Αλέξανδρος Α΄ της Ηπείρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Διόρθωση χαλασμένων συνδέσμων - αλλαγές στο πλαίσιο πληροφοριών
Γραμμή 10:
|τόπος_ανακ =
|προκάτοχος = [[Αρύββας της Ηπείρου|Αρύββας]]
|διάδοχος = [[ΑιακίδηςΚλεοπάτρα της Μακεδονίας|Κλεοπάτρα]]<br />ως επίτροπος του ανήλικου [[Νεοπτόλεμος Γ' της Ηπείρου|ΑιακίδηςΝεοπτόλεμου Γ']]
|τίτλος2 =
|περίοδος_εξουσίας2=
Γραμμή 36:
|διάδοχος5 =
|εθνικότητα = [[Έλληνας]], [[Αρχαία Ήπειρος|Ηπειρώτης]], [[Μολοσσοί|Μολοσσός]]
|οίκος = [[Δυναστεία των Αιακιδών|Αιακίδες]]
|πατέρας = [[Νεοπτόλεμος Β'´ της Ηπείρου|Νεοπτόλεμος Β'´]]
|μητέρα =
|ημ_γέννησης =
|τόπος_γέννησης =
|ημ_θανάτου = [[331 π.Χ.]]
|τόπος_θανάτου = [[Πανδοσία (Λουκανία)|Πανδοσία Λευκανίας]]
|τόπος_ταφής =
|σύζυγος = [[Κλεοπάτρα της Μακεδονίας|Κλεοπάτρα]]
Γραμμή 48:
|μάχες =
}}
Ο '''Αλέξανδρος Α'Α΄''', γνωστός και ως '''Αλέξανδρος ο Μολοσσός''' (κυβ. [[350 π.Χ.|350]] – [[331 π.Χ.]]) ήταν βασιλιάς της [[ΒασίλειοΑρχαία της ΗπείρουΉπειρος|Ηπείρου]] από τη φυλή των [[Μολοσσοί|Μολοσσών]], μέλος της [[Δυναστεία των Αιακιδών|Δυναστείας των Αιακιδών]]. Ήταν γιος του βασιλιά [[Νεοπτόλεμος Β'´ της Ηπείρου|Νεοπτόλεμου Β'´]],<ref name="paus">Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Paus.+1.11 1.11]</ref> καθώς και αδερφός της [[Ολυμπιάδα|Ολυμπιάδας]], μητέρας του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλεξάνδρου του Μέγα]].<ref name="diod">Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/19C*.html#51 19.51]</ref><ref name="jus5">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans17.html#3 17.3]</ref> Έμεινε γνωστός στην ιστορία για την εισβολή που πραγματοποίησε στην [[Ιταλία|ιταλική]] χερσόννησο το [[334 π.Χ.]]<ref name="jus6">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans23.html#1 23.1]</ref> Κύρια πηγή για τη δράση του είναι ο ιστορικός [[Τίτος Λίβιος]].<ref>Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.livius.org/aj-al/alexander01/alexander_molossis_livy.html αποσπάσματα]</ref>
 
 
== Βιογραφικά στοιχεία ==
=== Άνοδος στο θρόνο ===
Ο βασιλιάς Νεοπτόλεμος Β'´ συμβασίλεψε ειρηνικά με τον αδερφό του, [[Αρύββας της Ηπείρου|ΑρύββαςΑρύββα]]. Μετά το θάνατό του, ο Αρύββας κυβέρνησε μοναχός του, νυμφευόμενος την ανηψιά του και κόρη του Νεοπτόλεμου, την [[Τρωάδα Α' της Ηπείρου|Τρωάδα Α']].<ref name="jus">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans7.html#6 7.6]</ref>
 
Εκτός από την Τρωάδα, ο αδερφός του απέκτησε ακόμη δυο παιδιά: την Ολυμπιάδα και τον Αλέξανδρο. Το χέρι της πρώτης[[Ολυμπιάδα|Ολυμπιάδας]] προσφέρθηκε στο βασιλιά της [[Μακεδονικό βασίλειο|Μακεδονίας]], [[Φίλιππος Β'Β΄ ο Μακεδών|Φίλιππο Β'Β΄]],<ref name="jus" /> με το ζευγάρι να αποκτά ένα γιο, τον [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρο το Μέγα]].<ref name="diod" /> Αν και ο Αρύββας υποστήριξε το γάμο αυτό, επειδή επιθυμούσε την πολιτική στήριξη του πανίσχυρου γείτονά του, τελικά η κατάσταση γύρισε εναντίον του.<ref name="jus" /> Στη Μακεδονία, μαζί με την Ολυμπιάδα πήγε και ο αδερφός της Αλέξανδρος, ο ανιψιός του Αρύββα. Στον τελευταίονεαρό Αλέξανδρο ο Φίλιππος έδειξε μεγάλη εύνοια και τελικά έκρινε συμφέρον να τον ανεβάσει στο θρόνο της Ηπείρου. Έτσι το [[342350 π.Χ.]], όταν ο Αλέξανδρος ήταν είκοσι ετών, ο Αρύββας ανατράπηκε από το Φίλιππο και οδηγήθηκε στην εξορία,<ref name="jus" /><ref name="jus2">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans8.html#6 8.6]</ref> όπου και πιθανότατα πέθανε τελικά, εφόσον δεν διαθέτουμε άλλες μαρτυρίες σχετικά με τη μετέπειτα ζωή του.
 
