Τούπακ Ίνκα Γιουπάνκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Επιμέλεια
Γραμμή 11:
 
[[Αρχείο:Expansion Imperio Inca-1-.JPG|thumb|right|200px|Η σταδιακή χρονική επέκταση της αυτοκρατορίας των Ίνκας]]
Έτσι ο στρατηγός Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι υπάκουσε στις εντολές του πατέρα του και εισέβαλε στη χώρα των Τσάνκας και συνέτριψε τον στρατό τους αναγκάζοντας τους να υποταχθούν οριστικά και δέχθηκαν την εξουσία του Ίνκα αυτοκράτορα. Στη συνέχεια, ο στρατηγός Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι, κατευθύνθηκε προς το βορρά και συγκεκριμένα προς την πόλη Καχαμάρκα, στην οποία οι Τσιμού πολιορκούσαν την φρουρά των Ίνκας, για να λύσει τητην πολιορκία και να υποτάξει και τους Τσιμού ή έστω να τους αναχαιτίσει πίσω στο βασίλειο τους. ΣτηΣτην πορεία προς την Καχαμάρκα υπέταξε άλλες δυο μικρότερες φορές και ενδυναμώθηκε με ντόπιους πολεμιστές και έτσι με το ηθικό του στρατού ακμαιότατο κατάφερε να αιφνιδιάσει τους πολιορκητές Τσιμού και να λύσει την πολιορκία της πόλης. Στη συνέχεια ο νερόςνεαρός στρατηγός είχε δυο επιλογές. Η πρώτη ήταν να βαδίσει δυτικά, κατευθείαν εναντίον της πρωτεύουσας των Τσιμού., εναντίον της Τσαν Τσαν και ύστερα να κατακτήσει τις βόρειες επαρχίες της αυτοκρατορίας των εχθρών του. Η δεύτερη επιλογή ήταν ακριβώς η αντίστροφη κατεύθυνση, δηλαδή να πλήξει πρώτα τις βόρειες επαρχίες και να καλύψει έτσι τα νώτα του και ύστερα να επιτεθεί στηστην πρωτεύουσα του βασιλείου των Τσιμόρ, έτσι λεγόταν το βασίλειο των Τσιμού.
 
=== Ο κεραυνοβόλος πόλεμος του Γιουπάνκι ===
 
Ο ριψοκίνδυνος στρατηγός αποφάσισε να επιτεθεί πρώτα στο βορρά και ύστερα στηστην πρωτεύουσα αλλά για να ασφαλίσει πρώτα τη θέση του ενίσχυσε τις οχυρώσεις της Καχαμάρκα, εφοδίασε τις αποθήκες της πόλης και αύξησε τη φρουρά που είχε τοποθετήσει ο θείος του. Εδώ αποτυπώνεται άλλη μια πτυχή του στρατηγικού νούνου του Γιουπάνκι, καθώς σωστά προέβλεψε να μείνει ανοιχτός ο δρόμος επικοινωνίας και εφοδιασμού με το [[Κούσκο]] για να τροφοδοτείται ο στρατός του.
 
Έτσι ασφαλισμένος ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι οδήγησε το στρατό του βόρεια και υπέταξε όσες φυλές βρήκε στο δρόμο του μέχρι την πόλη [[Κίτο]]. Εκεί έκανε στροφή προς τη βορειοδυτική ακτή, υποτάσσοντας την πόλη Μάντα, ενώ ακολούθησε κάθοδο της ακτογραμμής, από το κόλπο του Γκουαγιακίλ, προς την πόλη Τσαν Τσαν. Ταυτόχρονα η φρουρά της Καχαμάρκα άφησε την πόλη για να κινηθεί και αυτή εναντίον της πρωτεύουσας των Τσιμού. Η στρατιά, που είχε μαζέψει το βασίλειο Τσιμούρ, δέχτηκε διμέτωπη επίθεση και αναγκάστηκε να αποσυρθεί στηστην πόλη. Η πρωτεύουσα ήταν προφυλαγμένη με γερές οχυρώσεις και με αρκετό στρατό. Ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι αποφάσισε να εκτρέψει τον [[Ποταμός Μότσε|ποταμό Μότσε]] ([[Κέτσουα γλώσσα|Κέτσουα:]] ''Moche'') που έδινε νερό στηστην πόλη, ενώ ύστερα την πολιόρκησε. Χωρίς νερό οι πολιορκημένοι Τσιμού παραδόθηκαν ύστερα από λίγες μέρες και ο στρατηγός Γιουπάνκι λεηλάτησε το πλούσιο θησαυροφυλάκιο της πόλης. Με την υποταγή του βασιλείου Τσιμόρ ο δρόμος ήταν ανοιχτός προς τα νότια, όπου και κατευθύνθηκε ο Γιουπάνκι, ενώ υπέταξε και όλες τις πόλεις σε όλα τα νότια παράλια έως την πόλη Πατσακάμακ. Τελειώνοντας με την εκστρατεία του, ο στρατηγός Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι, επέστρεψε στο Κούσκο όπου δέχτηκε τα συγχαρητήρια του πατέρα του και ύστερα από λίγο καιρό δέχτηκε και την πρόταση να γίνει ο διάδοχος του στο θρόνο.
 
