Σαλμονέλα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[File:Salmonella bacteria.jpg|thumb|Το βακτήριο της σαλμονέλας]]

==Μη τυφική σαλμονέλωση==

Η '''μη τυφική σαλμονέλωση''' είναι το ηπιότερο εκ των δύο ειδών σαλμονέλωσης.<ref name=food/> Ο [[μικροοργανισμός]] που τήν προκαλεί βρίσκεται στα περιττώματα των [[ζώο|ζώων]] και των [[άνθρωπος|ανθρώπων]].<ref name=med/> Τα συμπτώματα της μη τυφικής σαλμονέλωσης είναι ο [[πυρετός]], ο [[κοιλόπονος]]<ref name=emp/> <ref name=med/> και η [[διάρροια]]<ref name=emp/> <ref name=med/> <ref name=nat/> και γίνονται ορατά από μισή, έως και τρεις [[ημέρα|ημέρες]] μετά τη [[μόλυνση]]. Ο μέσος χρόνος [[ανάρρωση]]ς από την ασθένεια αυτή είναι 4 έως 7 ημέρες, χωρίς να είναι αναγκαία η [[ιατρός|ιατρική παρέμβαση]].<ref name=emp/> <ref name=med/> Σε περίπτωση, όμως, [[αφυδάτωση]]ς του ασθενούς, ή εξάπλωσης της ασθένειας, είναι απαραίτητη η [[ενυδάτωση]] με [[ενδοφλέβια υγρά]].<ref name=emp/>

 

Η '''τυφική σαλμονέλωση''', ευρύτερα γνωστή ως [[τυφοειδής πυρετός]] προκαλείται από τα [[βακτηρίδιο|βακτηρίδια]] [[Salmonella Typhi]],<ref name=food/> <ref name=emp/> <ref name=med/> [[Salmonella Paratyphi A]], [[Salmonella Paratyphi B]] και [[Salmonella Paratyphi C]],<ref name=food/> <ref name=nat/> μολύνοντας και αλλοιώνοντας διάφορα [[όργανο|όργανα]].<ref name=food/> Αυτή η κατηγορία σαλμονέλας επηρεάζει ολόκληρο τον [[οργανισμός|οργανισμό]] και όχι απλά τα έντερα, όπως συμβαίνει με την πρώτη κατηγορία, κάνοντας την ασθένεια πολύ πιο επικίνδυνη για τον οργανισμό, έως και [[θάνατος|θανατηφόρα]].<ref name=emp/> <ref name=med/> Τα συμπτώματα της τυφικής σαλμονέλωσης είναι τα ίδια με αυτά της μη τυφικής, μόνο που ο πυρετός είναι υψηλότερος,<ref name=med/> <ref name=nat/> και εξαφανίζεται μετά από τρεις [[εβδομάδα|εβδομάδες]],<ref name=food/> <ref name=emp/> ενώ μόνο στην τυφική συναντώνται και: [[ναυτία]], [[διάρροια]], [[κοιλιακή κράμπα|κοιλιακές κράμπες]],<ref name=food/> [[πονοκέφαλος]],<ref name=food/> <ref name=emp/> <ref name=med/> [[εμετός|εμετοί]],<ref name=food/> <ref name=nat/> [[εντερική διάτρηση]], [[μηνιγγίτιδα]], [[οστεομυελίτιδα]], [[ήπαρ|ηπατομεγαλία]], [[σπλήνας|σπληνομεγαλία]],<ref name=emp/> [[ανορεξία|ελαττωμένη επιθυμία για φαγητό]], [[εντερική αιμορραγία]],<ref name=med/> [[στομαχόπονος]],<ref name=nat/> ενώ είκοσι με τριάντα ημέρες μετά την προσβολή του οργανισμού, ενδέχεται να υπάρξουν [[πόνος|πόνοι]] στις [[άρθρωση|αρθρώσεις]].<ref name=food/>

 

 

Τα βακτήρια [[Salmonella Typhimurium]], [[Salmonella Enteritis]] ή αλλιώς Salmonella Enteritidis, [[Salmonella Dublin]], [[Salmonella Infantis]], και [[Salmonella Virchow]] προκαλούν [[ασυμπτωματική λοίμωξη|ασυμπτωματικές λοιμώξεις]], [[οξεία σηψαιμία|οξείες σηψαιμίες]] και θανάτους στα [[πτηνό|πτηνά]], κυρίως νεαρής ηλικίας, όταν συνυπάρχουν κάτω από δυσμενείς συνθήκες, όπως: η κακή [[διατροφή]], το [[στρες]] και οι [[παρασίτωση του εντέρου|παρασιτώσεις του εντέρου]].

===Τύφος των ορνίθων===

Ο '''τύφος των ορνίθων''' είναι ένα είδος σαλμονέλωσης, το οποίο απαντάται κυρίως στα πουλερικά. Τα κύρια συμπτώματά του είναι η ανορεξία, η [[κατήφεια]] και διάφορα [[αναπνευστικό σύστημα|αναπνευστικά προβληματα]]. Το αποτέλεσμα του τύφου των ορνίθων είναι οι αιφνίδιοι θάνατοι κυρίως αναπτυσσόμενων και ενηλίκων πτηνών.

