Δικαίωμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

==Οι τέσσερις τύποι δικαιωμάτων του Hohfeld==

(iv) [[Ασυλία]] ότι ο Α δεν υπόκειται στην εξουσία ή αρμοδιότητα κάποιου άλλου ως προς το Χ. Η διαφορά με την ελευθερία τύπου (ii) είναι, ομοίως, ότι δεν αφορά «πρώτου βαθμού» ελευθερία ως προς συγκεκριμένη πράξη αλλά «δεύτερου βαθμού» έλλειψη αρμοδιότητας ως προς ένα πεδίο πράξεων.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/rights/#2.1 Hohfeldian Rights]</ref>

 

'''Δικαίωμα''' (right) λέγεται η υπό του Δικαίου παρεχόμενη σε πρόσωπο εξουσία προς προστασία του έννομου συμφέροντός του.

Την εξουσία αυτή του προσώπου που αναγνωρίζει ο νόμος, απορρέει, επιβάλλεται, προστατεύεται και επανορθώνεται (σε περίπτωση προσβολής του) από τον ίδιο τον νόμο.<br>

*Συνεπώς πηγή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων δεν είναι μόνο ο Νόμος αλλά και η ιδιωτική συμφωνία ([[σύμβαση]]) που αποτελεί εσαεί ιδιωτικό νόμο. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις συνθέτουν τις [[έννομη σχέση|έννομες σχέσεις]] μεταξύ προσώπων.

 

<u>Α. Περιουσιακά δικαιώματα</u>:

# [[Εμπράγματο δικαίωμα]]

# [[Δικαίωμα προσωπικότητας]]

 

Άσκηση δικαιώματος ονομάζεται η εκτέλεση της εξουσίας που παρέχεται σ΄ αυτό τούτο το δικαίωμα. Η άσκηση αυτή γίνεται με ποικίλους τρόπους όπως αυτός που έχει την κυριότητα απολαμβάνει του πράγματος είτε με χρήση είτε με την κάρπωσή του. Άλλος τρόπος είναι η [[μεταβίβαση κυριότητας]] ή και η δικαστική επιδίωξη αυτών.

Η '''κτήση δικαιώματος''' είναι ο σύνδεσμος ενός δικαιώματος με ένα πρόσωπο. Η κτήση οποιουδήποτε δικαιώματος διακρίνεται σε "πρωτότυπη" και σε "παράγωγη".

# <u>Πρωτότυπη κτήση δικαιώματος</u>: λέγεται εκείνη που δεν στηρίζεται σε προϋπάρχον δικαίωμα άλλου προσώπου. Πρόκειται δηλαδή για δικαίωμα που γεννιέται στο πρόσωπο του μόλις κτήτορα όπως π.χ. η [[ναυπήγηση]].

# <u>Παράγωγη κτήση δικαιώματος</u>: λέγεται εκείνη που στηρίζεται σε προϋπάρχον δικαίωμα άλλου προσώπου. Πρόκειται δηλαδή για υπάρχον δικαίωμα που μεταβιβάζεται σε νέο υποκείμενο αυτού, π.χ. η πώληση [[Πλοίο|πλοίου]] με την οποία και μεταβιβάζεται η [[κυριότητα πλοίου|κυριότητά]] του από ένα πρόσωπο σε άλλο.

 

Ως προσβολή δικαιώματος χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε πράξη ή ακόμη και παράλειψη του υπόχρεου ή σε περίπτωση απολύτων δικαιωμάτων οποιουδήποτε τρίτου, που είναι αντίθετη με το περιεχόμενο του δικαιώματος όπως για παράδειγμα η μη πληρωμή ληξιπρόθεσμου δανείου, ή η κατάληψη και κατοχή πράγματος που δεν ανήκει στον καταληψία.

 

# <u>Εξώδικη προστασία</u> ή [[Αυτοδικία]]: Χαρακτηρίζεται η δια ιδίων δυνάμεων του θιγομένου προστασία του δικαιώματός του. Σήμερα η αυτοδύναμος αυτή προστασία αποδοκιμάζεται από το σύγχρονο δίκαιο ως προσβάλλουσα τις δικαστικές Αρχές ευνομούμενων Πολιτειών (Χωρών). Πέραν όμως του γενικού κανόνα αυτού υπάρχουν περιπτώσεις που η "αυτοδικία" συγχωρείται π.χ. η αυτοδικία ως [[άμυνα]] ή ως ικανοποίηση δικαιώματος.

 

Ο Νόμος εκτός της προστασίας που παρέχει υπέρ του υποκειμένου του δικαιώματος, πολλές φορές συμβαίνει να δρα και εναντίον του. Τέτοια περίπτωση είναι η '''παραγραφή'''. Είναι γεγονός πως το Δίκαιο δια της παραγραφής επιδιώκει είτε ν΄ αποκλείσει την επιδίωξη άσκησης δικαιώματος, που επί μακρόν χρόνο παρέλειψε ο δικαιούχος ([[απραξία]]), είτε για να εδραιώσει μία από μακρού υφιστάμενη κατάσταση, απονέμοντας έτσι σ΄ αυτή προστασία.<br>

Συνεπώς όπως και να ΄χει η <u>Παραγραφή αποτελεί απώλεια δικαιώματος</u>.

# [[Κτητική παραγραφή]] ή ως γνωστότερα [[χρησικτησία]].

 

Αφότου το Δίκαιο δημιουργήθηκε για τον άνθρωπο προκειμένου να ρυθμίζει τις μεταξύ των ομοίων του σχέσεις επόμενο είναι έκαστος των ανθρώπων ν΄ αναγνωρίζεται ως υποκείμενο του δικαίου πρόσωπο.

Πρόσωπα όμως στο Δίκαιο δεν θεωρούνται μόνο αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι αλλά και διάφορες ενώσεις περισσοτέρων ανθρώπων που επιδιώκουν κοινό έννομο σκοπό προς την θεραπεία των αναγκών τους. Έτσι διακρίνονται δύο είδη προσώπων: