Φιλελεύθερη αρχή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
Η φιλελεύθερη αρχή συνδέεται με την αρχή του [[κράτος δικαίου|κράτους δικαίου]] κατά τον εξής τρόπο: Κράτος δικαίου μπορούμε να πούμε απλουστευτικά ή σχηματικά ότι σημαίνει σταθερότητα νομικών κανόνων. Δηλαδή να μη μπορεί ούτε ο νομοθέτης, ούτε η κυβέρνηση, ούτε ο δικαστής να εισάγουν "εύκολα" εξαιρέσεις στους υπάρχοντες νόμους και κυριότερα εξαιρέσεις στα συνταγματικά ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες. Η φιλελεύθερη αρχή - in dubio pro libertate - σημαίνει ότι όταν υπάρχει αμφιβολία κατά κανόνα υπερισχύει η ελευθερία, δηλαδή το σύνταγμα. Φυσικά πάντα το σύνταγμα υπερισχύει του απλού νόμου, αλλά συζητάμε εδώ για περιπτώσεις που είναι αμφιλεγόμενες νομικά και πχ κρίνεται τυχόν αντί-συνταγματικότητα ή όχι κάποιου νόμου. Τότε, σύμφωνα με τη φιλελεύθερη αρχή, τυχόν νέοι νόμοι που εισάγουν περιορισμούς στις ατομικές ελευθερίες τείνουν να είναι αντισυνταγματικοί. Η αντίρροπη αρχή - in dubio pro legislatore (όταν σε αμφιβολία υπερισχύει ο νομοθέτης) - τείνει να ενδυναμώνει τον ''κοινό'' νομοθέτη (ας πούμε την απλή πλειοψηφία) και να απο-δυναμώνει το σύνταγμα. Έχει την έννοια ότι τουλάχιστον σε δημοκρατικά καθεστώτα ο νομοθέτης (η βουλή) εκφράζει τη λαϊκή βούληση και επομένως «γιατί να περιορίζεται η λαϊκή βούληση από το σύνταγμα;». Μια απάντηση είναι ότι η αυξημένη συντακτική πλειοψηφία εκφράζει τη συνολική συναίνεση μεγαλύτερου φάσματος της κοινωνίας από την απλή πλειοψηφία και άρα είναι πιο "δημοκρατικό" να υπερισχύει το σύνταγμα.
 
Για την ελληνική συνταγματική θεωρία ο όρος «φιλελεύθερο» χρησιμοποιείται κατά αντίστροφο τρόπο, δηλαδή δεν έχει πρώτα νομική αλλά πολιτική σημασία. Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη και σαφής διατύπωση της «φιλελεύθερης αρχής».<ref>Η φιλελεύθερη αρχή (in dubio pro libertate) όπως επίσης και η αντίθετη της in dubio pro lege θεωρείται ότι καταλήγουν σε αντιφάσεις και δεν χρησιμοποιούνται. Δες Φ. Σπυρόπουλος, [http://www.constitutionalism.gr/html/ent/101/ent.2101.asp In dubio pro libertate], 06/07/2011.</ref> Φιλελεύθερη θεωρείται γενικά η «πλουραλιστική» αντίληψη, η οποία στηρίζεται στη νοοτροπία των «ανασχέσεων και εξισορροπήσεων» μεταξύ των πολιτικών, κοινωνικών και ταξικών ανταγωνισμών και αντιθέσεων. Αντιπαραβάλλεται στην «μονολιθική» αντίληψη του κράτους ή της πολιτείας, στην οποία οι κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις δεν διαθέτουν κάποιο τρόπο να εκφραστούν θεσμικά.<ref>Αντώνης Μανιτάκης, [http://www.constitutionalism.gr/html/ent/002/ent.2002.asp#_ftnref18 Η διάκριση των εξουσιών ως οργανωτική βάση του κράτους ή ως πολιτική αρχή], 16/04/2011.</ref>
{{επέκταση}}