== Αυτοκράτορας-στρατηγός ==
Γραμμή 23:
Το [[1471]] ο [[Πατσακούτι Ίνκα Γιουπάνκι|Πατσακούτι]] παραιτήθηκε από το θρόνο για να αναλάβει τη διοίκηση της αυτοκρατορίας ο γιος του, ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι. Πρώτη του στρατιωτική επιχείρηση ήταν η εισβολή στην περιοχή του ποταμού Τόνο, η οποία ήταν πλούσια σε τροπική βλάστηση. Ο αυτοκράτορας των [[Ίνκας]] κατανόησε πως η υποταγή μιας τέτοιας περιοχής ήταν δύσκολη, κυρίως λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της, οπότε αρκέστηκε απλά στο να αναγκάζει τους τοπικούς λαούς να υπογράψουν εμπορικές συνθήκες ανταλλαγής με τους εμπόρους της αυτοκρατορίας αλλά και να στέλνουν στον αυτοκράτορα ένα σώμα τοξοτών να τον υπηρετεί.
 
Όσο έλειπε στη ζούγκλα, ο αυτοκράτορας, οι φυλές Λουπάκα και Κόλλα επαναστάτησαν αλλά ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι κινήθηκε ταχύτατα από το τροπικό δάσος στα νώτα των περιοχών που κατοικούσαν οι δύο φυλές. Αφού έπνιξε την επανάσταση τους στο αίμα προσπάθησε να αναζητήσει ποιός ξεσήκωσε τις δυο φυλές. Οι έρευνες του αποκάλυψαν ότι η φυλή των Πακάσα ήταν οι αποσταθεροποιητές της εξουσίας των Ίνκας στηστην περιοχή. Αμέσως έλαβε δράση εναντίον τους και τους εξεδίωξε από το νοτιοδυτικό άκρο της λίμνης [[Τιτικάκα]].
 
Διψασμένος για νέες κατακτήσεις ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι αποφάσισε να ξεκινήσει μια νέα εκστρατεία προς το νότο. Έτσι εισέβαλε πρώτα στα εδάφη, της σημερινής, βορειοδυτική [[Βολιβία]] και ύστερα κινήθηκε προς τη σημερινή βορειοδυτική [[Αργεντινή]] για να περάσει στα εδάφη της σημερινής βόρειας και κεντρικής [[Χιλή|Χιλής]] επεκτείνοντας τα νότια εδάφη της αυτοκρατορίας μέχρι τον ποταμό Μάουλε. Για να ολοκληρώσει την εκστρατεία του εισέβαλε στηστην κοιλάδα Κανέτε, στο νοτιοδυτικό μέρος του σημερινού [[Περού]], όπου υπέταξε τις εκεί φυλές.
 
Ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι εφάρμοσε μια τακτική κεραυνοβόλου πόλεμου οδηγώντας στη νίκη τα στρατεύματα των [[Ίνκας]] ο ίδιος. Κατάφερε να αυξήσει το μέγεθος της αυτοκρατορίας σε 900.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και να υποτάξει πολλές φυλές ενσωματώνοντας τους μαχητές τους σε ξεχωριστά σώματα στρατού των Ίνκας, αναγνωρίζοντας έτσι την πολεμική τους αξία, αλλά και καλύπτοντας την ανάγκη για εξεύρεση νέων μαχητών για τις επόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις του.
Γραμμή 40:
=== Γενική θεώρηση ===
 
Μαζί με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τις εκστρατείες του, ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι, ακολουθώντας τητην πολιτική του πατέρα του είχε μαζί του ακρετούςαρκετούς κρατικούς υπαλλήλους για να χαρτογραφούν και να καταγράφουν τις νέες περιοχές. Η λατρεία για το μυστήριο και το καινούργιο τον οδήγησαν στο να κάνει εισβολές σε μέρη που οι προκάτοχοι του δεν είχανε ούτε αναφερθεί. Η εισβολή εωςέως το [[Κίτο]] στο βορρά, η εισβολή στον [[Αμαζόνιος|Αμαζόνιο]] και η επέκταση των συνόρων προς τις περιοχές νότια του υψιπέδου της [[Τιτικάκα|Τιτικάκας]] οδήγησαν στην κατάκτηση νέων περιοχών. Αλλά ο ανήσυχος χαρακτήρας του Τόπα Ίνκα δεν θα τον εμπόδιζε να πραγματοποιήσει και ναυτικά ταξίδια.
 
Ο πατέρας του είχε στείλει τον θείο του, στρατηγό Καπάκ Γιουπάνκι ([[Κέτσουα γλώσσα|Κέτσουα:]] ''Qhapaq Yupanki''), στα νότια παράλια για να εγκαθιδρύσει εκεί βάση επιχειρήσεων, ανάμεσα στα έτη [[1441]] και [[1450]]. Αυτή η βάση αποτέλεσε το ναυτικό ορμητήριο του νέου αυτοκράτορα. Οι [[Ίνκας]] δεν είχαν γνώσεις από θαλάσσια ταξίδαταξίδια και πόσο μάλλον σε ανοιχτό και άγριο ωκεανό όπως τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]], όμως μέσα από τα χρόνια και τις πρώτες αποτυχίες, που τους έδωσαν την απαραίτητη πείρα, είναι βέβαιο πλέον ότι ο πρώτος αυτοκράτορας Ίνκα που ταξίδεψε στη θάλασσα ήταν ο Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι. Τα νησίανησιά στα οποία πιθανότατα πήγε ήταν τα [[νησιά Γκαλαπάγκος]], το [[νησί του Πάσχα]] και το [[νησί Μανγκαρέβα]].
 
=== Πηγές για τα ταξίδια ===
 
Ο γραπτές πηγές για αυτά τα ταξίδια ήταν τα "Χρονικά των Ίνκας", η ιστορία των Ίνκας γραμμένη από τους ίδιους. Όμως η επέλαση των [[Ισπανία|Ισπανών]] και η καταστροφή των χρονικών αυτών δεν μας δίνει την δυνατότητα να τα μελετήσουμε ακριβώς όπως καταγράφηκαν. Ευτυχώς μεγάλο μέρος αυτών των χρονικών καταγράφηκε από τον Ισπανό ιστορικό Πέδρο Σαρμιέντο ντε Γκαμπόα ([[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά:]] ''Pedro Sarmiento de Gamboa'') μαζί με έναν κατάλογο από τα αντικείμενα που έφερε η εξερευνητική αποστολή πίσω στηστην πατρίδα των [[Ίνκας]]. Τα αντικείμενα αυτά χάθηκαν και αυτά, μαζί με τα κείμενα, μέσα στη λαίλαπα των καταστροφών και λεηλασιών που είχαν επιδοθεί οι [[κονκισταδόρες]]. Όλα όσα έχει καταγράψει ο Ισπανός επιβεβαιώνονται από τον [[Ολλανδία|Ολλανδό]] Τζέικομπ Ρογγέβεν ([[Ολλανδική γλώσσα|Ολλανδικά:]] ''Jacob Roggeveen'') ο οποίος κατέγραψε τις ιστορίες και τους μύθους των νησιωτικών συμπλεγμάτων που βρίσκονται στα ανοιχτά του [[Περού]]. Ο [[Νορβηγία|Νορβηγός]] Θορ Χέγιερνταλ ([[Νορβηγική γλώσσα|Νορβηγικά:]] ''Thor Heyerdahl''), επίσης κατάφερε να κατασκευάσει ένα πλοιάριο με τα μέσα της εποχής εκείνης και να ταξιδέψει, με επιτυχία, με αυτό ως τα νησίανησιά αυτά για να αποδείξει ότι μια τέτοια αποστολή είναι πιθανό να είχε γίνει.
 
