|
Στην ελληνική [[Ελληνική μυθολογία|μυθολογία]] με το όνομα '''Αιτωλός''' είναι γνωστά 3 πρόσωπα καταγόμενα από την Ηλεία, οι:
# '''Αιτωλός ο Ενδυμίωνος''', γιος του [[Ενδυμίωνας|Ενδυμίωνα]] και της νύμφης [[Ιφιάνασσα|Ιφιάνασσας]], αδελφός του [[Παίονας|Παίονα]] επώνυμου της [[Παιονία|Παιονίας]], του [[Επειός ο Ήλειος|Επειού]] -επώνυμου των [[Επειοί|Επειών]]- και της [[ΕυριδίκηΕυρυκύδα|ΕυριδίκηςΕυρυκύδας]]. Γυναίκα του ήταν η [[Προνόη]], κόρη του [[Φόρβος|Φόρβου]], και παιδιά του ο [[Πλευρών]] -επώνυμος της [[Πλευρώνα|Πλευρώνας]]- και ο [[Καλυδών (μυθολογία)|Καλυδών]], επώνυμος της [[Καλυδώνα|Καλυδώνας]]. Αναγκάστηκε να φύγει από την [[Ηλεία]] όταν σε αγώνα δρόμου για την διαδοχή στον θρόνο νίκησε ο Επειός, τότε ο Παίονας έφυγε και πήγε στην περιοχή που πήρε το όνομα του, την Παιονία, ο Αιτωλός σκότωσε τον [[Άπις|Άπι]] γιο του [[Φορωνέας|Φορωνέα]] και κατέφυγε στην χώρα των [[Κούρητες|Κουρήτων]]. Εκεί τον φιλοξένησαν οι [[Λαοδόκος]] και ο [[Πολυποίτης]], γιοί του [[Απόλλων|Απόλλωνα]] και της [[Φθία (μυθολογία)|Φθίας]], ο Αιτωλός τους σκότωσε και έγινε βασιλιάς της περιοχής δίνοντας της το όνομα του, ''[[Αιτωλία]]''.<ref>(7,6) Ἐνδυμίωνος δὲ καὶ νηίδος νύμφης, ἢ ὥς τινες Ἰφιανάσσης, Αἰτωλός, ὃς ἀποκτείνας Ἆπιν τὸν Φορωνέως καὶ φυγὼν εἰς τὴν Κουρήτιδα χώραν, κτείνας τοὺς ὑποδεξαμένους Φθίας καὶ Ἀπόλλωνος υἱούς, Δῶρον καὶ Λαόδοκον καὶ Πολυποίτην, ἀφ᾽ ἑαυτοῦ τὴν χώραν Αἰτωλίαν ἐκάλεσεν. (7,7) Αἰτωλοῦ δὲ καὶ Προνόης τῆς Φόρβου Πλευρὼν καὶ Καλυδὼν ἐγένοντο, ἀφ᾽ ὧν αἱ ἐν Αἰτωλίᾳ πόλεις ὠνομάσθησαν. [[s:Βιβλιοθήκη/Α'|Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη Α΄]]<br />λέγοντες Ἐνδυμίωνι λαβόντι Ἀστεροδίαν γυναῖκα--οἱ δὲ τὴν Ἰτώνου τοῦ Ἀμφικτύονος Χρομίαν, ἄλλοι δὲ Ὑπερίππην τὴν Ἀρκάδος--, γενέσθαι δ' οὖν φασιν αὐτῷ Παίονα καὶ Ἐπειόν τε καὶ Αἰτωλὸν καὶ θυγατέρα ἐπ' αὐτοῖς Εὐρυκύδαν. ἔθηκε δὲ καὶ ἐν Ὀλυμπίᾳ δρόμου τοῖς παισὶν ἀγῶνα Ἐνδυμίων ὑπὲρ τῆς ἀρχῆς, καὶ ἐνίκησε καὶ ἔσχε τὴν βασιλείαν Ἐπειός: καὶ Ἐπειοὶ πρῶτον τότε ὧν ἦρχεν ὠνομάσθησαν. [5] τῶν δὲ ἀδελφῶν οἱ τὸν μὲν καταμεῖναί φασιν αὐτοῦ, Παίονα δὲ ἀχθόμενον τῇ ἥσσῃ φυγεῖν ὡς πορρωτάτω, καὶ τὴν ὑπὲρ Ἀξιοῦ ποταμοῦ χώραν ἀπ' αὐτοῦ Παιονίαν ὀνομασθῆναι.[...] [[s:Ηλιακών/Α|Παυσανίου Ηλειακά Α΄]]</ref>
# '''Αιτωλός ο Οινέως''', γιος του [[Οινέας|Οινέα]] απόγονος του προηγούμενου.<ref>Τυδεὺς Οἰνέως Αἰτωλός[[s:Βιβλιοθήκη/Γ'|Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη Γ΄]]</ref> και ο
# '''Αιτωλός ο Οξύλου''', γιος του βασιλιά [[Όξυλος|Όξυλου]] και της [[Πιερία (μυθολογία)|Πιερίας]], αδελφός του [[Λαΐας|Λάιου]] και εγγονός του [[Θόαντας|Θόαντα]].<ref>[4] τῷ δὲ Ὀξύλῳ Πιερίαν μὲν τῇ γυναικὶ ὄνομα εἶναι λέγουσι, πέρα δὲ τὰ ἐς αὐτὴν οὐ μνημονεύουσιν. Ὀξύλου δὲ γενέσθαι παῖδάς φασιν Αἰτωλὸν καὶ Λαί̈αν [[s:Ηλιακών/Α|Παυσανίου Ηλειακά Α΄]]</ref>
|
