'''Σπόρος''' ή '''σπέρμα''' ονομάζεται το αναπαραγωγικό όργανο που ύστερα από γονιμοποίηση περιέχεται στον [[καρπός|καρπό]] και προήλθε από τις σπερμοβλάστες. Τα λειτουργικά μέρη του σπόρου είναι το [[έμβρυο]] ή [[φυτάριο]], δύο κοτυληδόνες (εκ των οποίων τουλάχιστο μια λειτουργική), το [[ενδοσπέρμιο]] και το [[περισπέρμιο]].
Οι κοτυληδόνες και το ενδοσπέρμιο χρησιμοποιούνται κυρίως για αποθήκευση αποθησαυριστικών ουσιών που είναι απαραίτητες κατά τα διάφορα στάδια της βλάστησης. Στα [[μονοκότυλα]] η λειτουργική [[κοτυληδόνα]] ονομάζεται ασπίδιο (scutellum) ενώ η δεύτερη μένει ατροφική. Να σημειωθεί πως σε μερικά είδη στο σπόρο το ενδοσπέρμιο είναι τόσο περιορισμένο που θεωρείται πως δεν υπάρχει. Το [[περισπέρμιο]] (seed coat) είναι το προστατευτικό κάλυμμα όλου του σπόροισπόρου και ενσωματώνει μηχανισμούς για τον έλεγχο της διέλευσης του νερού, ουσίες παρεμποδιστές της βλάστησης(germination inhibitors)…. Πολλές φορές το [[περισπέρμιο]] δεν αφήνει δίοδο για να εισέλθει [[νερό]] ή/και [[οξυγόνο]] στο εσωτερικό του σπόρου με αποτέλεσμα μια κατάσταση εξαναγκασμένου ληθάργου. Η μόνη εν δυνάμει είσοδος αυτών των στοιχείων είναι η [[μικροπύλη]] (micropyle), ενώ hilum λέγεται η ασυνέχεια του περισπερμίου γύρω από αυτήν. Κατά τη διάρκεια του [[λήθαργος|ληθάργου]], αυτή παραμένει ανοιχτή όταν ο [[σπόρος]] περιέχει περισσότερο από το επιθυμητό νερό (για να βγει έξω), ενώ κλείνει όταν τα επίπεδα [[υγρασία|υγρασίας]] πέφτουν σε επιθυμητά όρια. Το [[έμβρυο]] αποτελείται από τα αρχέφυτρα του [[βλαστός|βλαστού]] ([[κολεόπτυλο]]) και της ρίζας ([[κολεόριζα]]). Το τμήμα του εμβρύου μεταξύ του ακραίου μεριστώματος του βλαστού και των κοτυληδόνων λέγεται [[επικοτύλιο]], ενώ [[υποκοτύλιο]] είναι το μέρος του εμβρύου από το κορυφαίο ριζικό μερίστωμα ως τις κοτυληδόνες.
==== Η βλάστηση του σπόρου ====
Όποτε οι συνθήκες γίνουν ευνοϊκές, το έμβρυο θα μεγιστοποιήσει το αυξητικό/βλαστητικό του δυναμικό (growth potential) και θα εντείνει τις μεταβολικές διεργασίες. Καθοριστικό βήμα είναι η διάσπαση της στεγανότητας του περισπερμίου και η [[ενυδάτωση]] του σπόρου. Γίνεται επομένως κατανοητό πως το ίδιο το [[περισπέρμιο]], σανως ρυθμιστής της ενυδάτωσης του σπόρου), μπορεί να αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο στη βλαστικότητα των σπόρων. Στην ευνοϊκή πάντως περίπτωση, η [[ενυδάτωση]] των εμβρυακών [[ιστός|ιστών]] γίνεται βάσει κάποιων δυνάμεων που αναπτύσσονται στην επιφάνεια των κυττάρων. Ουσιαστικά υπάρχει ηλεκτροχημικό δυναμικό που έλκει το [[νερό]] στα κυτταρικά τοιχώματα, τις πρωτεΐνες και τα άλλα υδρόφιλα [[μόριο|μόρια]]., με άμεση συνέπεια τη διόγκωση των κυττάρων και μεγαλύτερο αυξητικό δυναμικό. Αυτό το δυναμικό πλέον μπορεί να διασπάσει το περισπέρμιο και να επιτρέψει τη βλάστηση του φυταρίου. Στη συνέχεια εντείνεται η αναπνοή (όπως και όλος ο μεταβολισμός συνολικά), ενεργοποιούνται υδρολυτικά [[ένζυμο|ένζυμα]] και τα [[κύτταρο|κύτταρα]] αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται.
