Βικιπαίδεια

Αιγαιακοί πολιτισμοί: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον Giorgos P. (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστης:Merl
Γραμμή 1:
{{πηγές|16|06|2012}}
Οι '''Αιγαιακοί πολιτισμοί''' είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για τους πολιτισμούς της [[Εποχή του Χαλκού|εποχής του Χαλκού]] στον [[Αιγαίο|αιγαιακό χώρο]]. Στην πραγματικότητα ο όρος καλύπτει τρεις περιοχές: τατην νησιά[[Κρήτη]], τουτις [[Αιγαίο|ΑιγαίουΚυκλάδες]] και την [[ηπειρωτική Ελλάδα]]. Η Κρήτη από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού συνδέεται με το [[Μινωικός πολιτισμός|Μινωικό πολιτισμό]], ενώ στις Κυκλάδες και στην ηπειρωτική Ελλάδα υπάρχουν διάφοροι πολιτισμοί. Οι Κυκλάδες βρέθηκαν σε στενή επικοινωνία με την κυρίως Ελλάδα κατά την [[Πρωτοελλαδική περίοδος|πρωτοελλαδική]] [[ΜινύεςΜίνυες|Μινυακή]] περίοδο και με την Κρήτη τη Μινωική περίοδο. Από περίπου το [[1450 π.Χ.]], ο πρωτοελληνικός [[Μυκηναϊκός πολιτισμός]] εξαπλώνεται στην Κρήτη.
 
{{αρχαιολογία-επέκταση}}
==Πολιτισμός του βορειοανατολικού Αιγαίου==
Στη διάρκεια της 3ης χιλιετίας π.Χ με κέντρα τα νησιά [[Λήμνος|Λήμνο]], [[Λέσβος|Λέσβο]], [[Θάσος|Θάσο]], [[Σαμοθράκη]] αλλά και μεμονωμένες θέσεις στη [[Θράκη]] και την [[Ανατολική Μακεδονία]] αναπτύχθηκε ένας πολιτισμός που παρουσιάζει ομοιότητες με το λεγόμενο [[Τρωικός πολιτισμός|Τρωικό πολιτισμό]] της βορειοδυτικής [[Μικρά Ασία|Μ. Ασίας]]. Τη φυσιογνωμία αυτού του πολιτισμού γνωρίζουμε καλύτερα από τις ανασκαφικές έρευνες και τη μελέτη των αρχαιολογικών δεδομένων της [[Πολιόχνη|Πολιόχνης]] στη Λήμνο. Το γεωλογικό ανάγλυφο του νησιού ευνόησε την ανάπτυξη μιας γεωργοκτηνοτροφικής οικονομίας με πλεόνασμα στην παραγωγή, πράγμα που δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για [[ανταλλακτικό εμπόριο]]. Οι έρευνες στην Πολιόχνη έφεραν στο φως στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια οργανωμένη πόλη, όπως πολεοδομικό σχεδιασμό, αμυντικό τείχος, αποχετευτικό δίκτυο και χώρους κοινοτικής συγκρότησης. Η Πολιόχνη της Λήμνου πρέπει να θεωρείται, από τα μέχρι σημερινά δεδομένα, αρχαιότερη πόλη της [[Ευρώπη|ευρωπαϊκής ηπείρου]].
 
==Κυκλαδικός πολιτισμός==
Στα νησιά των Κυκλάδων ([[Σύρος|Σύρο]], [[Πάρος|Πάρο]], [[Αντίπαρος|Αντίπαρο]], [[Νάξος|Νάξο]], [[Σίφνος|Σίφνο]], [[Μήλος|Μήλο]], [[Αμοργός|Αμοργό]], [[Θήρα|Θήρα]] κ.ά.) κατά την 3η χιλιετία π.Χ. αναπτύχθηκε ένας πρωτότυπος πολιτισμός. Οι μικρές αποστάσεις μεταξύ των νησιών και η γεωγραφική τους θέση στο κέντρο του Αιγαίου υπήρξαν ευνοϊκοί παράγοντες που διευκόλυναν την επικοινωνία και τις επαφές ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Η οικονομία τους στηριζόταν εν μέρει στη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και κυρίως στη βιοτεχνία και το εμπόριο.
 
Τα πλούσια κοιτάσματα ορυκτών ([[μάρμαρο]] στην Πάρο και τη Νάξο, [[οψιανός]] στη Μήλο, [[άργυρος]] στη Σίφνο) έδωσαν την ευκαιρία στους Κυκλαδίτες να ασχοληθούν με τη [[μεταλλοτεχνία]], την κατασκευή μαρμάρινων αγγείων και εργαλείων από οψιανό. Οι κάτοικοι των Κυκλάδων ήταν οι πρώτοι στην ιστορία που ναυπήγησαν πλοία, που είχαν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν σε ανοικτή θάλασσα.
 
