Ελληνικό δημοψήφισμα του 1974: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Athenaiki 1974 plebiscite.jpg|thumb|right|300px|Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αθηναϊκή», η οποία μεταφέρει το κλίμα που επικράτησε μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου.]]
Στις [[8 Δεκεμβρίου]] [[1974]] έγινεδιεξήχθη στην Ελλάδα '''[[δημοψήφισμα]] στην Ελλάδα''' για τη μορφή του πολιτεύματος για την επιλογήμεταξύ βασιλευόμενηΒασιλευόμενης ήκαι αβασίλευτηςΑβασίλευτης δημοκρατίαςΔημοκρατίας. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 69,2% υπέρ της αβασίλευτηςΑβασίλευτης δημοκρατίαςΔημοκρατίας.
 
Την [[1 Ιουνίου|1η Ιουνίου]] [[1973]], η [[Χούντα των Συνταγματαρχών]] κατήργησε τη Βασιλεία στην Ελλάδα, μετά το Κίνημα του Ναυτικού εναντίον της, και εγκαθίδρυσε [[Προεδρική Δημοκρατία]]. Κανένα κόμμα δεν αναγνώρισε το [[Δημοψήφισμα του 1973|δημοψήφισμα που ακολούθησε τον Ιούλιο του 1973]] και δεσμεύτηκαν, μαζί με τον [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας| Βασιλιά Κωνσταντίνο]], στη διενέργεια άλλου, όταν αποκατασταθεί η [[Δημοκρατία]].
 
Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του [[1974]],ο η Κυβέρνηση του [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] υιοθέτησε τηντη Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974 και επανέφερε σε ισχύ το [[Σύνταγμα της 1 Ιανουαρίου 1952]], χωρίς τις βασικές θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούσαν τηντη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Η αναστολή των διατάξεων περί Αρχηγού Κράτους θα κρινόταν με Δημοψήφισμαδημοψήφισμα, που θα γινόταν εν καιρώ. Μέχρι το Δημοψήφισμα, χρέηΑρχηγός Αρχηγούτου Κράτους εκτελούσεσυνέχισε να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (του Στρατιωτικούστρατιωτικού καθεστώτος), Στρατηγός [[Φαίδων Γκιζίκης]].
Στο δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, επέλεξε την Αβασίλευτη Δημοκρατία με ποσοστό 69,2%.
 
Η απόφαση αυτή έκρινε δύο ζητήματα:
* Σε θεσμικό επίπεδο τον τρόπο ανάδειξης του αρχηγού του κράτους (αιρετός και όχι κληρονομικός) και
* στοσε πολιτικό επίπεδο, τηντη μη επιστροφή του [[Μοναρχία|βασιλιάΒασιλιά]] [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνου]], ο οποίος βρισκόταν σε εξορία, εκτός [[Ελλάδα|Ελλάδος]] από τις [[13 Δεκεμβρίου]] [[1967]], μετά από το [[Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου|αποτυχημένο εγχείρημά]] του εναντίον των [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Απριλιανών σφετεριστών]]<ref>(ο όρος «Απριλιανών» αναφέρεται στην 21η Απριλίου 1967, ημέρα εγκαθίδρυσης της χούντας)</ref> της εξουσίας.
 
== Διεξαγωγή ==
Ο προεκλογικός αγώνας περιλάμβανε και ομιλίες στην [[τηλεόραση]], μεταξύ των οποίων και του ίδιου του [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνου]], ενώ από την πλευρά των οπαδών της Αβασίλευτης τοποθετήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι [[Μάριος Πλωρίτης]], [[Λεωνίδας Κύρκος]], [[Φαίδων Βεγλερής]], [[Γεώργιος Κουμάντος]], [[Αλέκος Παναγούλης]] και ο, μετέπειτα [[Κατάλογος Πρωθυπουργών της Ελλάδας|πρωθυπουργός]Πρωθυπουργός], [[Κωνσταντίνος Σημίτης|Κώστας Σημίτης]].
 
Τα κόμματα απείχαν από την εκστρατεία του Δημοψηφίσματοςδημοψηφίσματος και έτσι οι τηλεοπτικές ομιλίες περιορίσθηκαν μεταξύ ιδιωτών που εκπροσωπούσαν τη μία ή την άλλη αντίληψη και όχι μεταξύ εκπροσώπων των κομμάτων. Καθορίσθηκαν οι τηλεοπτικές ομιλίες, δύο φορές την εβδομάδα, για την κάθε πλευρά και επί πλέον μαγνητοφωνημένο μήνυμα του Βασιλιά στις [[26 Νοεμβρίου]] και ομιλία του από την τηλεόραση στις [[6 Δεκεμβρίου]].
 
