFFAF0; width:30em; max-width: 42%; font-family: Palatino Linotype;" cellspacing="5"
| "|{{πολυτονικό|«Ἀντίγονος δέ ο Φιλίππου ὁ μονόφθαλμος βασιλεύων Μακεδόνων περί [[Φρυγία|Φρυγίαν]]ν μαχόμενος Σελεύκῳ καί Λυσιμάχῳ τραύμασι πολλοῖς περιπεσῶν ἐτελεύτησεν ἐτῶν ἑνός καί ὁγδοήκοντα, ὥσπερ ὁ συστρατευόμενος αὐτῷ [[Ιερώνυμος ο Καρδιανός|΄Ιερώνυμος]] ἱστορεῖ»".}}
|-| style="text-align: right;
|[[Λουκιανός]], ''Μακρόβιοι'' 11.1-5
Γραμμή 75 ⟶ 74 :
 
Οι ασωτείες του Δημήτριου ήταν προσφιλής στόχος της ειρωνείας του Αντίγονου :
Όταν κάποτε γύρισε από μακριά ο Δημήτριος, αγκάλιασε θερμά και καταφιλούσε τον πατέρα του, ο οποίος του είπε γελώντας : ''«Την Λάμια, γιε μου, νομίζεις ότι φιλάς;»'' <ref> [[Πλούταρχος]], ''Δημήτριος'', XIΧ, 4.</ref>
–Μιαν άλλη φορά, ο Δημήτριος, ύστερα από πολυήμερη απουσία λόγω οινοποσίας, δικαιολογήθηκε στον πατέρα του ότι τον χτύπησε ρεύμα. ''«Το έμαθα»'' είπε ο Αντίγονος. ''«Αλλά ήταν άραγε Θασίτικο ή Χιώτικο ;»''<ref>Πλούταρχος, ''Δημήτριος'', XIΧ, 5.</ref>
 
Γραμμή 88 ⟶ 87 :
|-
! 382 π.Χ.
| Γέννηση του [[Αντίγονος ο Μονόφθαλμος|Αντιγόνου Α' του Μονόφθαλμου]], μελλοντικού στρατηγού και επιγόνου του [[Μέγας Αλέξανδρος|Αλεξάνδρου του Μεγάλου]].
|-
!
Γραμμή 94 ⟶ 93 :
|-
!
| Γάμος με τη [[Στρατονίκη της Θράκης|Στρατονίκη]], κόρης του [[Κορράγος|Κορράγου]] της [[Θράκη|Θράκης]]ς.
|-
!
Γραμμή 106 ⟶ 105 :
|-
! 334 π.Χ.
| Ο Αλέξανδρος αναχωρεί για τη μεγάλη του εκστρατεία στην Ανατολή. Ο [[Αντίγονος ο Μονόφθαλμος|Αντίγονος]] διοικεί Έλληνες οπλίτες.
|-
! 333 π.Χ.
| Διορισμός από τον Αλέξανδρο στη θέση του κυβερνήτη της [[Φρυγία|Φρυγίας]]ς. Νικά τα περσικά στρατεύματα σε σειρά μαχών.
|-
! 323 π.Χ.
Γραμμή 115 ⟶ 114 :
|-
! 322π.Χ. –321 π.Χ.
| Λαμβάνει από τον [[Περδίκκας|Περδίκκα]], αντιβασιλιά του Αλεξάνδρου, τη [[Λυκία]] και την [[Παμφυλία]]. Κατόπιν γίνεται εχθρός του, όταν αρνήθηκε να συμμαχήσει με τον [[Ευμένης της Καρδίας|Ευμένη]] στον αγώνα του κατά του [[Αριαράθης Α' της Καππαδοκίας|Αριαράθη Α']], ηγεμόνα της [[Καππαδοκία|Καππαδοκίας]]ς. Διαφεύγει στο πλάι του [[Αντίπατρος|Αντίπατρου]] στη [[Μακεδονία]], ενώ ξεσπά ο [[Πρώτος Πόλεμος των Διαδόχων]]: Αντίπατρος, Αντίγονος, [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίος]] και [[Κρατερός (στρατηγός)|Κρατερός]] ενάντια στον Περδίκκα και τον Ευμένη.
|-
! 321π.Χ. -320 π.Χ.
Γραμμή 130 ⟶ 129 :
|-
! 316 π.Χ.
| Ο Αντίγονος καταδιώκει τον Ευμένη στη [[Μάχη της Γαβιηνής|Γαβιηνή]]. Ο Αντίγονος νικά οριστικά τον Εύμενη και εκτελεί τον [[Πείθων|Πείθονα]], τον σατράπη της [[Βαβυλωνία|Βαβυλωνίας]]ς. Ο [[Σέλευκος Α' Νικάτωρ|Σέλευκος]] διαφεύγει προς τον Πτολεμαίο.
|-
! 314 π.Χ.
Γραμμή 173 ⟶ 172 :
 
== Πηγές ==
* [[Διόδωρος ο Σικελιώτης]] xviii., xx. 46-86
* [[Πλούταρχος|Πλουτάρχου]] Βίοι Παράλληλοι, [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημήτριος]], [[Ευμένης ο Καρδιανός|Ευμένης]]
* John Hackett, Warfare in the classical world, 1989 ISBN 02-283-99591-2 (Μάχη στη Γαβιηνή)
Γραμμή 179 ⟶ 178 :
 
{{DEFAULTSORT:Αντιγονος 1}}
 
[[Κατηγορία:Βασιλείς της Δυναστείας των Αντιγονιδών|Αντίγονος Α' Μονόφθαλμος]]
[[Κατηγορία:Μακεδόνες μονάρχες]]
31.101

επεξεργασίες