|
Μεγάλο ενδιαφέρον για τον έλεγχο δείχνουν και τα άλλα δόγματα τα οποία έχουν από παλιά αποκτήσει δικαιώματα στον Πανάγιο Τάφο. Το ενδιαφέρον αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Αν τύχει κάποια χρονιά να μη βγάλει το Άγιο Φως ο Ορθόδοξος Πατριάρχης τότε θα αναλάβουν το προβάδισμα της τελετής του Αγίου Φωτός άλλοι.
Ο έλεγχος αρχίζει στις 10 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου και τελειώνει στις 11. Όσο γίνεται ο έλεγχος Ορθόδοξοι Άραβες νέοι διαδηλώνουν μέσα στον Ιερό Ναό υπέρ των ορθοδόξων δικαιωμάτων. ΤονΠρέπει να σημειωθεί ότι τον έλεγχο του Παναγίου Τάφου παρακολουθούν εκπρόσωποι των Αρμενίων και άλλων δογμάτων.
===Τελετή του Αγίου Φωτός===
TοΣύμφωνα λοιπόν με την παράδοση, το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης με την συνοδεία του - αρχιερείς, ιερείς και διακόνους - αλλά και τον Αρμένιο Πατριάρχη μπαίνει στον Ιερό Ναό της Αναστάσεως, ενώ οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα. Πριν από την είσοδο του Πατριάρχη ο [[Σκευοφύλακας]] του Ιερού Ναού φέρει την ακοίμητο κανδήλα, σβηστή εκείνη την ημέρα, για να αναφτεί με το Άγιο Φως. Από την εσωτερική είσοδο του Ναού του Αποστόλου Ιακώβου μπαίνει ο Πατριάρχης στο Ιερό Βήμα του Καθολικού και κάθεται στον πατριαρχικό θρόνο. Από αυτό το σημείο περνάνε και ασπάζονται το χέρι του Πατριάρχη οι εκπρόσωποι των Αρμενίων, των Αράβων, των Κοπτών και άλλων για να τους δοθεί το Άγιο Φως. Σύμφωνα με τα προνόμια{{εκκρεμεί παραπομπή}}, αν δεν ασπαστούν το χέρι του Ορθόδοξου Πατριάρχη δεν έχουν το δικαίωμα να λάβουν το Άγιο Φως από τα χέρια του. Αμέσως μετά αρχίζει η Ιερή Λιτανεία η οποία περιφέρεται τρεις φορές γύρω από τον Πανάγιο Τάφο και μετά ο Πατριάρχης σταματάει μπροστά στον Πανάγιο Τάφο όπου βρίσκονται και οι επίσημοι.
Μετά τη Λιτανεία αποσφραγίζεται ο Πανάγιος Τάφος και ο Πατριάρχης βγάζει την αρχιερατική στολή του και μένει μόνο με το λευκό στιχάριο. Κατόπιν ο διοικητής της Ιερουσαλήμ και ο αστυνομικός διευθυντής ελέγχουν σχολαστικά τον Πατριάρχη μπροστά σε όλους ώστε να διαπιστωθεί ότι δεν έχει τίποτα μαζί του το οποίο μπορεί να μεταδώσει φως{{εκκρεμεί παραπομπή}}.
Μετά τον έλεγχο ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Ιεροσολύμων λαμβάνει τους σβηστούς πυρσούς και εισέρχεται μαζί με τον Δραγουμάνο των Αρμενίων στο Ιερό Κουβούκλιο. Όλα τα κανδήλια είναι σβηστά και τίποτα δεν είναι αναμμένο στον Ιερό Ναό αλλά και στον Πανάγιο Τάφο{{εκκρεμεί παραπομπή}}.
==Η Αφή του Αγίου Φωτός==
Η τέλεσή της αποτελεί προνόμιο του ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων που επαναλαμβάνεται κάθε [[Μέγα Σάββατο]] μεσημέρι στη λειτουργία της Αναστάσεως, στον [[Πανάγιος Τάφος|Πανάγιο Τάφο]] του [[Χριστός|Χριστού]]. Την παρακολουθούν χριστιανοί από όλα τα δόγματα αλλά και αλλόθρησκοι{{εκκρεμεί παραπομπή}}.
