Ακνταγμαντενί (περιοχή): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
προσθήκες και τέλος |
|||
Γραμμή 13:
Η περιοχή '''Ακνταγμαντενί''' ή, παλαιότερα, '''Ακ Νταγ Ματέν''' (Akdağmadeni) είναι υποδιαίρεση της επαρχίας [[Επαρχία Γιοζγκάτ|Γιοζγκάτ]] (Υοζγάτης) της [[Τουρκία]]ς, στην Κεντρική [[Ανατολία]]. Κυριότερος οικισμός ήταν πάντοτε η [[Ακνταγμαντενί|ομώνυμη κωμόπολη]]. Στην περιοχή, πριν το 1922, κατοικούσε σημαντικός αριθμός Ελλήνων, προερχόμενος από περιοχές του [[Πόντος|Πόντου]], κυρίως της Κιμισχανέ ([[Αργυρούπολη]]) και των περιχώρων της, της οποίας το γλωσσικό ιδίωμα διατήρησαν με λίγες παραλλαγές<ref> Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ. 1, σ. 58-59, λήμμα ''Ακ Νταγ Ματέν''</ref>.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2000, ο πληθυσμός του διαμερίσματος είναι 61.373 κάτοικοι από τους οποίους οι 20.312 ζουν στην ομώνυμη κωμόπολη.<ref name="die">{{cite web|url=http://www.die.gov.tr/nufus_sayimi/2000tablo5.xls|title=Απογραφή 2000, Κυριότερα στοιχεία αστικών περιοχών|accessdate=2008-03-19|author=Turkish Statistical Institute|format=XLS|language=τουρκικά}}</ref>. Η περιοχή περιβάλλεται, κυρίως στα νοτιο-ανατολικά, από λόφους με πεύκα, έλατα και βελανιδιές.<ref name=argonautis/>
Η ονομασία προέρχεται από τα μεταλλεία
==Η ελληνική κοινότητα
===Ιστορία===
===Ίδρυση της ελληνικής κοινότητας===▼
Οι ορθόδοξοι χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής του Ακ Νταγ Ματέν υπάγονταν στη [[μητρόπολη Χαλδίας]]. Κατέφθασαν στην περιοχή μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828, εποχή όπου έπαψαν να λειτουργούν τα μεταλλεία της Αργυρούπολης του Πόντου. Τότε οι κάτοικοι της τελευταίας άρχισαν να υποφέρουν από την πείνα και γι αυτό, το 1932, αρκετές οικογένειες εγκαταστάθηκαν στις γόνιμες κοιλάδες του όρους Ακ Νταγ, όπου βρήκαν απασχόληση στη γεωργία και τα μεταλλεία. Μαζί με τους Κιμισχανλίδες (Αργυρουπολίτες), εγκαταστάθηκαν και αρκετές οικογένειες [[Κρυπτοχριστιανοί|κρυπτοχριστιανών]] από το [[Σταυρίν]] του Πόντου (οι αποκαλούμενοι Σταυρέτες). Έτσι ιδρύθηκε η ομώνυμη κοινότητα του Ακ Νταγ Ματέν.<ref name="ΕΠΕ">Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ.1, σ.59-60, λήμμα ''Ακ Νταγ Ματέν επαρχία''.</ref>▼
▲====Ίδρυση της ελληνικής κοινότητας====
Το 1880 σταμάτησαν να λειτουργούν τα μεταλλεία. Έτσι οι κάτοικοι της επαρχίας, που αριθμούσε τότε 30 ελληνικά χωριά, στράφηκαν ολοκληρωτικά στη γεωργία και το εμπόριο. Προόδευσαν μάλιστα τόσο πολύ που έλεγχαν ολόκληρο το εμπόριο της επαρχίας, η οποία περιελάμβανε 180 [[Αρμένιοι|αρμενικά]] και [[Τούρκοι|τουρκικά]] χωριά.<ref name="ΕΠΕ"/>▼
▲Οι ορθόδοξοι χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής του Ακ Νταγ Ματέν διοικητικά ανήκαν στην [[Άγκυρα]] αλλά θρησκευτικά υπάγονταν στη [[μητρόπολη Χαλδίας]] με έδρα την [[Γκιουμούσχανε|Κιμισχανέ]] (Αργυρούπολη) του Πόντου. Κατέφθασαν στην περιοχή μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828, εποχή όπου έπαψαν να λειτουργούν τα μεταλλεία της Αργυρούπολης
▲Το 1880 σταμάτησαν να λειτουργούν τα μεταλλεία
===Διωγμοί κρυπτοχριστιανών===▼
▲====Διωγμοί κρυπτοχριστιανών====