Τα προϊόντα της βιοτεχνικής τους παραγωγής τα αντάλλασσαν πιθανότατα με γεωργικά, των οποίων η παραγωγή ήταν περιορισμένη στα νησιά. Εκτός από το ανταλλακτικό εμπόριο φαίνεται ότι η οικονομία ευνοήθηκε και ιδιαίτερα από τις μεταφορές αγαθών άλλων περιοχών, δημιουργώντας έτσι τις βάσεις ενός ισχυρού [[Διαμετακομιστικό εμπόριο|διαμετακομιστικού εμπορίου]]. Εγκαταστάσεις με κυκλαδικό χαρακτήρα έχουν βρεθεί στον ευρύτερο αιγαιακό χώρο, όπως στις ανατολικές ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας και στην Κρήτη, γεγονός που οδηγεί στη σκέψη ότι οι Κυκλαδίτες ανέπτυξαν εκτεταμένη εμπορική δραστηριότητα και κυριάρχησαν στο Αιγαίο κατά την 3η χιλιετία π.Χ.
Τα μαρμάρινα και κεραμικά σκεύη με τα ιδιόρρυθμα σχήματά τους και την πρωτότυπη διακόσμηση, τα μαρμάρινα ειδώλια, τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα των οικισμών αλλά και τα έργα της μεταλλοτεχνίας είναι όλα στοιχεία που αποδεικνύουν εξελιγμένη κοινωνική οργάνωση και ποιότητα στην καθημερινή ζωή.
 
Στις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. η πρωτοτυπία του κυκλαδικού πολιτισμού περιορίζεται από την εισαγωγή πολιτιστικών στοιχείων, κυρίως από την Κρήτη αλλά και από την ηπειρωτική Ελλάδα. Έτσι ο κυκλαδικός πολιτισμός της μέσης εποχής του χαλκού είναι το αποτέλεσμα του δημιουργικού συνδυασμού του νησιωτικού πολιτιστικού υπόβαθρου με τις επιρροές που οι Κυκλαδίτες δέχτηκαν και αφομοίωσαν από την Κρήτη και την κυρίως Ελλάδα. Σ' αυτή την περίοδο περιορίστηκε ο ηγετικός ρόλος των Κυκλάδων στο Αιγαίο λόγω της ανερχόμενης μινωικής δύναμης. Υποχρεώθηκαν, κατά πάσα πιθανότητα, να προσφέρουν τις ναυτικές τους γνώσεις προκειμένου να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.
Γύρω στα 1500 π.Χ., η έκρηξη του η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας έθαψε κάτω από τη λάβα μια μεγάλη πόλη του νησιού (στο σημερινό χωριό [[Ακρωτήρι Θήρας|Ακρωτήρι]]) που βρισκόταν σε ακμή από τις αρχές της ύστερης εποχής του χαλκού. Οι κάτοικοι της Θήρας εγκατέλειψαν το νησί μάλλον προειδοποιημένοι από σεισμικές δονήσεις πριν την ολοκληρωτική καταστροφή. Για τους άλλους νησιωτικούς οικισμούς δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις εγκατάλειψης ή ολοκληρωτικής καταστροφής. Πάντως είναι φανερό ότι έκτοτε η κατάσταση άλλαξε σταδιακά στο Αιγαίο με επακόλουθο την προοδευτική αλλά πλήρη επικράτηση των Μυκηναίων το 14ο αι. π.Χ.
 
==Μινωικός πολιτισμός==
Ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε την εποχή του χαλκού στην Κρήτη συμβατικά φέρει το όνομα του μυθικού βασιλιά [[Μίνωας|Μίνωας]].
Η γεωγραφική θέση του νησιού στο κέντρο περίπου της ανατολικής λεκάνης της [[Μεσόγειος θάλασσα|Μεσογείου]] μεταξύ τρών ηπείρων (Ευρώπη, [[Ασία]], [[Αφρική]]), η μορφολογία του εδάφους με τις εύφορες αλλά μικρές πεδιάδες ανάμεσα σε μεγάλους ορεινούς όγκους και το καλό κλίμα προσδιόρισαν την οργάνωση της ζωής και την ανάπτυξη πολιτισμού ήδη από τους νεολιθικούς χρόνους. Πολλοί ερευνητές, εκτός από την παραδοσιακή τριμερή διαίρεση της εποχής του χαλκού σε πρώιμη, μέση και ύστερη, για τη μελέτη του μινωικού πολιτισμού χρησιμοποιούν τη διάκριση αντίστοιχα σε χρονικές περιόδους με κριτήριο την κατασκευή, την οργάνωση και την καταστροφή των ανακτορικών κέντρων στην Κρήτη.
 
==Δείτε επίσης==
*[[Κυκλαδίτικος πολιτισμός]]
*[[Μινωικός πολιτισμός]]
 
[[Κατηγορία:Ελληνική προϊστορία]]
[[Κατηγορία:Αρχαίοι πολιτισμοί]]
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αιγαιακοί_πολιτισμοί"