ΟιΑν Ορθόδοξοικαι Χριστιανοίη πιστεύουνπιο ότισυνηθισμένη αναφορά για το ''"Άγιο Φως"'' περιλαμβάνει την αυτανάφλεξη των κεριών{{εκκρεμεί, παραπομπή}}. Εντούτοιςεντούτοις, σύμφωνα με τομαρτυρίες δόγμα της πίστης των Ορθόδοξων Χριστιανών{{εκκρεμεί παραπομπή}}πιστών, το ''Άγιο Φως'' είναι ένα σύνθετο φαινόμενο το οποίο εμφανίζεται στο θώλο εντός του Ναού της Αναστάσεως αλλά και κατ΄ άλλους έξω από αυτόν. Στη θρησκεία αυτή, πιστεύουν ότι εμφανίζεταιΕμφανίζεται σαν λευκογάλανες οριζόντιες ταινιώδεις αστραπές, περιστρεφόμενες ανταύγειες ή κινούμενες φλόγες που κανείς δεν γνωρίζει από που προέρχονται. Ακόμη, οι πιστοί θεωρούν ότι στοΣτον Ναό δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα και ηλεκτροφωτισμός. Επιπλέον,Μαρτυρίες οι Χριστιανοί πιστεύουν ότιαναφέρουν ότι πολλές λαμπάδες των πιστών και κανδήλες ανάβουν μόνες τους, ενώ η φλόγα δεν τους καίει τα πρώτα λεπτά. Ορισμένα βίντεο δείχνουν ιερείς ή πιστούς να κινούν το κερί κοντά στα γένια τους ή στα χέρια τους και να μην παθαίνουν τίποτα<ref>Το φαινόμενο αυτό λέγεται ''ακαΐα''. Επειδή όμως το όλο θέμα αγγίζει τον ατομικό εσωτερικό κόσμο και το θρησκευτικό συναίσθημα κατά θέση και βαθμό δύναμης της πίστεως, η ακαΐα του Αγίου Φωτός δεν υπερασπίζεται ως βεβαία από το ίδιο το Πατριαρχείο αλλά επαφίεται στη πίστη του κάθε προσερχόμενου. Επίσης, το Άγιο Φως δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως ''ιερό πυρ'' αλλά ως ''ιερό φως'' της εκθάμβου ανάστασης του Χριστού και της έκλαμπρης ανάτασης της αποκαθαρμένης ψυχής του πιστού.</ref>.
Το Άγιο Φως αμέσως μετά την αφή του, ο [[Πατριάρχης Ιεροσολύμων]] το μεταδίδει στους εκπροσώπους άλλων εκκλησιών και στους πιστούς που παρευρίσκονται στον [[Ναός του Παναγίου Τάφου|Ναό του Παναγίου Τάφου]]. Το [[1988]] μετά από πρωτοβουλία του Ιάκωβου Οικονομίδη, ιδιοκτήτη ταξιδιωτικού πρακτορείου (σήμερα έχει τον τίτλο ''Μέγας Αρχων Ρεφερενδάριος'' και έχει χριστεί ''Μεγαλόσταυρος'') και σε συνεργασία με τον Θόδωρο Τσακιρίδη (μετέπειτα πρόεδρο των [[Ολυμπιακές Αερογραμμές|Ολυμπιακών Αερογραμμών]]) και με τον έξαρχο [[Ειρηναίος Α΄ Ιεροσολύμων|Ειρηναίο]] (μετέπειτα πατριάρχη Ιεροσολύμων) καθιερώθηκε η μεταφορά του Αγίου Φωτός στην Ελλάδα με αεροπλάνο αμέσως μετά τη λήψη του από τον Πανάγιο Τάφο. Την οργάνωση της μεταφοράς του Αγίου Φωτός ανέλαβε το ταξιδιωτικό γραφείο του Ιάκωβου Οικονομίδη ''Ζ Tours'' από το 1988 έως το 2002 (με εξαίρεση το 1988) καθώς στη συνέχεια την οργάνωση της μεταφοράς ανέλαβε το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.<ref>[http://archive.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=24.04.2005,id=10118144 www.enet.gr - Πράκτορας, φως φανάρι, 24/04/2005]</ref> Κάθε χρόνο ο έξαρχος του Παναγίου Τάφου της Αθήνας παραλαμβάνει το ιερό ή ''ανέσπερον'' φως και με ειδική πτήση το μεταφέρει στην Αθήνα όπου με απόδοση ''"τιμών αρχηγού κράτους"'' ακολουθεί η υποδοχή και μεταφορά του στην [[Μητροπολιτικός Ναός Αθηνών|Μητρόπολη Αθηνών]] καθώς και σε ένα μεγάλο αριθμό άλλων Μητροπόλεων.
