Σαμανισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Το κύριο σώμα των σημείων του σαμανισμού και των αρχαϊκών τεχνικών της μαγείας απαντάται στην πληρέστερη μορφή του στην Κεντρική και τη Βόρεια Ασία, κοντά στον [[Αρκτικός Κύκλος|αρκτικό κύκλο]]. Τα στοιχεία αυτού του σώματος -ειδικές σχέσεις με τα πνεύματα, εκστατικές ικανότητες και μαγική πτήση, ανύψωση στον Ουρανό και κάθοδος στον Κάτω Κόσμο, η κυριαρχία της φωτιάς κ.ά.- απαντώνται και σε άλλους σαμανισμούς, χωρίς ωστόσο να διατηρούν στην πληρότητά τους όλα τα στοιχεία που διαμορφώνουν το πλαίσιο του σαμανισμού ''stricto sensu''<ref>Eliade Mircea, ''Σαμανισμός'' 1978, 18.</ref>. Υπό αυτή την έννοια η [[μυστικισμός|μυστικιστικού]] χαρακτήρα κλήση στον Σαμανισμό βρίσκει την εφαρμογή της σε άλλους σαμανισμούς, ιδιαίτερα εκείνον της Βόρειας Αμερικής, όπου η κλήση και η μύηση στον ρόλο του σαμάνου είναι σχεδόν ταυτόσημη.