Από το 1876, οι κάτοικοι της περιοχής υπέφεραν από επανηλειμμένες διώξεις των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|τουρκικών]] αρχών. Αυτές άρχισαν όταν οι Σταυριώτες κρυπτοχριστιανοί, παίρνοντας θάρρος από την έκδοση του πρώτου τουρκικού Συντάγματος του 1876, παρακολούθησαν τη λειτουργία της Ανάστασης στον Ναό του Αγίου Χαραλάμπου. Πήραν τη μορφή συλλήψεων, φυλακίσεων και εξοριών των Σταυριωτών προκρίτων της επαρχίας, παρά τις έντονες πιέσεις του Ρώσου πρέσβη οι οποίες μόνο μικρή ύφεση επέφεραν στις διώξεις αυτές. Το 1905, όταν οι Σταυριώτες αρνήθηκαν να απογραφούν ως [[μουσουλμάνοι]], οι διώξεις και τα βασανιστήρια ξανάρχισαν με μεγαλύτερη ένταση.<ref name="ΕΠΕ"/>
====Α' Παγκόσμιος Πόλεμος - 1923====
Με την έναρξη του [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α' Παγκοσμίου Πολέμου]] το 1914 και την επακόλουθη [[επιστράτευση]], ο ελληνικός ανδρικός πληθυσμός στελνόταν στα στρατιωτικά [[Αμελέ Ταμπουρού|Τάγματα Εργασίας]] (Αμελέ Ταμπουρού), όπου ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν υπό απάνθρωπες συνθήκες. Οι οικογένειες αυτών που λιποτακτούσαν για να σώσουν τη ζωή τους βασανίζονταν από τις τουρκικές αρχές. Το 1915, οι διωγμοί εντάθηκαν, με πρόφαση την απόκρυψη των Αρμενίων, οι οποίοι υφίσταντο [[Γενοκτονία των Αρμενίων|γενοκτονία]], από τους Έλληνες.<ref name="ΕΠΕ"/>
Το 1919, κατά
===Οικονομία===
==Δείτε επίσης==▼
Όσο υπήρχε μετάλλευμα, και επειδή τα ορυχεία ήταν κρατικά, η οθωμανική κυβέρνηση υποχρέωνε κάθε οικογένεια να δίνει τουλάχιστον έναν τσαλκιτζή (μεταλλωρύχο, από την τουρκική λέξη ''τσακίλ'' = χαλίκι).<ref name=argonautis/> Όταν εξαντλήθηκαν τα μεταλλεία, οι κάτοικοι στράφηκαν στη γεωργία και το εμπόριο. Προόδευσαν μάλιστα τόσο πολύ που έλεγχαν ολόκληρο το εμπόριο της επαρχίας, η οποία περιελάμβανε 180 [[Αρμένιοι|αρμενικά]] και [[Τούρκοι|τουρκικά]] χωριά.<ref name="ΕΠΕ"/> Επίσης, εκτός του ότι αγόρασαν κτήματα, δημιούργησαν και νέα μέσα στα δάση και ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία. Επίσης έγιναν οικοδόμοι, κτίστες, εργολάβοι, μαρμαρογλύπτες κ.α. Ως κατασκευαστές σπιτιών, τζαμιών, ναών, σχολείων, γεφυριών, έφταναν μέχρι τη [[Σμύρνη]], Άγκυρα, [[Σεβάστεια]], [[Μερσίνα]].<ref name=argonautis/>
===Μουσική και χορός===
Χαρακτηριστικό των Ελλήνων του Ακ Νταγ Ματέν ήταν η ξεχωριστή σχέση της μουσικοχορευτικής τους παράδοσης με αυτή του Πόντου. Ο λόγος γι αυτή τη διαφοροποίηση ήταν ότι προέρχονταν από διάφορες περιοχές του Πόντου και ότι εγκαταστάθηκαν σε τόπο με έντονη παρουσία του γειτονικού [[Καππαδοκία|καππαδοκικού]] στοιχείου. Οι χοροί τους κράτησαν παραδοσιακά ποντιακά στοιχεία, εισέδυσαν όμως σε αυτά και αντίστοιχα καππαδοκικά. Το βιολί της Καππαδοκίας (κεμανή ή κεμανέ) και το [[ούτι]] αντικατέστησαν τη [[Ποντιακή λύρα|λύρα]] (κεμεντζέ). Ωστόσο το βιολί παιζόταν κάθετα, όπως ο κεμεντζές. Σπανιότερα χρησιμοποιείται ρυθμική συνοδεία από [[ντέφι]] αντί για το ποντιακό [[νταούλι]]. Κυριότεροι χοροί ήταν οι εξής:<ref name=argonautis/>
*[[Από Παν Και Κα]]
*[[Γιουβαρλαντούμ]]
*[[Καρσιλαμάς]]
*[[Τερς]]
*[[Τιζ]]
*[[Τικ]] αργό
*[[Τσαραχότ]]
*[[Χαλάι]]
▲==Δείτε επίσης==
*[[Κρυπτοχριστιανοί]]
*[[Τανζιμάτ]]
Γραμμή 41 ⟶ 56 :
{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Akdağmadeni}}
[[Κατηγορία:Πόντος]]
[[en:Akdağmadeni]]
| |||