Για τη βασιλεία του Αλεξάνδρου οι πληροφορίες μας είναι περιορισμένες. Γνωρίζουμε για παράδειγμα πως υπέταξε άλλα φύλα ηπειρωτών και πως παρείχε καταφύγιο στην αδερφή του όταν εκείνη έπεσε σε δυσμένεια το [[337 π.Χ.]] Εντούτοις, η Ολυμπιάδα δεν κατάφερε να τον πείσει να διεξάγει πόλεμο κατά του συζύγου της. Όταν ο Φίλιππος του πρότεινε να παντρευτεί την [[Κλεοπάτρα της Μακεδονίας|Κλεοπάτρα]], κόρη του ιδίου και της Ολυμπιάδας, ο Αλέξανδρος δέχτηκε, κάτι που ήταν αποκαρδιωτικό για την αδερφή του.<ref name="jus3">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans9.html#7 9.7]</ref> Τελικά δεν αναγκάστηκε να την εκδώσει στον άντρα της μιας και ο Φίλιππος δολοφονήθηκε ειρωνικά κατά τη διάρκεια της τέλεσης του γάμου το [[336 π.Χ.]].<ref name="jus4">Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», [http://www.forumromanum.org/literature/justin/english/trans9.html#6 9.6]</ref> Στο θρόνο της Μακεδονίας ανέβηκε ο γιος του, [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρος Γ'Γ΄]], ο οποίος, όπως είναι ευρέως γνωστό, πραγματοποίησε μια ασύλληπτη εκστρατεία ανατολικά καταλύοντας την [[Περσική Αυτοκρατορία]].
 
Ο Λίβιος μεταφέρει την παράδοση, βάσει της οποίας ο Αλέξανδρος είχε λάβει ένα χρησμό από το [[μαντείο]] της [[Αρχαία Δωδώνη|Δωδώνης]]: να αποφεύγει το Αχερούσιο νερό, καθώς και την πόλη Πανδοσία, όπου έμελλε να βρει το θάνατό του. Ο βασιλιάς θεώρησε τότε πως ο χρησμός αναφερόταν στην [[Πανδοσία (Ήπειρος)|Πανδοσία]] της Ηπείρου]], στην κοιλάδα του ποταμού [[Αχέροντας|Αχέροντα]].<ref name="livy1">Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.livius.org/aj-al/alexander01/alexander_molossis_livy.html 8.17.8 - 10]</ref>
 
=== Εκστρατεία στη Δύση ===
Ταυτόχρονα, το [[334 π.Χ.]], ο Αλέξανδρος ο Μολοσσός, αποφάσισε να εκστρατεύσει δυτικά όπου οι [[Πόλη-κράτος|πόλεις-κράτη]] της [[Μεγάλη Ελλάδα|Μεγάλης Ελλάδας]] απειλούνταν από κάποια ορεσίβια φύλα, τους [[Σαμνίτες]].<ref name="livy1" /> Οι τελευταίοι είχαν καταφέρει ήδη να κατακτήσουν μερικές ελληνικές πόλεις και είχαν τη φήμη ικανών πολεμιστών. Από την πλευρά τους, οι ελληνικές πόλεις συνήθιζαν να προσλαμβάνουν μισθοφόρους καταγόμενους από τις περιοχές του κυρίως ελλαδικού χώρου.
 
Αν ο Αλέξανδρος κατάφερνε να κερδίσει τον πόλεμο αυτό, ήταν πιθανό να πετύχαινε παράλληλα και πλήγμα κατά της [[Πειρατεία|πειρατείας]]. Άλλωστε, αν ο μύθος σχετικά με το χρησμό του θανάτου του είναι αληθινός, δεν είχε κάτι να φοβηθεί μιας και ο [[Αχέρων|Αχέρων ποταμός]] βρίσκεται στην Ήπειρο. Αφού γνώρισε την επιτυχία ενάντια στους Σαμνίτες, στράφηκε κατά των [[Λουκανοί|Λουκανών]] <ref name="paus" /> και των [[Βρέττιοι|Βρεττίων]].<ref name="jus5" /> Ανακατέλαβε την πόλη της [[Ηράκλεια η Λευκανική|Ηράκλειας]], πήρε υπό την κατοχή του το [[Σιπόντουμ]], επίνειο πειρατών, και κατέκτησε την [[Κονσεντία]] και την [[Τιρένα]].<ref name="livy2">Τίτος Λίβιος, «Ρωμαϊκή Ιστορία», [http://www.livius.org/aj-al/alexander01/alexander_molossis_livy.html 8.24]</ref> Μαρτυρίες τον θέλουν να δείχνει σκληρότητα, αποστέλλοντας 300 οικογένειες υπό καθεστώς ομηρείας στην Ήπειρο.<ref name="livy2" /> Χάρις στις επιτυχίες του, ο Αλέξανδρος κατάφερε να ανοίξει διαπραγματεύσεις με τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]], οι οποίοι εκείνη την περίοδο είχαν αναπτυχθεί σε υπολογίσιμη δύναμη στον χώρο της κεντρικής Ιταλίας.<ref name="livy1" />
Γραμμή 68:
Ωστόσο, πάνω που έδειχνε να εδραιώνει τη δύναμή του, ο στρατός του Αλεξάνδρου δέχτηκε αιφνιδιαστική επίθεση κοντά σε μια πόλη με το όνομα [[Πανδοσία (Λουκανία)|Πανδοσία]]. Παρόλο που περιόρισε τις απώλειες και θανάτωσε τον διοικητή των εχθρών,<ref name="livy2" /> αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Καθώς οι άνδρες του διέσχιζαν με δυσκολία έναν ποταμό, κάποιος αναφέρε πως το όνομά του ήταν Αχέρων. Θυμούμενος την προφητεία του μαντείου, ο Αλέξανδρος δίστασε για λίγο, αναποφάσιστος. Ωστόσο, παρατηρώντας πως μια ομάδα Λουκανών εξορίστων, που ακολουθούσαν τους άνδρες του ως σύμμαχοι, άρχισε να κινείται απειλιτικά εναντίον του, όρμησε στα νερά. Από το άλογό του τον έριξε ένα δόρυ, που εκτόξευσε ένας Λουκανός.<ref name="livy2" />
 
Ο Λίβιος τοποθετεί το θάνατο του Αλεξάνδρου περίπου τις ημέρες που ιδρύθηκε η [[Αλεξάνδρεια]], δηλαδή τις πρώτες εβδομάδες του [[331 π.Χ.]]<ref name="livy2" /> Το σώμα του διαμελίστηκε και έτυχε μεγάλης κακομεταχείρησηςκακομεταχείρισης. Τελικά τα λείψανά του διέσωσε μια γυναίκα η οποία είχε ομήρους συγγενείς στην Ήπειρο και ήλπισεήλπιζε πως στέλνοντάς τα πίσω στην πατρίδα του βασιλιά, ίσως ξανάβλεπε τα αγαπημένα της πρόσωπα.<ref name="livy2" />
 
=== Αποτέλεσμα και διαδοχή ===
Χάρις στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου οι ελληνικές πόλεις πήραν μια παράταση ζωής, καθώς δεν υποτάχτηκαν στους Σαμνίτες. Ωστόσο η αποδυνάμωση των ιταλικών αυτών φύλων άνοιξε το δρόμο για την επικράτηση μιας άλλης ανερχόμενης δύναμης: της [[Αρχαία Ρώμη|Αρχαίας Ρώμης]], η οποία μοιραία συγκρούστηκε με τους Έλληνες στο νότο. Τους τελευταίους προσπάθησε ανεπιτυχώς να βοηθήσει ένας απόγονος του Αλεξάνδρου, ο [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρος]], ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από την Ιταλία το [[272 π.Χ.]]
 
Η Κλεοπάτρα είχε χαρίσει στον Αλέξανδρο δύο παιδιά, την [[Καδμεία της Ηπείρου|Καδμεία]] και τον [[Νεοπτόλεμος Γ' της Ηπείρου|Νεοπτόλεμο Γ΄]].<ref name="pyr1">Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Πύρρος», [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Pyrrhus*.html#5 §5]</ref> Καθώς ο γιος τους ήταν πολύ μικρός για να κυβερνήσει, ανέλαβε η ίδια η Κλεοπάτρα τη διακυβέρνηση ως επίτροπος. Σε αντίθεση με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, κάτι τέτοιο δεν ήταν ασυνήθιστο ανάμεσα στις οικογένειες της Ηπείρου. Είναι αξιοσημείωτο πως πρέπει να ήταν επικεφαλής και των κρατικών θρησκευτικών εκδηλώσεων, καθώς το όνομά της περιλαμβάνεται σε έναν κατάλογο θρησκεύτικώνθρησκευτικών απεσταλμένων. Γύρω στο [[324 π.Χ.]] η Κλεοπάτρα επέστρεψε στη Μακεδονία όπου έπαιξε ενεργό ρόλο στους πολέμους των [[Επίγονοι (Μεγάλου Αλεξάνδρου)|Διαδόχων]] του Αλεξάνδρου του Μέγα.
 
