Σούφι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Θεωρείται μυστική [[αίρεση]] που κυριάρχησε στις χώρες της Ανατολής, κυρίως στην [[Περσία]], και σύμφωνα με ειδικούς ενσωμάτωνε τα μυστικά δόγματα του [[Μουσουλμανισμός|μουσουλμανισμού]]. Είναι γνωστό από πολλές πηγές ότι στις τάξεις των Σούφι συντάχθηκαν οι πιο σοφοί άντρες της εποχής τους. Αν ο ισλαμικός νόμος καθορίζει πώς ακριβώς πρέπει να συμπεριφέρεται κάθε [[μουσουλμάνοι|μουσουλμάνος]], ποια είναι τα δικαιώματά του και οι υποχρεώσεις του απέναντι στον [[Θεός|Θεό]],και την Κοινότητα των πιστών, ο [[Σουφισμός]] αναφέρεται σε εκείνες τις θεωρητικές-θεολογικές παραμέτρους και αντίστοιχες πρακτικές που σχετίζονται με μια πιο άμεση , προσωπική σχέση με το [[Θεός|Θεό]]<ref>Αναστάσιου Γιαννουλάτου, Ισλάμ. Θρησκειολογική επισκόπησις, Αθήναι 1990(4η ανατύπωση), σελ.254</ref>

Η ανθρώπινη ύπαρξη αισθάνεται την ανάγκη υπέρβασης των νοητικών σχημάτων ,των όποιων θρησκευτικών κανόνων και νόμων προς βιωματική συνάντηση του ''θείου''.Η τάση αυτή που εντοπίζει την αληθινή ευσέβεια όχι στην τυπική εφαρμογή κανόνων λετρείας, αλλά στην «αγαπητική προσέγγιση του Θείου», ονομάζεται [[σουφισμός|σουφισμός]], (tasawwuf).

* Ετυμολογία ονομασίας: Şũfî (σούφι) στην [[αραβική γλώσσα|αραβική γλώσσα]] σημαίνει αυτούς που φοράνε απλά μάλλινα ενδύματα και το όνομα αυτό υιοθετήθηκε ευρύτερα από το [[815]]μ.Χ. για τους [[μουσουλμάνοι|μουσουλμάνους]] [[ασκητισμός|ασκητές]].Oι ίδιοι οι σούφοι παρήγαγαν τη λέξη από ρίζα που έχει τη έννοια της αγνότητας, της καθαρότητας, δηλαδή την έννοια ŝafâ. Άλλοι συσχέτησαν τη λέξη suf ή sof προς την ελληνική ΄΄σοφία΄΄ή ΄΄σοφός΄΄, όμως φιλολογικά δεν ευσταθεί. Η λέξη taŝawuf είναι masdar της 5ης ρίζας η οποία ετοιμολογείται από τη λέξη ŝûf,«έριο».<ref>Γρηγόριου Ζιάκα, Ιστορία των θρησκευμάτων Β΄Το Ισλάμ, εκδ. Π.Πουρναράς, Θεσσ/ίκη 1991,σελ.417-418</ref>. Τελικά η λέξη Σούφι σημαίνει «Αυτός που είναι καθαρός στην καρδιά», ή «ένας από τους καθαρούς».

* Πηγές επίδρασης: Aυτό καθ'αυτό το υπέδαφος του [[Ισλάμ|Ισλάμ]] έδωσε τις αφετηρίες διαμόρφωσής του. Η προσδοκία του τέλους, η αίσθηση ότι ο κόσμος είναι παροδικός και η ζωή χωρίς νόημα αν δεν σχετίζεται με τον [[Θεός|Θεό]] γέννησαν την διάθεση φυγής. Η περί εσχάτων διδασκαλία του [[Ισλάμ|Ισλάμ]] καθώς τονίζει τον φόβο της κρίσης του [[Αλλάχ|Αλλάχ]] ,τις νηστείες, τις λιτανείες, προσέφερε το αναγκαίο πλαίσιο ανάπτυξης των σουφικών τάσεων. Τα πρώτα κηρύγματα του [[Μωάμεθ|Μωάμεθ]] στη [[Μέκκα|Μέκκα]] τόνιζαν την ανάγκη μετανοίας ενόψει της επερχόμενης ημέρας της κρίσεως:«Όχι δεν πρέπει να (παραπλανηθείς)!Και όμως διαψεύδετε την Κρίση»(Κοράνιο 82,9)·«και αγαπάτε τον πλούτο με υπερβολική αγάπη»(Κοράνιο 89,20)[...]«Ότι έχετε μαζί σας εξαφανίζεται, ό,τι όμως έχει ο Αλλάχ παραμένει»(Κοράνιο 16,96). Τα αγαθά του κόσμου κατανοούνται ως δώρο του Θεόυ αλλά ταυτόχρονα και εμπόδιο δυνατό να θέτει σε πειρασμό τους πιστούς ώστε να κινδυνεύουν να χάσουν το φόβο της μέλλουσας κρίσης<ref>Αλέξανδρου Καριώτογλου, Σπουδή στη θρησκειολογία, εκδ.Γρηγόρη, Αθήνα, 2005, σελ.177-178</ref> Υπήρξαν στίχοι του Κορανίου, οι οποίοι ερμηνεύθηκαν κατάλληλα ώστε να στηρίξουν θεολογικά έναν τέτοιο τρόπο ζωής. Ο Θεός δεν είναι μόνο πανταχού παρών, αλλά και με έναν μυστικό τρόπο πολύ κοντά στον άνθρωπο: «Εμείς είμαστε που πλάσαμε τον άνθρωπο και γνωρίζουμε τι εισηγήσεις του ψιθυρίζει η ψυχή του, γιατί είμαστε πιο κοντά σ´αυτόν παρά η φλέβα του λαιμού του»(Κοράνιο 50,16)<ref>όπ.π. σελ.178</ref>

