Δεν υπάρχει γλώσσα που να μην είναι διασπασμένη σε διαλεκτικές παραλλαγές ή να μην έχει υποστεί διαφοροποιήσεις. Αυτό οφείλεται σε δύο βασικές αιτίες:
*Κάθε μικροομάδα (χωριό ή και οικογένεια ακόμα) δημιουργεί ένα γλωσσικό ιδίωμα, με αφετηρία αντίθετες συνήθειες, οι οποίες συχνά έχουν αποκτήσει αξία ασυνείδητα και τη διαφοροποίησαν από μια άλλη ομάδα. Είναι γνωστό ότι κάθε κανονιστικό σύστημα έχει ένα περιθώριο ανοχής απάναντιαπέναντι σε ατρέςαυτές τις παρραλαγέςπαραλλαγές. Ωστόσο, ακόμα και αν εξαφανιστεί η κοινωνική συνάφεια (μετανάστευση, γάμοι έξω από την κοινότητα, πολιτική αλλαγή, τεχνική διαφοροποίηση), τα ιδιώματα θα εξελιχθούν με τρόπο που θα αποκλίνει όλο και περισσότερο από την αρχική τους μορφή, γεγονός που θα επιφέρει μια διαλεκτική κατάτμηση. Κάθε χαλάρωση των επαφών τείνει να επιφέρει μια γλωσσική διαφοροποίση, ενώ αντίθετα η σύσφιγξη των επαφών τείνει προς την ενοποίηση.
*Συμβαίνει συχνά σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή μία γλώσσα να επιβληθεί σε μία άλλη ή να επιβληθεί σε ό,τι μένει από αυτήν ως φωνητικές συνήθειςσυνήθειες, δηλαδή ως προφορά ή ως λεξιλόγιο ή ως συντακτικές δομές. Το γλωσσικό αυτό υπόβαθρο ονομάζεται ''υπόστρωμα'' και οι διαφοροποιήσεις συντελούνται ανάλογα με το υπόστρωμα. Οποιαδήποτε και αν είναι η προέλευση των διαφοροποιήσεων αυτών, δημιουργούνται με αυτόν τον τρόπο νεότερες μορφές που θα διαδοθούν ανάλογα με τις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις και τις επικοινωνιακές οδούς. Οι εξελίξεις αυτές θυμίζουν, από ορισμένες απόψεις, το άπλωμα τω κυμάτων.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμό. 7,π. σ.7517 ISBN 960-8177-57-X751</ref>
