Εύζωνες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 1:
[[Εικόνα:Dscn0258.JPG|thumb|200px|Παράταξη ευζώνων στο στρατόπεδο της Προεδρικής Φρουράς, πρώην στρατόπεδο Βασιλέως Γεωργίου Β΄]]
Οι '''Εύζωνες''' ('ευ΄'+'ζώνες'=οι καλά ζωσμένοι) είναι επίλεκτοι στρατιώτες του [[Ελληνικός Στρατός|ελληνικού στρατού]], ευρύτερα γνωστοί ως ''τσολιάδες'', μετά τον αναγραμματισμό που σημειώθηκε του ονόματος "'''στολιάδες'''" από τη "στολή" που καθιερώθηκε επίσημα από τον Βασιλέα [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνα της Ελλάδας]] που έφερε και ο ίδιος σε επίσημες εμφανίσεις.
Μέσα από την ιστορική δράση των ευζωνικών ταγμάτων, οι εύζωνες έχουν αναχθεί σε σύμβολα γενναιότητας για τον ελληνικό λαό. Στις μέρες μας, 'εύζωνες' καλούνται οι στρατιώτες της [[Προεδρική Φρουρά|Προεδρικής Φρουράς]], οι οποίοι εκτελούν αποστολές συμβολικού χαρακτήρα, με κεντρική τη φύλαξη του [[Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη|Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη]].
==Ιστορία==
Η ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων (αργότερα συνταγμάτων) ξεκινά το [[1867]], με την ίδρυση τεσσάρων ταγμάτων, καθένα από τα οποία διέθετε οργανωτική δύναμη τεσσάρων [[λόχος|λόχων]]. Κεντρική τους αποστολή ήταν η φύλαξη της μεθορίου. Το [[1868]] προστέθηκε σε κάθε τάγμα ευζώνων και πέμπτος λόχος. Η αρχική σύνθεση αυτών των ταγμάτων αποτελούνταν από εθελοντές, υπαξιωματικούς ή οπλίτες, οι οποίοι συνήθως κατάγονταν από ορεινές περιοχές.
Η ένδοξη δράση των ευζωνικών ταγμάτων κατά τη διάρκεια των [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικών Πολέμων]] υπήρξε καταλυτική με αποτέλεσμα οι εύζωνες να λάβουν στη συνείδηση του ελληνικού λαού την εικόνα ηρώων. Έντονη δράση είχαν τα ευζωνικά τάγματα και κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων ένοπλων συγκρούσεων του [[20ος αιώνας|20ου αιώνα]] στις οποίες είχε εμπλακεί ο ελληνικός στρατός ([[Μικρασιατική Εκστρατεία]], [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Πρώτος]] και [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος]]).
Από το [[1914]], ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά. Ο τίτλος της έχει μετατραπεί αρκετές φορές από τότε (Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά, Προεδρική Φρουρά). Η σημερινή της ονομασία είναι 'Προεδρική Φρουρά', η οποία της αποδόθηκε το [[1974]], μετά τη κατάρρευση της [[Δικτατορία|δικτατορίας]] [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Παπαδόπουλου]].
Ιδιαίτερα ξεχωριστή θέση στην ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων κατέχει το [[5/42 Σύνταγμα Ευζώνων]], κυρίως λόγω της δράσης του κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Πέρα από την αποτελεσματικότητα του κατά τη διάρκεια των πρώτων στρατιωτικών επιχειρήσεων, το Σύνταγμα αυτό απέκτησε φήμη για τη δράση του μετά την κατάρρευση του ελληνικού μετώπου και την αποσύνθεση του ελληνικού στρατού, τον Αύγουστο του [[1922]]). Πιο συγκεκριμένα, κάτω από την καθοδήγηση του διοικητή του [[Νικόλαος Πλαστήρας|Νικόλαου Πλαστήρα]], το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων έφτασε απολύτως συντεταγμένο στον [[Τσεσμές|Τσεσμέ]], από όπου και διαπεραιώθηκε στο νησί της [[Χίος|Χίου]].
Ο Συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός οργάνωσε το 5/42 Σύνταγμα το 1942 για να εναντιωθεί στον φασίστα κατακτητή. Έδωσε πολλές ηρωικές μάχες στα βουνά της Στερεάς Ελλάδος εναντίον του κατακτητή και το Σύνταγμα για ακόμη μια φορά έγινε το «Ασκέρι του Διαβόλου».
==Οι εύζωνες σήμερα==
Οι σημερινοί εύζωνες εκτελούν μόνο αποστολές τελετουργικού χαρακτήρα. Η πλέον γνωστή είναι η συμβολική φύλαξη του [[Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη|Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη]], που βρίσκεται στην [[Πλατεία Συντάγματος]], δίπλα στην [[Βουλή των Ελλήνων]]. Σκοπιές όμως ευζώνων υπάρχουν και στο [[Προεδρικό Μέγαρο]] και στην πύλη του στρατοπέδου της Προεδρικής Φρουράς, πρώην στρατόπεδο Βασιλέως Γεωργίου Β΄, που βρίσκεται στο ΒΑ. άκρο του Εθνικού Κήπου με είσοδο από την οδό Ηρώδου του Αττικού. Άλλες υποχρεώσεις των ευζώνων είναι:
* Η επίσημη έπαρση και υποστολή της [[ελληνική σημαία|ελληνικής σημαίας]] στον [[Ακρόπολη Αθηνών|Ιερό Βράχο της Ακρόπολης]]. Πραγματοποιείται κάθε Κυριακή.
