Μονή Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{coord|40|29|37|N|21|23|33|E|region:GR_type:city_source:enwiki-GNS|display=title}}

 

Η '''Μονή του Αγ. Νικολάου Τσιριλόβου'''<ref>Τσιρίλοβο είναι η παλαιά ονομασία του μικρού διπλανού χωριού που σήμερα ονομάζεται Άγιος Νικόλαος (Κορησού).</ref> βρίσκεται στις δυτικές πλευρές του όρους [[Άσκιο|Άσκιου (Σινιάτσικο)]], 4 χλμ. ΝΑ του σύγχρονου οικισμού της [[Κορησός Καστοριάς|Κορησού]] και απέχει από την πόλη της [[Καστοριά]]ς 19 χλμ. Για τη σύστασή της δεν διασώζονται μαρτυρίες παρά την άποψη του προ εκατοενταετίας και πλέον Μητροπολίτη Καστοριάς [[Φιλάρετος Βαφείδης|Φιλάρετου]]([[1900]]),<ref>[[Φιλάρετος Βαφείδης]] Μητροπολίτης Καστορίας και κατόπιν Διδυμοτείχου, «Κὢδιξ τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως Καστορίας καί τινα ἐκκλησιαστικά βιβλία ἀποκείμενα ἐν τισι τῶν ἐκκλησιῶν αὐτής», 1900</ref> που υποστήριζε ότι πρέπει να κτίστηκε στα τέλη του 18ου αι. <ref>[[Φιλάρετος Βαφείδης]], Περί των εν τη επαρχία Καστορίας ιερών μονών, περ. Εκκλησιαστική Αλήθεια, τ. 20, Κωνσταντινούπολη 1900</ref> Πληροφορίες για την μονή υπάρχουν από το [[1872]] και μεταγενέστερα, όπου ήταν ηγούμενος ο Γρηγόριος (Διαμαντίδης) (1872-1912) και η μονή λειτούργησε ως ορφανοτροφείο και σχολείο για τα παιδιά των γύρω χωριών. Στον [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]] το μοναστήρι αποτέλεσε καταφύγιο των Μακεδονομάχων έναντι της βουλγαρικής επιβουλής και επιβολής και φιλοξένησε και τον [[Παύλος Μελάς|Παύλο Μελά]], όπως ο ίδιος αναφέρει στις επιστολές του προς την γυναίκα του [[Ναταλία Δραγούμη]].<ref>[[Ναταλία Μελά]], Παύλος Μελάς,σσ. 233-237 εκδ. Δωδώνη, (1963)</ref> Το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα μετά την [[Συζήτηση:Σφαγή της Ζαγορίτσανης#Βανδαλισμού συνέχεια|πυρπόληση του Αγ. Νικολάου Κορομηλιάς]], η ομάδα του Κόλε στις 26 Φεβρουάριο του [[1905]],<ref>[http://www.golden-greece.gr/politismos/moni_ag_nikolaou_tsirilovou_kastoria.html Μικρό ιστορικό του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου]</ref> κατέστρεψε το μοναστήρι,<ref>Силянов Христо (Silyanov Risto) Освободителните борби на Македония, том II, стр. 138, 2010 </ref> για να επακολουθήσει στις 17 Μαρτίου και η αποτέφρωση της [[Σπήλιος Καστοριάς|Μονής Ζηγκοβίτσης]]<ref> Dakin Douglas : The Greek Struggle in Macedonia 1897-1913,(κάψανε τον Ηγούμενο κι έναν μοναχό) σ. 298.</ref> με αποτέλεσμα από ελληνικής πλευράς να αναληφθεί στις 25 Μαρτίου [[1905]] η [[Σφαγή της Ζαγορίτσανης|επιχείρηση Ζαγκορίτσανης]] η οποία στη βουλγαρική βιβλιογραφία αναφέρεται απαρέγκλιτα ως «η σφαγή της Ζαγκορίτσανης». 'Εκτοτε η μονή εισέρχεται σε μια περίοδο παρακμής και μαρασμού. Μέχρι το [[1963]] αποτελούσε μετόχι της γειτονικής [[Μονή Αγίων Αναργύρων Μελισσοτόπου Καστοριάς|μονής Αγ. Αναργύρων]], οπότε και ανασυστάθηκε ως γυναικείο πλέον μοναστήρι, με την καθοδήγηση του Αρχιμανδρίτη Σεβαστιανού Στεφανόπουλου. Τότε ανοικοδομήθηκε η νέα πτέρυγα και το παρεκκλήσι του Αγ. Αντωνίου κοντά στο παλιό συγκρότημα, ενώ ανεγέρθηκε νέο καθολικό, τύπου τρίκλιτης βασιλικής, το 1969.<ref>Ε. Κουτσαύτης, Η ιερά μονή Αγίου Νικολάου (Κορησός) Καστοριάς, σσ. 68-83, (2004)</ref>