Αυτοβιογραφία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 5:
=== Ιστορική αναδρομή ===
Αυτοβιογραφικές απόπειρες έχουμε ήδη από την αρχαιότητα, αλλά η ιστορία της σύγχρονης αυτοβιογραφίας ουσιαστικά ξεκινά προς το τέλος του [[18ος αιώνας|18ου αιώνα]], με της περίφημες [[Εξομολογήσεις|''Εξομολογήσεις'']] του [[Γαλλία|Γάλλου]] [[Διαφωτισμός|διαφωτιστή]] [[Ζαν Ζακ Ρουσσώ]]. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο όρος "αυτοβιογραφία" αρχίζει να εμφανίζεται συστηματικά στις ευρωπαϊκές γλώσσες μετά το [[1800]]. Το γεγονός, όμως, ότι ο ίδιος ο όρος αρχίζει να χρησιμοποιείται δε σημαίνε και πολλά πράγματα. Για μεγάλο διάστημα, σχεδόν μέχρι τα μέσα του [[20ος αιώνας|20ου αιώνα]], η αυτοβιογραφία θεωρείται ένα δευτερεύον βιογραφικό είδος, κάπου μεταξύ [[ανεκδοτολογία]]ς και [[ιστοριογραφία]]ς: ικανοποιεί κυρίως τους φιλοπερίεργους και μπορεί ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί ως πηγή πληροφοριών. Πρόκειται περισσότερο για μια προσωπική μρτυρία, που σίγουρα δεν μπορεί να ειναι αντικειμενική ή αξιόπιστη.
Καθώς πλησιάζουμε προς τον 20ό αιώνα, τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν: από τη μια πλευρά, έχουμε συνεχή αύξηση των αυτοβιογραφιών που δημοσιεύονται. Από την άλλη πλευρά, η ανάπτυξη της [[κοινωνιολογία]]ς και της [[ψυχανάλυση]]ς προσφέρει νέους τρόπους προσέγγισης του είδους. Η αυτοβιογραφία χρησιμεύει πλέον για να κατανοήσουμε πώς ένας άνθρωπος, συνήθως επώνυμος, βλέπει τον εαυτό του και την [[κοινωνία]] στην οποία ζει.
Από λογοτεχνικής πλευράς, θα πρέπει να πούμε ότι η αυτοβιογραφία προϋποθέτει έναν ιδιαίτερο τρόπο ανάγνωσης, καθώς είναι το μοναδικό είδος όπου ο αναγνώστης γνωρίζει εκ των προτέρων ότι [[συγγραφέας]], αφηγητής και κεντρικός ήρωας ταυτίζονται - πρόκειται δηλαδή για το ίδιο πρόσωπο, και μάλιστα υπαρκτό. Βέβαια, πολλοί αμφιβάλλουν γι' αυτή την τριπλή ταύτιση, υποστηρίζοντας ότι ο συγγραφέας μπορεί να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον κεντρικό ήρωα αλλά σε διαφορετική ηλικία, ενώ ο αφηγητής κινείται συνεχώς ανάμεσα στα δύο αυτά επίπεδα. Το ζήτημα είναι σίγουρα πολύ πιο πολύπλοκο από όσ φαίνεται αρχικά.
Η δυσπιστία που ορισμένοι δείχνουν απέναντι στην αυτοβιογραφία εντείνεται από τις πρόσφατες εξελίξεις στο είδος αυτό. Συγκεκριμένα, τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια συνεχώς εντεινόμενη τάση για τη δημοσίευση "αυτοβιογραφιών" διαφόρων προσώπων της επικαιρότητας που πολλές φορές δεν είναι πάνω από τριάντα ετών και, πάντως, απέχουν πολύ από το τέλος της ζωής τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα κείμενα αυτά έχουν γραφτεί κατά παραγελλία όχι από τον ίδιο τον αυτοβιογραφούμενο αλλά από κάποιον επαγγελματία συγγραφέα και απευθύνονται σ' ένα κοινό όχι απλά φιλοπερίεργο αλλά αδιάκριτο, το οποίο θέλει απλώς να εισχωρήσει στο άδυτο της ιδιωτικής ζωής ενώς δημόσιου προσώπου. Μοναδικός στόχος τέτοιων επιχειρημάτων είναι, βέβαια, οι υψηλές πωλήσεις που εξασφαλίζονται από το δίασημο όνομα του αυτοβιογραφούμενου. Πρόκειται, φυσικά, για έναν πραγματικό εκφυλισμό του είδος, στο όνομα του κέρδους.
| |||