* Η απόδοση εθιμοτυπικών τιμών στον [[Πρόεδρος της Δημοκρατίας|Πρόεδρο της Δημοκρατίας]] και σε αρχηγούς ξένων κρατών.
* Η απόδοση τιμών ομοίως στους πρεσβευτές ξένων κρατών κατά τη διάρκεια επίδοσης διαπιστευτηρίων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Εύζωνες επίσης συνοδεύουν κάθε χρόνο το [[Άγιο Φως]], στη μεταφορά του από τα [[Ιεροσόλυμα]] στην [[Αθήνα]]. Η συμμετοχή στη συνοδεία του Αγίου Φωτός θεωρείται η ύψιστη τιμή για έναν εύζωνα. Την [[25η Μαρτίου]] κάθε έτους, τμήμα ευζώνων συμμετέχει εκτός της παρέλασης στην Αθήνα και στις εορταστικές εκδηλώσεις της [[Ελλάδα|ελληνικής]] [[ομογένεια|ομογένειας]] των [[ΗΠΑ]], πραγματοποιώντας παρέλαση στην 5η Λεωφόρο της [[Νέα Υόρκη|Νέας Υόρκης]]. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχουν στην επέτειο για την έξοδο του Μεσσολογίου συνοδεύοντας την εικόνα και στην απελευθέρωση των Ιωαννίνων κάνοντας παρέλαση στην κεντρική λεωφόρο της πόλης.
==Η ευζωνική ενδυμασία==
Οι Εύζωνες είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ενδυμασία που φέρουν. Η [[φουστανέλα]] σχεδιάστηκε ως στολή για την Ανακτορική παλιότερα και σήμερα Προεδρική Φρουρά. [[Εικόνα:ALLAGHFROURAS.jpg|thumb|300px|Αλλαγή φρουράς Ευζώνων πρό του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη]]
Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός συμβολισμών που αποδίδονται στα χαρακτηριστικά της ευζωνικής στολής. Για παράδειγμα, ο αριθμός των δίπλων της φουστανέλας φημολογείται πως είναι ίσος με τη διάρκεια (σε έτη) της περιόδου της [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]], δηλαδή 400. Παρόλ' αυτά, οι φουστανέλες που φέρουν στις μέρες μας οι Εύζωνες, σπάνια έχουν ακριβώς 400 δίπλες.
Τα υπόλοιπα μέρη που συγκροτούν την ευζωνική στολή είναι:
* Το 'φάριο' (ή 'φάρεο'). Είναι το καπέλο του εύζωνα. Το φάριο έχει κόκκινο χρώμα και είναι κατασκευασμένο από [[τσόχα]]. Στη θέση του μετώπου φέρει το [[εθνόσημο της Ελλάδας|ελληνικό εθνόσημο]]. Χαρακτηριστικό κομμάτι του φάριου αποτελεί η μακριά μαύρη φούντα, κατασκευασμένη από μετάξι. Το σχήμα της θεωρείται πως συμβολίζει το δάκρυ του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]] στη [[Σταύρωση]]. Παρομοιάζεται με το τουρκικό [[φέσι]], αν και για ευνόητους λόγους η ελληνική πλευρά αποφεύγει το συσχετισμό.
* Το [[πουκάμισο]]. Είναι λευκού χρώματος και έχει χαρακτηριστικά μεγάλο άνοιγμα μανικιών. Το λευκό χρώμα, το οποίο κυριαρχεί σε ολόκληρη την ευζωνική στολή, θεωρείται πως συμβολίζει την αγνότητα των εθνικών αγώνων.
* Η 'φέρμελη'. Είναι το [[γιλέκο]] του εύζωνα. Αποτελεί το δυσκολότερο, όσον αφορά την κατασκευή του, κομμάτι της ευζωνικής στολής. Διαθέτει λευκά και επίχρυσα νήματα, με τα οποία απεικονίζονται σχέδια λαογραφικής σημασίας. Ένα από αυτά αποτελούν τα αρχικά 'Χ' και'Ο', τα οποία θεωρείται ότι αντιστοιχούν στις λέξεις 'χριστιανός' και 'ορθόδοξος'.
[[Εικόνα:EVZONESPODIA.jpg|thumb|300px|Παράταξη ευζώνων: Διακρίνονται η φουστανέλα, οι ευζωνικές κάλτσες, οι καλτσοδέτες και τα τσαρούχια]]
* Οι [[κάλτσα|κάλτσες]]. Είναι λευκές και κατασκευασμένες από μαλλί. Κάθε εύζωνας φέρει από '''δύο''' κάλτσες σε κάθε πόδι. Οι κάλτσες στηρίζονται στη μέση του εύζωνα, κάτω από τη φουστανέλα, με τη βοήθεια μιας δερμάτινης ζώνης που ονόμάζεται 'ανάσπαστος'.