 

Η '''λευκή διάρροια των νεοσσών''' έχει κύρια χαρακτηριστικά την υψηλή θνησιμότητα, τη διάρροια, την κατήφεια, την ασυνήθιστα αυξημένη επιθυμία για [[πόση]], και διάφορα [[νεύρο|νευρικά συμπτώματα]].<ref name=nat/>

 

Εφόσον τα βακτηρίδια της σαλμονέλας υπάρχουν στα περιττώματα των ανθρώπων, είναι εξαιρετικά εύκολο να προσβληθεί κανείς από αυτήν.<ref name=emp/> <ref name=med/> Για το λόγο αυτό, απαιτείται αυστηρή τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής (σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μετά τη χρήση του μπάνιου κλπ.). Σε αντίθετη περίπτωση, τα βακτήρια κατακάθονται και ύστερα εγκαθίστανται ολοκληρωτικά στον οργανισμό, ο οποίος αποδυναμώνεται και εν τέλει, εξ αιτίας αυτού, ο προσβεβλημένος από την ασθένεια καταλήγει στο [[κρεβάτι]].<ref name=med/> Κάποια από τα [[τρόφιμο|τρόφιμα]], που μπορεί να είναι φορείς της σαλμονέλας είναι τα [[βάτραχος|βατραχοπόδαρα]], οι [[καρύδα|καρύδες]], οι [[σάλτσα|σάλτσες]], το [[φυστικοβούτυρο]], το [[κακάο]], η [[σοκολάτα]], η [[ζύμη]], τα θαλασσινά ([[ψάρι]]α, [[γαρίδα|γαρίδες]]), τα [[γαλακτοκομικά προϊόντα]] η [[ξηρός|ξηρή]] [[ζελατίνη]],<ref name=food/> τα λαχανικά,<ref name=emp/> <ref name=med/> βοδινό κρέας, το κοτόπουλο, το γάλα<ref name=emp/> <ref name=med/> <ref name=nat/> και τα [[αβγό|αβγά]].<ref name=med/> <ref name=nat/> Τα αβγά, μάλιστα, περιέχουν το βακτηρίδιο Salmonella Enteritis, στον [[κρόκος αβγού|κρόκο]] τους, το οποίο καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνη την κατανάλωσή του, όταν αυτό είναι [[ωμός|ωμό]]. Το Salmonella Enteritis δεν εμπεριέχεται μόνο στα αβγά, αλλά και σε άλλα τρόφιμα.<ref name=food/> Η προσβολή ενός φαγώσιμου από σαλμονέλα δεν επιφέρει αλλαγές στην [[όψη]] και τη [[μυρωδιά]] του.<ref name=emp/> Υπάρχουν, βέβαια, και ζωντανοί οργανισμοί-φορείς της σαλμονέλας, όπως τα πουλερικά, οι [[οικόσιτος χοίρος|χοίροι]].<ref name=food/> <ref name=nat>^ Ενημερωτικό για σαλμονέλα [http://www.nath.gr/inst/nath/gallery/files/Arxeia%20Ktiniatrikis/%CE%95%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CE%A3%CE%B1%CE%BB%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B1.pdf Nath.gr]</ref> τα [[βοοειδή]], τα [[άλογο|άλογα]], οι [[σκύλος|σκύλοι]], οι [[γάτα|γάτες]], τα άγρια [[θηλαστικά]] και πτηνά, τα [[ερπετά]] και τα [[αμφίβια]].<ref name=nat/>

 

Η αποφυγή κατανάλωσης ωμών τροφίμων, (κρέας, κοτόπουλο, [[γάλα]], [[λαχανικά]],<ref name=emp/> <ref name=med/> αβγά), το πλύσιμο των [[χέρι|χεριών]] μετά το [[μαγείρεμα]],<ref name=emp/> <ref name=med/> <ref name=nat/> τη χρήση του μπάνιου, ή την επαφή με οποιοδήποτε ζώο (κυρίως με [[χελώνα|χελώνες]] ή κάποιο ερπετό),<ref name=emp/> <ref name=med/> το καλό [[βρασμός|βράσιμο]] ή [[ψήσιμο]] της τροφής, πριν την κατανάλωσή της,<ref name=food/> <ref name=emp/> το τακτικό πλύσιμο των [[μαγειρικά σκεύη|μαγειρικών σκευών]]<ref name=food/> <ref name=emp/> <ref name=nat/> και του πάγκου, η αποφυγή επαφής μαγειρεμένων τροφίμων με ακατέργαστα προϊόντα<ref name=food/> <ref name=emp/> και η σωστή συντήρηση των τροφών,<ref name=nat/> είναι βασικοί κανόνες για την αποφυγή της προσβολής από τη σαλμονέλωση, αλλά και άλλων ασθενειών.<ref name=food/> Eπίσης, το κρέας δεν πρέπει να είναι [[ροζ]], ή [[κόκκινο]] στο κέντρο του,<ref name=emp/> <ref name=med/> το γάλα πρέπει να [[παστερίωση|παστεριώνεται]],<ref name=emp/> ενώ τα αβγά δεν πρέπει να είναι [[υγρός|υγρά]], πριν την κατανάλωσή τους.<ref name=med/> Το βακτήριο της σαλμονέλας εξουδετερώνεται, όταν εκτεθεί σε [[θερμοκρασία]] [[Κέλσιος|70°C]].<ref name=food/>

