Ναός του Δία στην Ολυμπία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

== Διάκοσμος ==

Ο πλούσιος γλυπτός διάκοσμος του ναού, από [[μάρμαρο Πάρου|παριανό μάρμαρο]], χρονολογείται γύρω στο 460 π.Χ. και αποτελεί ένα από τα εξοχότερα δείγματα του λεγόμενου [[Αυστηρός Ρυθμός|Αυστηρού Ρυθμού]] της Πρώιμης Κλασικής γλυπτικής. Στην ανατολική πλευρά (βλ. [http://www.tu-dresden.de/phfikm/Kunstgeschichtefinal/Monumentenliste/068663b.jpg αποκατάσταση]) το θέμα στο αέτωμα προέρχεται από τον τοπικό μύθο του Πέλοπα, που ήθελε να πάρει γυναίκα του την Ιπποδάμεια, την κόρη του βασιλιά της Πίσας Οινόμαου. Ο Οινόμαος τον προκάλεσε σε αρματοδρομία, την οποία κέρδισε τελικά ο Πέλοπας μαζί με την Ιπποδάμεια και την εξουσία στην Πίσα. Στο αέτωμα του ναού, που προφανώς υμνούσε μυθολογικά την ιστορική νίκη των Ηλείων επί της Πίσας, απεικονιζόταν στο κέντρο ο Δίας σε ρόλο διαιτητή, αριστερά και δεξιά του οι δύο ήρωες με τα άρματά τους. Ο Παυσανίας αναφέρει το γλύπτη Παιώνιο ως δημιουργό των γλυπτών, πρόκειται όμως μάλλον για λάθος.

Στο δυτικό αέτωμα παριστάνεται μια θεσσαλική παραλλαγή του θέματος της [[Κενταυρομαχία|Κενταυρομαχίας]], η απόπειρα απαγωγής των Λαπιθίδων από τους Κενταύρους στο γάμο του Πειρίθου. Κεντρική μορφή είναι εδώ ο θεός Απόλλων. Ο Παυσανίας αναφέρει τον Αλκαμένη ως γλύπτη, πρόκειται όμως και πάλι πιθανότατα για λάθος. Το αέτωμα έφερε επίστεψη από ακρωτήρια, στο κέντρο ένα επίχρυσο άγαλμα Νίκης του γλύπτη Παιωνίου, στα πλάγια από ένα επίχρυσο λέβητα.

 

Από τις μετόπες μόνο αυτές των δύο στενών πλευρών φέρουν γλυπτό διάκοσμο και αποδίδουν τους [[Άθλοι του Ηρακλή|Άθλους του Ηρακλή]] κατ' εντολή του Ευρυσθέα, με τη συμπαράσταση της Αθηνάς (Δωδέκαθλον). Γνωστός ήταν ο ναός και για το λατρευτικό του άγαλμα, το [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία]], έργο του γλύπτη Φειδία από τα χρόνια γύρω στο 430 π.Χ. και ένα από τα [[Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου|Επτά Θαύματα]] του κόσμου. Στο δάπεδο του πρόναου σώζεται ψηφιδωτό δάπεδο ελληνιστικών χρόνων με παράσταση Τριτώνων.

 

==Ναός του Δία στην Ολυμπία==