Γκιουμούσχανε: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 22:
==Ιστορία ως το 1922==
Η Αργυρούπολη, σύμφωνα με τον θρύλο, ιδρύθηκε από κατοίκους της γειτονικής [[Τσάγχη]]ς, οι οποίοι μετοίκησαν ολοκληρωτικά εκεί, στα μέσα του [[16ος αιώνας|16ου]] αιώνα. Η αφορμή είχε δοθεί όταν ένας χωρικός είδε να λάμπει μέσα στη νύχτα ένα κομμάτι αργυρομεταλλεύματος το οποίο στη συνέχεια μετέφερε στην Τσάγχη για εξέταση. Μετά την ίδρυση του οικισμού, εγκαταστάθηκαν σ' αυτόν και καταδιωκόμενοι από τις τουρκικές αρχές Τραπεζούντιοι, οι Καλπακτσήδες και οι Κετσετζήδες, καθώς και κάτοικοι διάφορων χωριών της Χαλδίας όπως το Χατς, το Αγρίδ' κ.α. Ο σουλτάνος [[Μουράτ Δ']], περνώντας από την περιοχή το 1530 την ανακήρυξε μπεϊλίκι, κήρυξε αυτοκρατορική ιδιοκτησία τα μεταλλεία, απέδωσε προνόμια στους κατοίκους και σύστησε εκεί ταρασχανέ (νομισματοκοπείο).<ref name="ΕΠΕ153">Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ. 1, σ. 153.</ref>.▼
===Ίδρυση===
▲Η
===Ακμή===
Ο πληθυσμός της πόλης λέγεται ότι έφτασε, το 1750, τους 60.000 κατοίκους ή τις 5.000 οικογένειες, κατά την εποχή της ακμής των μεταλλείων.<ref name="ΕΠΕ153"/><ref name="ΕΠΕ154"/> Κατά τον Μικρασιάτη λόγιο [[Σάββας Ιωαννίδης|Σάββα Ιωαννίδη]], πριν το 1870 (σημείο κατά το οποίο έχει συντελεστεί ήδη η μεγάλη μείωση του πληθυσμού της πόλης) στον "Κιουμουσχανά" κατοικούσαν 700 οικογένειες από τις οποίες 300 ήταν ελληνικές, 200 [[Μωαμεθανισμός|μωαμεθανικές]] και 200 [[Αρμένιοι|αρμενικές]] (οι τελευταίοι είχαν μετοικήσει εκεί σταδιακά από το 1720). Τότε στην πόλη λειτουργούσαν αλληλοδιδακτικό και ελληνικό σχολείο. Ως μητρόπολη και κέντρο της Χαλδίας, η πόλη είχε σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική κίνηση της περιοχής της Χαλδίας. Επίσης είχε τις πλουσιότερες εκκλησίες, χάρη στα χρυσά και ασημένια αφιερώματα των πλούσιων χριστιανών. Με πρωτοβουλία μάλιστα του μητροπολίτη Λαυρεντίου, ιδρύθηκε οικοτροφείο για τους μαθητές των γύρω χωριών που σπούδαζαν στα σχολεία της πόλης. Ο ίδιος μητροπολίτης είχε πρωτοστατήσει και στην ίδρυση ταπητουργείου όπου εργάζονταν γυναίκες της περιοχής.<ref name="ΕΠΕ152">Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ. 1, σ. 152.</ref>.
===Παρακμή των μεταλλείων===
Στη συνέχεια ο πληθυσμός της πόλης μειώθηκε ραγδαία, λόγω της εξάντλησης των μεταλλείων. Οι Έλληνες Πόντιοι κάτοικοί της μετανάστευσαν βαθμιαία σε άλλες περιοχές του Πόντου με μεταλλεία αλλά και έξω από αυτόν, όπως στο [[Ακ Νταγ Ματέν (περιοχή)|Ακ Νταγ Ματέν]] και το [[Κιουμούς Ματέν]].<ref name="ΕΠΕ154">Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ. 1, σ. 154.</ref>. Ωστόσο, ακόμη και εκείνη την εποχή, κατά τον Αργυρουπολίτη λόγιο [[Δημοσθένης Η. Οικονομίδης|Δημοσθένη Η. Οικονομίδη]], υπήρχαν 5 εκκλησίες, Φροντιστήριο (Γυμνάσιο αρρένων), Παρθεναγωγείο με νηπιαγωγείο, ο σύλλογος εκπαιδευτικών "Κυριακίδης" και "Φιλόπτωχος αδελφότης". Οι ορθόδοξοι χριστιανοί κατοικούσαν σε έξη ενορίες:<ref name="ΕΠΕ152"/>
*Ενορία του Αγίου Ιωάννου
*Ενορία του Αγίου Γεωργίου (μητρόπολη)
*Ενορία Λιβαδιών
*Ενορία της Παναγίας
*Ενορία του Σταυρού
*Ενορία του Αγίου Θεοδώρου.
Την εποχή αυτή υπήρχε τουρκικό κεντρικό σχολείο (ρουστιέ), 3 ισλαμικά σχολεία (μεντρεσέδες), 5 τζαμιά, Διοικητήριο, στρατώνας, ταχυδρομείο, τηλεγραφείο, Δημαρχείο, αρμενική εκκλησία και σχολείο Αρμενίων. Ο πληθυσμός της πόλης πριν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο είχε μειωθεί στα 6.000 άτομα περίπου (2.500 Έλληνες, 2.500 Μωαμεθανοί, 1.000 Αρμένιοι).<ref name="ΕΠΕ153"/>
== Παραπομπές ==
| |||