Ο Μαγικός Αυλός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 45:
Το κεντρικό θέμα που αναπτύσσεται στο ''Μαγικό Αυλό'' είναι η δύναμη της [[αγάπη|αγάπης]] για τον άνθρωπο, θέτοντας ως πρότυπα τους κύριους χαρακτήρες του Ταμίνο και της Παμίνα, οι οποίοι κατορθώνουν χάρη στην αγάπη και με τη βοήθεια της [[μουσική|μουσικής]] να ξεπεράσουν τις δοκιμασίες τους<ref>K. Thomson, ό.π, σελ. 194</ref>. Σχεδόν κάθε σκηνή και διάλογος μπορεί να ιδωθεί ως μία [[σύμβολο|συμβολική]] αντιπαράθεση του καλού και ενάρετου με το κακό, ενώ την ίδια σύγκρουση, που δραματοποιείται έντονα χάρη στη μουσική, μεταφέρουν στο θεατή και οι εκ διαμέτρου αντίθετοι πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες της Βασίλισσας της Νύχτας και του Ζαράστρο. Η μάχη του καλού εναντίον του κακού, της αλήθειας έναντι του ψέματος, καθώς και η αναζήτηση των μεγάλων ιδανικών της ζωής προβάλλονται ως κύρια ηθικά διδάγματα. Η αρχική αποστολή του Ταμίνο μετατρέπεται σταδιακά σε μία ανάγκη βαθύτερης αναζήτησης της γνώσης και της διαφώτισης, η οποία όμως ικανοποιείται μόνο μέσα από δοκιμασίες, πριν φθάσει στην οριστική ανύψωση σε ένα ανώτερο επίπεδο ευτυχίας.
 
[[Image:Die Zauberflöte, Ignaz Alberti.jpg|thumb|200px|left|Χαρακτικό από την πρώτη έκδοση του λιμπρέτου, έργο του Ignaz Alberti, 1791]]
Η κριτική ερμηνεία του ''Μαγικού Αυλού'' εστιάζει στη σχέση του έργου με τις ιδέες του [[Ελευθεροτεκτονισμός|Ελευθεροτεκτονισμού]] και είναι ευρύτερα αποδεκτό πως περιέχει πληθώρα σχετικών συμβολισμών. Οι ερμηνείες του έργου υπό το πρίσμα του Τεκτονισμού χρονολογούνται ήδη από το [[1794]]<ref name="cambridge">Eisen, Keefe, 551</ref> και αρκετοί μουσικολόγοι έχουν διατυπώσει την άποψη πως πολλά από τα δρώμενα της όπερας βασίζονται σε πραγματικά τεκτονικά σύμβολα και τελετουργικά, τα οποία ήταν γνωστά τόσο στον Μότσαρτ όσο και στον Σικανέντερ. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν τα χορωδιακά μέρη του Ζαράστρο με τους ιερείς ή η τελετή μύησης του πρωταγωνιστή Ταμίνο<ref>Fisher, 15</ref>. Ο [[μυστικισμός]] του ''Μαγικού Αυλού'' αποδίδεται εξίσου στους [[Μότσαρτ]] και Σικανέντερ<ref>Eisein, Keefe, 552</ref>, καθώς έχει υποστηριχθεί πως οι μασονικοί συμβολισμοί του έργου δεν περιορίζονται μόνο στο λιμπρέτο, αλλά διαπνέουν επίσης τη μουσική του, αναγνωρίζοντας έτσι ως συνειδητή επιλογή τον αριθμό των προσώπων που χρησιμοποίησε ο [[Μότσαρτ]] ή ακόμα τους [[ρυθμός|ρυθμούς]], τα [[μέτρο (μουσική)|μέτρα]] των σκηνών και τις [[τονικότητα|τονικότητες]]<ref>Γεώργιος Δρόσος, ''Μότσαρτ 1: η ζωή, το έργο, η εποχή του, ο κατάλογος Kέχελ'', Ζαχαρόπουλος, 1989, σελ. 502</ref>. Ο μασονικός συμβολισμός θεωρείται ορατός στην έμφαση που δίνεται στον αριθμό τρία<ref>Στους χαρακτήρες περιλαμβάνονται τρεις νεράιδες και τρία καλά πνεύματα, ενώ συνολικά υπάρχουν τρία διακριτά ζευγάρια προσώπων (Ταμίνο και Παμίνα, Παπαγκένο και Παπαγκένα, Βασίλισσα της Νύχτας και Ζαράστρο). Τονίζεται επίσης το άκουσμα τριών ομάδων συγχορδιών από την ορχήστρα κατά τα πρώτα μουσικά μέτρα του έργου. Βλ. και J. Rushton, ό.π.</ref>, στο σκηνικό που παραπέμπει στην Αρχαία Αίγυπτο, από την οποία αντλεί στοιχεία η μασονική τελετουργία, στα μυστήρια που συχνά συνδέονται με τη μύηση των μελών των τεκτονικών στοών, καθώς και στο [[χαρακτική|χαρακτικό]] της πρώτης έκδοσης του λιμπρέτου.