HΦαίνεται πως σχετικά με την τελετή αυτή, ''"η πρώτη αδιαφιλονίκητη μαρτυρία που την περιγράφει τηνμε τελετήαναγνωρίσιμη μορφή χρονολογείται από τον ένατο αιώνα. Πολλές μετέπειτα περιγραφές...δείχνουν ότι έχει διατηρηθεί ουσιαστικά χωρίς διακοπή μέχρι σήμερα<ref>''"Τhe first undisputed documentary evidence that describes it in plainly recognizable form dates from the ninth century. Many later accounts...indicate that it has been maintained virtually without interruption right up to the present"'' (Bertoniere Gabriel, ''The Historical Development of the Easter Vigil and Related Services in the Greek Church'', Rome, 1972, σελ. 41)</ref>. Με τον τρόπο αυτό, η τελετή αφής του αγίου φωτός αποτελείαναδεικνύει μίαμια παράδοσησπάνια τηςπερίπτωση Ορθόδοξηςζωντανής Χριστιανικήςπαράδοσης, εκκλησίαςπου επιβιώνει για τόσους αιώνες χωρίς να χαθεί στο πέρασμα του χρόνου<ref>''"Ιts preservation in Jerusalem...suggests a rare incidence of vibrant survival amid the scourges of time that tend to spare little"'' (Ruth-Inge Heinze, ''The Nature and Function of Rituals, Fire from Heaven'', Bergin & Garvey, 2000, σελ. 157)</ref>.
ΟιΠολλοί [[Ορθόδοξοι|Ορθόδοξοι Χριστιανοί]] υποστηρίζουν{{εκκρεμεί παραπομπή}} ότι πρόκειται για ένα θαυματουργικό ''υπερκόσμιο φως'' που βλέπουν οι πιστοί. Πιστεύουν{{εκκρεμείΑυτοί παραπομπή}}που επίσηςτο θεωρούν θαύμα, πιστεύουν ότι είναι το φως της Αναστάσεως του Χριστού, που συμβαίνει πάνω από τον τάφο του. Σύμφωνα με την πάγια στάση των Πατριαρχείων για όλα τα προσκυνήματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το [[Πατριαρχείο Ιεροσολύμων]], υπό την αιγίδα του οποίου γίνεται η τελετή της αφής, δεν παίρνει επίσημα θέση για το αν πρόκειται για θαυματουργική επέμβαση. Στη σχετική ετήσια ανακοίνωση της Αρχιγραμματείας του Πατριαρχείου για το Πάσχα <ref>[http://www.jp-newsgate.net/gr/2010/04/03/1178/ Ανακοίνωση] της Αρχιγραμματείας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων σχετικά με την τελετή αφής του Αγίου Φωτός<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος --></ref> δεδεν γίνεται κανένας λόγος για θαυματουργή αφή του Αγίου Φωτός.
ΗΌσον διαδικασίααφορά τηςτις διαδικασίες που σχετίζονται με την απόδοσηςαπόδοση τιμών αρχηγού κράτους κατά τη μεταφορά και υποδοχή της φλόγας του αγίου φωτός, συχνά εκφράζεται η άποψη ότι πρόκειται θεωρείταιγια υπερβολή<ref>Βλέπε το άρθρο «Το άγιον φως και η μητέρα των Εκκλησιών» του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεου, στο ''[[Βήμα]]'' της 22ης Απριλίου 2001, διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=13245&m=A35&aa=1 εδώ].</ref>.
==Αντιλήψεις περί του Αγίου Φωτός==
===Μη θαυματουργική προέλευση και τέχνασμα===
Το [http://www.jerusalem-patriarchate.info/gr/welcome.htm Πατριαρχείο Ιεροσολύμων], στην ανακοίνωση της Αρχιγραμματείας του [http://www.jp-newsgate.net/gr/2010/04/03/1178/ σχετικά με την τελετή αφής του Αγίου Φωτός], δεν κάνει οποιαδήποτε αναφορά σε θαυματουργή προέλευση του Αγίου Φωτός.
Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Καλοκύρης, στο βιβλίο του ''Το Αρχιτεκτονικό Συγκρότημα του Ναού της Αναστάσεως Ιεροσολύμων και το θέμα του Αγίου Φωτός'', ερμηνεύοντας την ευχή που διαβάζει ο Πατριάρχης, γράφει ότι «''πουθενά δεν γίνεται λόγος (ούτε καν υπαινιγμός) περί "άνωθεν κατερχόμενου αΰλου Φωτός" κατά τη στιγμή εκείνη, αλλά νοείται μόνο φως φυσικό, που ανάβεται στην ανάμνηση του Αναστάντος Χριστού''» και ότι το άγιο φως είναι απλώς «''το ιερό σύμβολο του "ανεσπέρου Φωτός" Χριστού, το Άγιο Φως, το νέο Φως της Αναστάσεως''».
| 