Συγκεκριμένα οι μύθοι μιλούσανε για ανθρώπους από μια άγνωστη γη στα ανατολικά που ήρθανε με μεγάλα ξύλινα σκαρίασκαριά και φωρούσανεφορούσαν φτερά στο κεφάλι τους. Οι ντόπιοι μιλούσανε για τις τέχνες που τους μάθανε αλλά και για τη δύσκολη γλώσσα τους. Ακόμα στα [[νησιά Γκαλαπάγκος]] και στο [[νησί του Πάσχα]] βρέθηκαν μικροοργανισμοί που μόνο στο [[Περού]] και το [[Εκουαδόρ]] μπορούνε να εντοπιστούν. Οι επιστήμονες στις μέρες μας είναι σχεδόν βέβαιοι ότι οι Ίνκας πήγανε στα νησίανησιά αυτά με ναυτικά ταξίδια. Τα επιστημονικά ευρήματα ενισχύουν τις ελλιπείς ιστορικές πηγές που διαθέτουμε. Το πότε πήγανε εκεί οι Ίνκας δεν γίνεται να εντοπιστεί χρονικά ακριβώς αλλά πάλι οι ιστορικοί εξετάζοντας την ιστορία των Ίνκας αποφάνθηκαν με τα ιστορικά ντοκουμέντα. Πριν τον [[Πατσακούτι Ίνκα Γιουπάνκι|Πατσακούτι Ίνκα]] οι [[Ίνκας]] ήταν απασχολημένοι με πολεμικές διενέξεις γειτονικών λαών ενώ μετά από τον Τόπα Ίνκα Γιουπάνκι είχανε να αντιμετωπίσουν τους Ίσπανούς κατακτητές οπότε ο μοναδικός λογικός χρόνος που οι Ίνκας δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα και μπορούσανε να ασχοληθούν με ναυτικές εξερευνήσεις ήταν τα έτη βασιλείας [[1445]] με [[1491]]. Εξάλλου η πρώτη μαρτυρία για ναυτική βάση των Ίνκας προέρχετεπροέρχεται από το [[1440]].
[[Αρχείο:Galapagos Island Names.svg|250px|left|Το νησιωτικό σύμπλεγμα των Γκαλαπάγκος.]]
=== Το χρονικό ===
Γραμμή 55:
* Το ταξίδι έγινε με την παρουσία του αυτοκράτορα.
* Τα πλοία που έκαναν αυτό το ταξίδι ήταν τόσα που μπορούσαν να επιβιβάσουν συνολικά 20.000 άνδρες.
* Τα πλοία ήταν φτιαγμένα από τη ντόπια ξυλίαξυλεία του [[Εκουαδόρ]], τη [[μπάλσα]].
* Ότι δυο νησίανησιά ονομάστηκαν «Νησί της ΦωτίαςΦωτιάς» και «Μακρινό Νησί» ([[Κέτσουα γλώσσα|Κέτσουα:]] ''Nina chumpi'' και ''Avachumpi'' αντίστοιχα).
* Ότι στα νησίανησιά βρήκαν κατοίκους που διδάχθηκαν από τους [[Ίνκας]].
* Ότι η αποστολή επέστρεψε με χρυσό, μαύρους ανθρώπους, δέρματα ζώων και ένα σαγόνι αλόγου.
* Ότι η αποστολή αυτή διήρκησεδιήρκεσε 10 με 12 μήνες.
 
Πολλά από τα παραπάνω αμφισβητούνται καθώς δεν διασταυρώνονται πουθενά αλλά με τα επιστημονικά ευρήματα το ταξίδι φαίνεται ότι ήταν πραγματικότητα ανεξάρτητα εάν γύρισαν πίσω οι Ίνκας εξερευνητές και ανεξάρτητα από το εάν πήγε μαζί ο αυτοκράτορας και τι έφερε πίσω μαζί του.