 
[[Image:Die Zauberflöte, Ignaz Alberti.jpg|thumb|200px|left|Χαρακτικό από την πρώτη έκδοση του λιμπρέτου, έργο του Ignaz Alberti, 1791]]
Η πλοκή του ''Μαγικού Αυλού'' χαρακτηρίζεται παράλληλα από στοιχεία [[παραμύθι|παραμυθιού]], όπως αυτά εκπροσωπούνται κυρίως από τις [[νεράιδα (μυθολογία)|νεράιδες]] συνοδούς της Βασίλισσας, τα τρία καλά πνεύματα που βοηθούν τον Ταμίνο και τον Παπαγκένο, καθώς και από τις μαγικές ιδιότητες που αποδίδονται στον μαγικό αυλό του πρώτου και τις καμπάνες του δεύτερου. Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό αποτελούν επίσης οι έντονα δραματικές μεταμορφώσεις των χαρακτήρων. Μέχρι το τέλος της πρώτης πράξης του έργου, οι θεατές αντιλαμβάνονται τον πρωθιερέα Ζαράστρο ως έναν εκπρόσωπο των δυνάμεων του κακού, ωστόσο στην εξέλιξη της υπόθεσης αποδεικνύεται ενάρετος και σοφός, σε αντίθεση με τη Βασίλισσα της Νύχτας, που αν και αρχικά εμφανίζεται ως ευγενής και ενάρετος χαρακτήρας, στη συνέχεια αποκαλύπτεται η αληθινή φύση της. Κατά μία ερμηνεία, η ριζική αλλαγή στην πλοκή οφείλεται σε αναθεώρηση του λιμπρέτου, από τον Μότσαρτ και τον Σικανέντερ, για την οποία έχουν προταθεί πολυάριθμες πιθανές εξηγήσεις, χωρίς ωστόσο να υπάρχει βεβαιότητα για κάποια από αυτές. Ο χαρακτήρας της Βασίλισσας ταυτίζεται σύμφωνα με μία εκδοχή με την αυτοκράτειρα [[Μαρία Θηρεσία]], γνωστή για την αντίθεσή της στον Τεκτονισμό, ο πρωταγωνιστής του έργου Ταμίνο με τον αυτοκράτορα [[Ιωσήφ Β']], που εξέδωσε διάταγμα προστασίας των Τεκτόνων και ο Ζαράστρο με τον βαρόνο Ιγνάτιο φον Μπορν, Μέγα Διδάσκαλο της στοάς ''Zur wahren Eintracht''. Σε ένα ανώνυμο Βιενέζικο φυλλάδιο του 1794, αναγνωρισμένο ως δημιουργία του Joseph Valentin Eybel, ο ''Μαγικός Αυλός'' περιγράφηκε ως μία [[αλληγορία]] της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής επανάστασης]] με την Βασίλισσα να αντιπροσωπεύει τη φιλοσοφία των [[Ιακωβίνοι|Ιακωβίνων]] και τους Παμίνα και Ταμίνο ως σύμβολα της Δημοκρατίας και της ελπίδας της [[Γαλλία|Γαλλίας]] αντίστοιχα<ref>Βλ. Branscombe, 219. Πρβλ. Eise, Keefe, 551</ref> αποδίδοντας έτσι ένα κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο στο έργο.