Ο πρωθυπουργός [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής]], στις [[23 Νοεμβρίου]] [[1974]], ζήτησε από τα μέλη της κοινοβουλευτικήςΚοινοβουλευτικής ομάδας τηςΟμάδας του [[Νέα Δημοκρατία|κόμματός]] του να κρατήσουν ουδέτερη στάση στο πολιτειακό ζήτημα.
 
Στο δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου, η συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού σώματος ψήφισε υπέρ του αβασιλεύτου (3.245.111 ψήφοι υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, ποσοστό 69,18% και 1.445.875 ψήφοι υπέρ της βασιλευομένης, ποσοστό 30,82%). Η Κρήτη έδωσε στην Αβασίλευτη το 90% των ψήφων της, ενώ σε τριάντα εκλογικές περιφέρειες το αντίστοιχο ήταν της τάξεως του 60-70%. Από την άλλη πλευρά, η βασιλευομένη έφτασε στην Πελοπόννησο και τη Θράκη το 45%. Οι εκλογικές περιφέρειες όπου η βασιλευομένη έλαβε τα ανώτατα ποσοστά είναι οι ακόλουθες: Λακωνία το 59,52%, Ροδόπη το 50,54%, Μεσσηνία το 49,24, Ηλεία το 46,88 και η Αργολίδα το 46,67%. Τέλος, η αποχή άγγιξε το 25,5%.
Γραμμή 22:
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής]] φέρεται να δήλωσε ότι: «''Ένα καρκίνωμα αποκόπηκε σήμερα από το σώμα του έθνους''».
 
Ο [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνος]] απηύθυνε την επόμενηεπομένη της ψηφοφορίας το ακόλουθο μήνυμα:
 
« ''Έλληνες και Ελληνίδες. Πιστός στη διακήρυξή μου, επαναλαμβάνω ότι προέχει η εθνική ενότητα χάριν της ομαλότητας, της προόδου και της ευημερίας της Χώρας και εύχομαι ολόψυχα οι εξελίξεις να δικαιώσουν το αποτέλεσμα που προέκυψε από τη χθεσινή ψηφοφορία'' »
 
Στις [[15 Δεκεμβρίου]] υποβάλειυπέβαλε παραίτηση,την οπαραίτησή χουντικόςτου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στρατηγόςΣτρατηγός [[Φαίδων Γκιζίκης]] και ο Πρωθυπουργός [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής]] τον ευχαριστεί,ευχαρίστησε με προσωπική του επίσκεψη και εγγράφως, για τις όσες υπηρεσίες προσέφερε στο έθνος. Στις [[18 Δεκεμβρίου]] εκλέγεταιεξελέγη από τη βουλήΒουλή και ορκίζεταιορκίστηκε ως Προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο [[Μιχαήλ Στασινόπουλος]], (βουλευτής Επικρατείας της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]]).
 
== Μεταγενέστερες απόψεις ==
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, το Φεβρουάριο του 1988, ο [[Κωνσταντίνος Μητσοτάκης]] σε συνέντευξή του στο Λονδίνο δήλωσε ότι, αν και αντιβασιλικός, χαρακτήρισε τον τρόπο με τον οποίο διεξήχθη το δημοψήφισμα με το χαρακτηρισμό «unfair» (άδικο)<ref>[http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%B3%CE%B5%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CF%84%CF%89%CE%BD_1988 Ανασκόπηση γεγονότων 1988, Live-Pedia], ανακτήθηκε 28-11-2009</ref>. Αυτή η άποψή του είχε αποτέλεσμα σημαντικών αντιδράσεων στον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας<ref>[http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA347786&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf JPRS Report Europe, Foreign Broadcast Information Service, 28 April 1988 (JPRS-WER-88-021], reproduced by US Dept. of Commerce, ανακτήθηκε 28-11-2009, σελ. 8-9</ref>. Ακόμη και 21 χρόνια μετά, η δήλωση αυτή συνεχίζει να αναφέρεται σε δημοσιογραφικά έντυπα<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=99723 Αποστάτες και πιστοί], Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2009, ανακτήθηκε 28-11-2009</ref>. Στις [[23 Απριλίου]] [[2007]] η εφημερίδα ΒΗΜΑ, πραγματοποίησε δημοσκόπηση όπου το 11,6% δήλωσε υπέρ της [[Μοναρχία|Βασιλευομένης Δημοκρατίας]].
 
== Αποτελέσματα ==
Γραμμή 102:
|Δράμα || '''67,41%''' || 32,59%
|-
|ΔωδεκάνησαΔωδεκάνησος || '''63,78%''' || 36,22%
|-
|Έβρος || '''60,27%''' || 39,73%
Γραμμή 148:
|Λακωνία || 40,48% || '''59,52%'''
|-
|ΛασήθιΛασίθι || '''88,42%''' || 11,58%
|-|
|Λέσβος || '''77,74%''' || 22,26%