 

Τα κατοικίδια ζώα, τα οποία είναι δυνατό να προσβληθούν επίσης από σαλμονελώσεις, μπορούν να προστατευθούν με την τήρηση των κανόνων της [[βιοασφάλεια|βιοασφαλείας]], την κατανάλωση [[ζωοτροφή|ζωοτροφών]], απαλλαγμένων από σαλμονέλα, τον [[εμβολιασμός|εμβολιασμό]] τους και τον [[κτηνιατρική|κτηνιατρικό έλεγχο]].<ref name=nat/>

==Διάγνωση==

Η σαλμονέλα μπορεί να διαγνωσθεί με [[καλλιέργεια|καλλιέργειες]] [[αίμα]]τος ή περιττωμάτων.<ref name=food/> <ref name=emp/>

 

Τα [[αντιβιοτικό|αντιβιοτικά]] δε χρησιμεύουν στην καταπολέμηση της μη τυφικής σαλμονέλωσης, εκτός αν υπάρξει εξάπλωση της ασθένειας εκτός του εντέρου και προσβληθούν τα [[οστό|οστά]], ή προκληθεί [[σηψαιμία]].<ref name=emp/> Η σηψαιμία σαλμονέλας είναι ικανή να μολύνει όλα τα [[σύστημα οργάνων|συστήματα οργάνων]]. Σε αυτήν την περίπτωση, ο προσβεβλημένος οργανισμός εμφανίζει [[σηπτική αρθρίτιδα]], μια πολύ επικίνδυνη ασθένεια, η οποία δύσκολα μπορεί να αντιμετωπισθεί και προκύπτει, είτε ταυτόχρονα, είτε είναι επακόλουθο της σηψαιμίας. Σε περίπου 2% των ασθενών, εμφανίζoνται η [[αντιδραστική αρθρίτιδα Postenteritis]] και το [[σύνδρομο Reiter]] (Ράιτερ), μετά από τρεις εβδομάδες.<ref name=food/> Δεν υπάρχει [[εμβόλιο]] για τη μη τυφική σαλμονέλα.

 

Τα αντιβιοτικά, που μπορούν να καταπολεμήσουν την τυφική σαλμονέλωση είναι η [[χλωραμφαινικόλη]], η [[αμπικιλλίνη]] και η [[τριμεθοπρίμη]], ή σουλφομεθοξαζόλη. Στην [[κτηνοτροφία]], χορηγούνται αντιβιοτικά στα ζώα, μέσω της τροφής τους, ώστε να αναπτυχθούν γρηγορότερα. Αυτό, κάνει τα βακτηρίδια της σαλμονέλας, τα οποία "ζουν" μέσα στα ζώα αυτά, ανθεκτικά στα αντιβιοτικά αυτά. Σε αντίθεση με τη μη τυφική, η τυφική σαλμονέλα μπορεί να καταπολεμηθεί με εμβόλιο, όμως, το υπάρχον δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.<ref name=emp/>

 

Το [[2006]], αναφέρθηκαν 160.649 επιβεβαιωμένα κρούσματα σαλμονέλας (ποσοστό εμφάνισης 34,6 περιπτώσεις ανά 100,000 πληθυσμού) στις χώρες της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]]. Την πλειονότητα των περιπτώσεων αφορούν, κατά είδος, τα βακτήρια Salmonella Typhimurium και Salmonella Enteritis, ενώ ηλικιακά, άτομα έως 14 ετών.<ref name=nat/>

 

Οι ηλικιωμένοι αποτελούν την πιο ευπαθή ομάδα στη σαλμονέλα<ref name=food/> <ref name=emp/> <ref name=nat/> με ποσοστό θνησιμότητας 15%, όταν προσβάλλονται από το βακτηρίδιο Salmonella Dublin και 3,6%, όταν προσβάλλονται από το Salmonella Enteritis.<ref name=food/> Ακολουθούν τα νήπια και οι χρόνια ασθενείς.<ref name=food/> <ref name=emp/> <ref name=nat/> Οι ασθενείς του [[AIDS]] είναι είκοσι φορές πιο ευάλωτοι στην ασθένεια αυτή, απ' ότι ο γενικός πληθυσμός, καθώς προσβάλλονται από την ασθένεια κατ' επανάληψη.<ref name=food/>

==Βακτηρίδια της σαλμονέλας==

{| class="wikitable"