Ούγος Δ΄ της Κύπρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Ούγος Δ' Δ΄''' ήταν Βασιλιάς της [[Κύπρος|Κύπρου]] από το [[1324]] μέχρι το θάνατό του το [[1359]]. Γεννήθηκε το [[1300]]. Ήταν γιος του [[Γκι ντε Λουζινιάν]], κοντοσταύλη της Κύπρου και αδελφού του βασιλιά [[Ιωάννης Α'Α΄ της Κύπρου|Ιωάννη Α'Α΄]] ([[1284]]-[[1285]]) και του βασιλιά [[Ερρίκος Β'Β΄ της Κύπρου|Ερρίκου Β'Β΄]] ([[1285]]-[[1324]]). Μητέρα του ήταν η Εχίβη, της μεγάλης και σημαντικής μεσαιωνικής οικογένειας των [[Ιμπελέν|Ιβελίνων]].

Ο Ούγος Δ'Δ΄ νυμφεύτηκε δυο φορές, και τις δυο με γυναίκες επίσης της οικογένειας των [[Ιμπελέν|Ιβελίνων]]: πρώτη σύζυγός του ήταν η Μαρία ντ' Ιμπελέν, μετά το θάνατο της οποίας ο Ούγος νυμφεύτηκε την Αλίκη ντ' Ιμπελέν. Απόκτησε πολλά παιδιά, γύρω στα εννέα, μεταξύ των οποίων το μετέπειτα βασιλιά της Κύπρου [[Πέτρος Α'Α΄ της Κύπρου|Πέτρο Α'Α΄]] ([[1359]]-[[1369]]), τον επίσης βασιλιά της Κύπρου [[Ιάκωβος Α'Α΄ της Κύπρου|Ιάκωβο Α'Α΄]] ([[1382]]-[[1398]]), τον Ιωάννη, πρίγκιπα της [[Αντιόχεια|Αντιόχειας]], τον Γκι, πρίγκιπα της [[Γαλιλαία|Γαλιλαίας]] (που ήταν και ο πρωτότοκος γιος του) και την Εχίβη, που παντρεύτηκε το Φερδινάνδο της Μαγιόρκας.

Ο Ούγος Δ'Δ΄ δεν είχε απευθείας δικαιώματα στο θρόνο της [[Κύπρος|Κύπρου]], αφού ο πατέρας του δεν είχε υπάρξει βασιλιάς. Επειδή όμως ο θείος του, βασιλιάς [[Ερρίκος Β'Β΄ της Κύπρου|Ερρίκος Β'Β΄]] πέθανε το [[1324]] χωρίς ν' αποκτήσει διάδοχο, ο θρόνος αποκτήθηκε από τον Ούγο. Από μια αναφορά του [[μεσαίωνας|μεσαιωνικού]] χρονογράφου [[Λεόντιος Μαχαιράς|Λεοντίου Μαχαιρά]] <ref>''[...]Ηύρα γραμμένον ότι ο ρε Ούνγκες έστεψεν τον υιόν του τον Περρήν ρήγαν της Κύπρου ζώντα του, τη κδ' νοεβρίου ατνη' Χριστού (= 24 Νοέμβρη του 1358) και επέθανεν ο αυτός ρε Ούνγκες τη ι'ι΄ Οκτωβρίου ατνθ'ατνθ΄ (= 1Ο Οκτώβρη του 1359), και εθάφτην εις τον Σαν Τομένικον (= μοναστήρι του Αγίου Δομινίκου στη Λευκωσία)[...]'' Χρονικόν, παρ.86</ref>, προκύπτει ότι ο Ούγος Δ'Δ΄ έστεψε βασιλιά της Κύπρου και διάδοχό του το γιο του [[Πέτρος Α'Α΄ της Κύπρου|Πέτρο Α'Α΄]], ένα χρόνο πριν πεθάνει.

Όμως ο ίδιος χρονογράφος, λίγο πιο κάτω, αναφέρει ότι ο Πέτρος στέφθηκε βασιλιάς στις [[24 Νοεμβρίου]] [[1359]]<ref>''[...]Και αλλού ηύρα γραμμένον, ότι μετά τον θάνατον του ρε Ούνγκες εστέφθην ο ρε Πιερ τη Κυριακή τη κδ'κδ΄ Νοεμβρίου ατνθ'ατνθ΄ Χριστού (= 24 Νοέμβρη του 1359)...ρήγας της Κύπρου.'' Χρονικόν του Μαχαιρά</ref>. Συνεπώς, μάλλον δεν ευσταθεί η άποψη ότι ο Ούγος είχε παραιτηθεί από τη βασιλεία για το γιο του Πέτρο, αλλά φαίνεται ότι το [[1358]] τον είχε επίσημα ορίσει ως διάδοχό του, προλαβαίνοντας άλλες απαιτήσεις πάνω στο θρόνο της Κύπρου που, πάντως, εκδηλώθηκαν κατά του Πέτρου.