 
Γραμμή 83:
|-
| align = center |
| Γέννηση του '''Αλεξάνδρου Α' Α΄''', γιου του βασιλιά [[Νεοπτόλεμος Β'´ της Ηπείρου|Νεοπτόλεμου Β'´]].
|-
| align = center |
| Θάνατος του Νεοπτόλεμου Β΄. Στο θρόνο ανεβαίνει ο αδερφός του, [[Αρύββας της Ηπείρου|Αρύββας]].
|-
| align = center | 357 π.Χ.
| Ο Αρύββας εξασφαλίζει τη συμμαχία του βασιλιά της Μακεδονίας, [[Φίλιππος Β'Β΄ οτης ΜακεδώνΜακεδονίας|ΦίλιππουΦίλιππος Β'Β΄]], δίνοντάς του το χέρι της αδερφής του Αλεξάνδρου, [[Ολυμπιάδα|Ολυμπιάδας]].
|-
| align = center |
Γραμμή 98:
|-
| align = center | 350 π.Χ.
| Ο Φίλιππος Β' εισβάλει στην [[Βασίλειο τηςΑρχαία ΗπείρουΉπειρος|Ήπειρο]], τοποθετώντας στο θρόνο τον ανηψιόανιψιό του, Αλέξανδρο.
|-
| align = center | 338 π.Χ.
| Λαμβάνει χώρα η εξέχουσας σημασίας [[Μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.)|Μάχη της Χαιρώνειας]] στη [[Αρχαία Βοιωτία|Βοιωτία]], ανάμεσα στις δυνάμεις του Φιλίππου Β' και σε εκείνες των [[Αρχαία ΑθήναΑθηναίοι|Αθηναίων]], των [[Αρχαία Θήβα|Θηβαίων]] και των συμμάχων τους. Η νίκη του Φιλίππου σηματοδοτεί την αφετηρία της [[Μακεδονικό βασίλειο|μακεδονικής]] κυριαρχίας στα πολιτικά πράγματα της [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδας]] για σχεδόν έναν αιώνα.
|-
| align = center | 337 π.Χ.
Γραμμή 107:
|-
| align = center | 336 π.Χ.
| Ο Αλέξανδρος ενδυναμώνει τη συμμαχία του με το Φίλιππο λαμβάνοντας το χέρι της κόρης του τελευταίου, [[Κλεοπάτρα της Μακεδονίας|Κλεοπάτρας]]. Κατά τη διάρκεια του γάμου ο Φίλιππος Β' δολοφονείται.
|-
| align = center | 334 π.Χ.
| Ο Αλέξανδρος ο Μολοσσός αναχωρεί για [[Μεγάλη Ελλάδα|εκστρατεία στην [[Ιταλία]], μετά από παράκληση της πόλης του [[Τάραντας|Τάραντα]].
|-
| align = center |
Γραμμή 119:
|-
| align = center | 331 π.Χ.
| Ο Αλέξανδρος χάνει τη ζωή του καθώς διέσχιζε με το στρατό του ένα ποτάμι στην [[Πανδοσία (Λουκανία)|Πανδοσία]]. Τον διαδέχεται η Κλεοπάτρα ως επίτροπος του ανήλικου γιου του, [[Νεοπτόλεμος Γ' της Ηπείρου|Νεοπτόλεμου Γ'Γ΄]].
|}
 
== Δείτε επίσης ==
*[[Αρχαία Ήπειρος]]
*[[Βασίλειο της Ηπείρου]]
*[[Δυναστεία των Αιακιδών]]
*[[Ελληνιστική περίοδος]]
*[[Λευκανία]]
*[[Μεγάλη Ελλάδα]]
*[[Ολυμπιάδα]]
*[[Φίλιππος Β'Β΄ της Μακεδονίας]]
 
== Παραπομπές ==
Γραμμή 144 ⟶ 143 :
* {{en}} {{cite web|url= http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0125.html |title= «Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: Alexander I of Epirus» |accessdate= [[13 Ιουνίου]] [[2010]] |author= William Smith |date= 1870 |work= |publisher= |pages= }}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* {{en}} {{cite web|url= http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0125.html |title= «Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: Alexander I of Epirus» |accessdate= [[13 Ιουνίου]] [[2010]] |author= William Smith |date= 1870 |work= |publisher= |pages= }}
* {{en}} {{cite web|url=http://www.livius.org/aj-al/alexander01/alexander_molossis.htm|title=Alexander of Molossis|last=Lendering|first=Jona|date=8 Αυγούστου 2008|work=Ιστότοπος Livius.org}}