Η κίνηση των [[σουφισμός|σούφι]] επηρεάσθηκε από τον [[χριστιανικός ασκητισμός|χριστιανικό ασκητισμό]] ο οποίος ακμάζει την ίδια περίοδο σε [[Συρία|Συρία]], [[Μεσοποταμία|Μεσοποταμία]] και [[Περσία|Περσία]]. Από τους [[Χριστιανικός ασκητισμός|χριστιανούς ασκητές]], [[Ορθοδοξία|ορθόδοξους]] ή [[Μονοφυσιτισμός|μονοφυσίτες]] (ραχίμπ) έλαβαν τον μάλλινο απλό χιτώνα (Şũfî), ο οποίος έγινε το χαρακτηριστικό τους διακριτικό και από τον οποίο έλαβαν την ονομασία τους. Επίσης την πρακτική της [[προσευχή|προσευχής]] και του κανόνες της άσκησης.

Από το [[Νεοπλατωνισμός|νεοπλατωνισμό]] τη θεώρηση της [[γνώση|γνώσης]] της φώτισης και της έκστασης. Από το [[γνωστικισμός|γνωστικισμό]] τις περί φωτός και σκότους αντιλήψεις. Τέλος από το [[Βουδισμός|Βουδισμό]] τη θεώρηση του υψίστου σκοπού των σούφι της «φανά» που είναι η ιδέα για το σβήσιμο του ατομικού εγώ στο καθολικό Ον, το Θεό, έννοια ανάλογη με τη [[βουδισμός|βουδιστική]] [[Νιρβάνα|Νιρβάνα]]<ref> όπ.π.σελ.179</ref>

== Παραπομπές ==

== Βιβλιογραφία ==

* Γρηγόριος Ζιάκας, Ιστορία Θρησκευμάτων Β. Το Ισλάμ, εκδ.Π.Πουρναράς, Θεεσ/ίκη, 1991,σελ.417-428

* Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Ισλάμ. Θρησκειολογική επισκόπησις, Αθήναι 1990, σελ.253-263

* Γεράσιμος Μακρής, «σουφισμός», Θρησκειολογικό Λεξικό, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα,2000, σελ.501-504

* A. Tζ. Άρμπερι, Σουφισμός. Μια παρουσίαση των μυστικών του Ισλάμ, μτφρ.Ανδρέας Λυμπερόπουλος, εκδ.Κέδρος, Αθήνα, 2005

* Κάρλ Ερνστ, Σουφισμός. Η φιλοσοφία και η πρακτική της μυστικής παράδοσης του Ισλάμ, εκδ. Αρχέτυπο, Αθήνα, 2001

* Dominique Sourdel, To Ισλάμ, μτφρ.Μαγδαληνή Σύρου, εκδ.Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη-Το Βήμα-γνώση,Αθήνα 2007, σελ.97-105

* Αλέξανδρος Καριώτογλου, Σπουδή στη θρησκειολογία, εκδ.Γρηγόρη, Αθήνα, 2005, σελ.176-184

* Ward Mc Afee, Tα πέντε μεγάλα ζωντανά θρησκεύματα, μτφρ.Σάββας Αγουρίδης, εκδ.Άρτος Ζωής, Αθήνα, σελ.246-253