Στα 35 χρόνια της βασιλείας του Ούγου Δ'Δ΄ ([[1324]]-[[1359]]), συνέβησαν στην Κύπρο διάφορα τραγικά γεγονότα που απαριθμεί ο Λεόντιος Μαχαιράς: το Νοέμβρη του [[1330]] πλημμύρισε ο Πεδιαίος ποταμός, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στην πρωτεύουσα [[Λευκωσία]], όπου υπήρξαν και πάρα πολλά θύματα πνιγμού. Πλημμύρα με χιλιάδες νεκρούς συνέβη και στη [[Λεμεσός|Λεμεσό]]. Το [[1348]], συνέβη μεγάλη επιδημία με αποτέλεσμα να πεθάνουν χιλιάδες. Νέα μεγάλη επιδημία συνέβη το [[1363]]. Επίσης, το [[1351]] επιδρομή [[ακρίδα|ακρίδων]] προκάλεσε μεγάλες καταστροφές.

Όταν βασίλευε ο Ούγος Δ'Δ΄, ενισχύθηκαν οι οχυρώσεις της Λευκωσίας με κτίσιμο των τειχών της. Μια άλλη από τις αναφορές του Λεοντίου Μαχαιρά για το βασιλιά Ούγο Δ'Δ΄, σχετίζεται με το θαυματουργό σταυρό της Τόχνης, ένα από τα κειμήλια που είχε αφήσει στην [[Κύπρος|Κύπρο]] η [[αγία Ελένη]] τον 4ο αιώνα μ.Χ., σύμφωνα με την παράδοση. Ο σταυρός αυτός είχε κλαπεί από ένα [[Λατίνοι|Λατίνο]] ιερωμένο το [[1318]], αλλά βρέθηκε το [[1340]] από ένα νεαρό βοσκό, το Γεώργιο. Η ανεύρεση του θαυματουργού σταυρού προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και τελικά ο βασιλιάς Ούγος τον πήρε στο παλάτι, όπου τον κράτησε 11 μέρες. Όμως, ύστερα από ένα όνειρο που τον συγκλόνισε, επέστρεψε το σταυρό στο νεαρό βοσκό, που του επέτρεψε να τον περιφέρει δημόσια για προσκύνημα. Μάλιστα ο Γεώργιος έγινε τότε μοναχός, με το όνομα Γαβριήλ.

Από μερικές άλλες αναφορές του Μαχαιρά, προκύπτει ότι ο βασιλιάς Ούγος Δ'Δ΄ ήταν σκληρός στην απονομή δικαιοσύνης. Όταν, για παράδειγμα, δυο γιοι του, ο μετέπειτα βασιλιάς [[Πέτρος Α'Α΄ της Κύπρου|Πέτρος]] και ο πρίγκιπας Ιωάννης, έφυγαν κρυφά και χωρίς την άδειά του από την [[Κύπρος|Κύπρο]] για να γνωρίσουν την [[Ευρώπη]], συνέλαβε τον άνθρωπο που τους είχε βοηθήσει να φύγουν, τον φυλάκισε, τον βασάνισε, του έκοψε το ένα χέρι, του έκοψε το ένα πόδι και τελικά τον εκτέλεσε με απαγχονισμό τον Απρίλη του [[1349]]. Τελικά, όταν κατόρθωσε να φέρει πίσω τους δυο γιους του, τους έριξε και τους δυο στη φυλακή, ενώ ο ίδιος θρηνούσε απ' έξω.

Εξάλλου, ο βασιλιάς Ούγος Δ'Δ΄ ήταν πολύ μορφωμένος, με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα για τις [[τέχνες]] και ιδίως τα γράμματα και τη [[φιλοσοφία]].

Είχε τη θερινή του κατοικία σε περιοχή της [[Λάπηθος|Λαπήθου]] κι εκεί οργάνωνε φιλοσοφικές συγκεντρώσεις στις οποίες έπαιρνε μέρος και ο Κύπριος λόγιος Γεώργιος Λαπίθης. Ο Ούγος Δ'Δ΄ ήταν καλός γνώστης της [[λατινική φιλοσοφία|λατινικής φιλοσοφίας]]. Εξάλλου, ο μεγάλος συγγραφέας [[Βοκκάκιος]] που στο [[Δεκαήμερο|Δεκαήμερό]] του κάνει συχνές αναφορές στην Κύπρο και στο βασιλιά της, είχε γράψει τη "''Γενεαλογία των Θεών''", ύστερα από παράκληση του βασιλιά της Κύπρου Ούγου Δ'Δ΄, προς τον οποίο και το αφιέρωσε. Εκτός από τη συντροφιά του Κυπρίου Γεωργίου Λαπίθη, ο βασιλιάς περιστοιχιζόταν πάντοτε από πολλούς Λατίνους σοφούς, με τους οποίους συχνά ο Λαπίθης έμπαινε σε φιλοσοφικούς διαλόγους.

