Διωνυμική ονοματολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Διόρθωση συντακτικών λαθών με τη χρήση AWB
Γραμμή 1:
Στη [[βιολογία]], η '''διωνυμική ονοματολογία''' ([[Λατινικά]]: binominal = bis (δις) + nomen (όνομα)) είναι η επίσημη μέθοδος ονοματοδοσίας των [[Είδος (βιολογία)|ειδών]]. Αφού προτάθηκε η λογική του 'διώνυμου', τα επιστημονικά ονόματα των ειδών σχηματίζονται από το συνδυασμό δύο όρων: το όνομα του '''[[γένος (βιολογία)|γένους]]''' και το όνομα του '''είδους'''. Στην περίπτωση που υπάρχει και τρίτη λέξη αυτή αποτελεί διευκρίνηση του [[υποείδος|υποείδους]] ή της [[Ποικιλία (βιολογία)|ποικιλίας]]. Παρόλο που οι τελικές λεπτομέρειες μπορεί να διαφέρουν, υπάρχουν αδιαφιλονίκητες απόψεις που έχουν υιοθετηθεί διεθνώς:
 
* Η επιστημονική ονομασία γράφεται πάντα με πλάγια γράμματα, π.χ. ''Homo sapiens''. Όταν είναι χειρόγραφη πρέπει να είναι υπογραμμισμένη.
* Το πρώτο γράμμα του πρώτου όρου, δηλαδή του ονόματος του γένους, είναι κεφαλαίο ενώ ο δεύτερος όρος, το όνομα του είδους δηλαδή, γράφεται με πεζά. Παραδείγματα: ''Canis lupus'' (λύκος), ''Felis silvestris'' (αγριόγατα).
* Το επιστημονικό όνομα πρέπει να γράφεται ολοκληρωμένο όταν αναφέρεται για πρώτη φορά. Στη συνέχεια μπορεί να γράφεται μόνον το αρχικό του γενικού ονόματος, για παράδειγμα το ''Canis lupus'' θα γίνει ''C. lupus''. Σε σπάνιες περιπτώσεις γίνεται κοινή χρήση αυτής της μορφής [[συντομογραφία]]ς, για παράδειγμα το βακτήριο ''Escherichia coli'' συχνά αναφέρεται απλώς ως ''E. coli''.
* Η συντομογραφία "sp." (ή "spec.") χρησιμοποιείται όταν το πραγματικό όνομα του είδους είναι άγνωστο: για παράδειγμα το ''Canis'' sp. δηλώνει "ένα είδος του γένους ''Canis''". Η συντομογραφία "spp." (πληθυντικός) υποδηλώνει "αρκετά άγνωστα είδη" (ή μπορεί να εννοεί πολλά είδη του συγκεκριμένου γένους, χωρίς να χρειάζεται να αναφερθούν αναλυτικά στη συγκεκριμένη αναφορά).
* Δίπλα από την ονομασία μετά από κόμμα γράφεται το όνομα του ερευνητή που περιέγραψε και κατέγραψε πρώτος το είδος ή το υποείδος και αμέσως μετά η χρονολογία καταγραφής: ''Canis lupus'', Linnaeus, 1758
* Η γραφή του ονόματος του ερευνητή μέσα σε παρένθεση υποδηλώνει ότι το παρόν γένος του είδους είναι διαφορετικό από το αρχικό: ''Canis lupus filchneri'' (Matschie, 1907)
* Όταν η χρονολογία περιγραφής βρίσκεται μέσα σε αγκύλες υποδηλώνεται αβεβαιότητα γι'αυτήν: Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940)
 
Γραμμή 23:
 
Αυτοί οι κώδικες διαφέρουν.
* Για παράδειγμα, ο ''ICBN'', ο ''Κώδικας'' των φυτών δεν επιτρέπει την [[ταυτωνυμία]], ενώ ο ''ICZN'', ο ''Κώδικας'' των ζώων επιτρέπει τα [[ταυτώνυμα]].
* Τα σημεία εκκίνησης, ο χρόνος δηλαδή που ξεκίνησαν να εφαρμόζονται αυτοί οι "Κώδικες" διαφέρουν απο ομάδα σε ομάδα. Στην [[βοτανική]] το σημείο έναρξης είναι συνήθως το 1753, στην [[ζωολογία]] το 1758. Η [[Βακτηριολογία]] ξεκίνησε εκ νέου, με σημείο έναρξης το 1980{{ref|system_updates}}).
 
Γραμμή 49:
Στη [[βοτανική]], υπάρχουν αρκετές υποδιαιρέσεις κάτω απο το είδος, όπως το [[υποείδος]], η [[ποικιλία (βιολογία)|ποικιλία]], και το [[form (biology)|form]]. Σε αντίθεση με τη ζωολογία, όπου υπάρχει μόνο μία υποδιαίρεση (υποείδος) κάτω απο το είδος. Έτσι τα περιλαμβανόμενα ονόματα των φυτών πρέπει να συνοδεύονται απο ένα δείκτη (όπως είναι το "subsp.") για να δηλώσουν την ταξινόμησή τους, σε αντίθεση με τα τριώνυμα ονόματα των ζώων που δε χρειάζονται κάτι ανάλογο. Για παράδειγμα:
 
* ''Pinus nigra'' subsp. ''salzmannii''
* ''Pinus nigra'' var. ''caramanica''
 
Γραμμή 55:
 
== Πατρότητα επιστημονικών ονομάτων ==
Μια πλήρης αναφορά σε κάποιο είδος δεν περιλαμβάνει μόνο το λατινικό διώνυμο, αλλά και το όνομα του ερευνητή που περιέγραψε και κατέγραψε επιστημονικά για πρώτη φορά το [[είδος (βιολογία)|είδος]]. Ενώ το επιστημονικό όνομα γράφεται πλαγίως, η αναφορά στο όνομα του επιστήμονα γράφεται κανονικά. Οι κανόνες για την αναφορά του ερευνητή διαφέρουν κάπως μεταξύ της [[βοτανική|βοτανικής]]ς και της [[ζωολογία|ζωολογίας]]ς, και κατευθύνονται απο τον [[Διεθνής Κώδικας Βοτανικής Ονοματοδοσίας|Διεθνή Κώδικα Βοτανικής Ονοματοδοσίας]] (International Code of Botanical Nomenclature) και τον [[Διεθνής Κώδικας Ζωολογικής Ονοματοδοσίας|Διεθνή Κώδικα Ζωολογικής Ονοματοδοσίας]] (International Code of Zoological Nomenclature) αντιστοίχως.
 
=== Στη βοτανική ===