* Οι καλτσοδέτες. Είναι μαύρου χρώματος και κατασκευασμένες από μετάξι.
* Τα [[τσαρούχι|τσαρούχια]]. Είναι τα υποδήματα του εύζωνα. Είναι κόκκινου χρώματος και κατασκευασμένα από δέρμα. Στη σόλα κάθε τσαρουχιού βρίσκονται καρφωμένα περίπου 60 καρφιά, τα οποία είναι υπεύθυνα για τον επιβλητικό ήχο που ακούγεται κατά το βηματισμό ενός εύζωνα. Κατά μέσο όρο, το κάθε τσαρούχι ζυγίζει τρία [[Χιλιόγραμμο|κιλά]]. Χαρακτηριστικό κομμάτι των τσαρουχιών αποτελούν οι μαύρες φούντες στις οποίες καταλήγουν οι μύτες τους. Θεωρείται πως η αρχική τους χρήση ήταν να κρύβονται σε αυτές μικρά κοφτερά αντικείμενα που θα μπορούσαν αιφνιδιαστικά να τραυματίσουν τον εχθρό σε μία 'σώμα με σώμα' μάχη. Άλλη άποψη είναι ότι οι φούντες προστάτευαν τα δάχτυλα των ποδιών από το χιόνι και τα κρυοπαγήματα.
* Οι δερμάτινες φυσιγγιοθήκες.
Η ευζωνική στολή που περιγράφεται παραπάνω αποτελεί την επίσημη εκδοχή. Οι εύζωνες που φυλάσσουν το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη φέρουν αυτή τη στόλη μόνο τις Κυριακές ή κατά τη διάρκεια εθνικών εορτών. Τις υπόλοιπες μέρες φέρουν την ''καθημερινή'' ευζωνική ενδυμασία. Σε αυτήν, το λευκό πουκάμισο, η φέρμελη και η φουστανέλα αντικαθίστανται από τον ''ντουλαμά'', τη χαρακτηριστική στολή των αγωνιστών του [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικού Αγώνα]]. Ο χειμερινός ντουλαμάς είναι σκούρου μπλε χρώματος, ενώ ο θερινός ανοικτού καφέ. Σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις της Προεδρικής Φρουράς, ορισμένοι εύζωνες φέρουν τις παραδοσιακές στολές της [[Κρήτη|Κρήτης]] και του [[Εύξεινος Πόντος|Πόντου]], ως αναγνώριση της συμβολής αυτών των περιοχών στους εθνικούς αγώνες.
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
*[http://www.proedriki-froura.gr/homepage.html?Itemid=1 Η επίσημη ιστοσελίδα της Προεδρικής Φρουράς]
*[http://www.proedriki-froura.gr/homepage.html?Itemid=24 Official Homepage]
==Εικόνες==
<gallery>
Image:Evzonas1908.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas2.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas9.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas7.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas10.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas4.jpg|Εύζωνας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzones6.jpg|"Αλλαγή φρουράς ανακτόρων" σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Kritiki astinomia Evzonas.jpg|"Κρητικοί χωροφύλακες και εύζωνος εν στολή εκστρατείας", επιστολικό δελτάριο του c.1910
Image:Evzones1.jpg|"Χορός στρατιωτών της Ανακτορικής Φρουράς", επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzones1906.jpg|Χορός ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο του 1906.
Image:Evzones2.jpg|Παρέλαση Ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Eyzones3.jpg|Παρέλαση Ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Foustanelas2.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία Εύζωνα σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas3.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία Εύζωνα σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas5.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία Εύζωνα σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzonas6.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία Εύζωνα σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Αρχείο:Evzonas at Lycabettus.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία εύζωνα της Keystone View Company, αρχές 20ου αι.
Image:Evzonas8.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία Εύζωνα με χειμερινή στολή σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzones4.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία αγήματος ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzones5.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
Image:Evzones7.jpg|Ασπρόμαυρη φωτογραφία ευζώνων σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.
</gallery>
[[Κατηγορία:Λαογραφία]]
[[Κατηγορία:Στρατιωτική ιστορία]]
[[Κατηγορία:Ελληνική ιστορία]]
[[Κατηγορία:Ελληνικές φορεσιές]]
[[de:Evzone]]
[[en:Evzones]]
[[es:Evzones]]
[[fr:Evzones]]
[[hr:Evzoni]]
[[it:Euzone]]
[[nl:Evzone]]
[[pl:Ewzoni]]
[[pt:Evzones]]
[[ru:Эвзоны]]
[[sk:Evzones]]
[[sl:Evzoni]]
[[tr:Evzon]]
[[uk:Евзони]]
[[zh:埃夫佐尼]]
| |||