Η στέψη του βασιλιά Ούγου Δ'Δ΄ ως βασιλιά της Κύπρου είχε γίνει στη [[Λευκωσία]] στις [[15 Απριλίου]] του [[1324]]. Στις [[13 Μαΐου]] του ίδιου χρόνου έγινε στην [[Αμμόχωστος|Αμμόχωστο]] και η στέψη του ως [[βασίλειο της Ιερουσαλήμ|βασιλιά των Ιεροσολύμων]]. Ως ηγέτης, ο βασιλιάς Ούγος είχε υπογράψει συνθήκη με τη [[Βενετία]], η οποία αφορούσε και τις δραστηριότητες των εγκατεστημένων στην Κύπρο εμπόρων και άλλων Βενετών. Τούτο δημιούργησε πρόβλημα στις σχέσεις του με τους [[Γενουάτες]], ανταγωνιστές των Βενετών, με τους οποίους όμως διαπραγματεύτηκε επίσης και τελικά υπέγραψε συνθήκη το [[1329]]. Μάλιστα, η Γένουα είχε απαιτήσει από τον Ούγο την εξόφληση μεγάλων χρεών που είχε δημιουργήσει ο βασιλιάς θείος του, [[Ερρίκος Β'Β΄ της Κύπρου|Ερρίκος Β'Β΄]]. Ο Ούγος ανέλαβε να πληρώσει τα χρέη του προκατόχου του. Με τους Γενουάτες ο Ούγος είχε προβλήματα και αργότερα, όπως και νέες διαπραγματεύσεις.

Υπήρχαν επίσης προβλήματα από τη δράση [[πειρατεία|πειρατών]] στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, ενάντια στους οποίους από καιρό σε καιρό έπλεαν τα καράβια του Ούγου. Η [[Κώρυκος]] του προσφέρθηκε, με την ελπίδα ότι θα την προστάτευε από τους [[Τουρκικά φύλα|Τούρκους]], όμως φαίνεται ότι ο φιλειρηνικός Ούγος είχε αρνηθεί την προσφορά, γιατί δεν ήθελε να εμπλακεί σε πολέμους, τους οποίους αντιπαθούσε. Ο Λεόντιος Μαχαιράς<ref>Χρονικόν, παρ. 113</ref> δίνει την ερμηνεία ότι ο Ούγος αρνήθηκε να καταλάβει την Κώρυκο, επειδή ανήκε στο βασίλειο της [[Αρμενία|Αρμενίας]] στη νότια [[Μικρά Ασία]], του οποίου ο βασιλιάς, [[Λέων Δ'Δ΄ της Αρμενίας|Λέων Δ'Δ΄]], ήταν συγγενής του και δεν ήθελε να τον δυσαρεστήσει, αν και ο Λέων δεν είχε την ικανότητα να υπερασπιστεί τις κτήσεις του.

Αλλού, πάντως, ο Μαχαιράς δίνει την πληροφορία ότι ο Ούγος είχε δαπανήσει την περιουσία του, που ήταν μεγάλη, στην ετοιμασία εκστρατείας κατά των Τούρκων στη [[Μικρά Ασία]]. Η εκστρατεία αυτή δεν έγινε, πιθανότατα εξαιτίας των επιδημιών που έπληξαν την Κύπρο και που αποδεκάτισαν τον πληθυσμό της, αν και μερικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Τούρκων συνέβησαν ιδίως όταν ο Ούγος συμμάχησε με τον πάπα και τους [[Ιωαννίτες Ιππότες]] της [[Ρόδος|Ρόδου]]. Η συμμαχία στρεφόταν κατά των Τούρκων και ο Ούγος συνεισέφερε στον αγώνα αυτό τέσσερα καράβια. Αποτέλεσμα ήταν να καταληφθεί η [[Σμύρνη]] το [[1334]]. Μεγάλη εκστρατεία σχεδίασε και εκτέλεσε με επιτυχία λίγο αργότερα ο γιος του Ούγου, ο βασιλιάς [[Πέτρος Α'Α΄ της Κύπρου]], ο σημαντικότερος από τους [[Λουζινιανοί|Λουζινιανούς]] βασιλιάδες του νησιού, τουλάχιστον από στρατιωτική πλευρά.

| width="30%" | Προηγούμενος<br />'''[[Ερρίκος Β'Β΄ της Κύπρου]]'''

| width="30%" | Επόμενος<br />'''[[Πέτρος Α'Α΄ της Κύπρου]]'''