Διάλεκτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Το αρχείο Dialect_Grecanica.jpg αφαιρέθηκε αφού διαγράφηκε στα Commons από τον Yann με αιτία: Copyright violation, see commons:Commons:Licensing
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Luther46c.jpg|thumb|right|190px|Η σύγχρονη [[γερμανική γλώσσα]] προέρχεται από μία τοπική διάλεκτο της [[Σαξονία]]ς που υιιοθετήθηκευιοθετήθηκε από τον [[Μαρτίνος Λούθηρος|Λούθηρο]] για να μεταφράσει τη «Βίβλο»]]
'''Διάλεκτος''' είναι όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει είτε ένα τοπικό γλωσσικό ιδίωμα σε αντιδιαστολή προς μια εθνική γλώσσα είτε μία ομάδα τοπικών ιδιωμάτων, τα οποία, πέρα από παραλλαγές, σημαντικές σε ορισμένες περιπτώσεις, περιέχουν κοινά φωνητικά, λεξιλογικά ή μορφολογικά-συντακτικά χαρακτηριστικά. Μπορεί ακόμα να υποδηλώνει γενικότερα ένα μέλος μιας γλωσσικής οικογένειας, που προέρχεται από τη διάσπαση μιας γλώσσας η οποία αρχικά ήταν περισσότερο ή λιγότερο ομοιογενής.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμ. 7, σ. 750 ISBN 960-8177-57X</ref>
==Γλωσσολογικά κριτήρια==
===Το κριτήριο της αμοιβαίας κατανόησης===
Ορισμένοι μελητητέςμελετητές επιχείρησαν να ορίσουν με αυστηρά κριτήρια ένα ζήτημα που κατά μεγάλο μέρος είναι κοινωνιολογικό ή και πολιτικό. Έτσι, θέλησαν να ορίσουν την έννοια της διαλέκτου με βάση την αμοιβαία κατανόηση: διαλεκτικές είναι οι παραλαγέςπαραλλαγές ή τα διαφορετικά ιδιώματα μιας γλώσσας, μεταξύ των οποίων υπάρχει αμοιβαία κατανόηση. H [[αλαμανική διάλεκτος]] της [[Ελβετία]]ς είναι ταυτόχρονα τοπική και διεπαρχική, καθώς είναι κατανοητή από τους κατοίκους σε ολόκληρη τη χώρα.<br>
Σύμφωνα όμως με την αντίληψη αυτή, η [[Βενετία|βενετική]] και η [[Σικελία|σικελική]] δεν θα έπρεπε να θεωρούνται ιταλικές διάλεκτοι, γιατί ο Βενετός δεν καταλαβαίνει καθόλου τον Σικελό όταν μιλά τη διάλεκτό του. Αντίθετα, θα έπρεπε να ονομάζονται [[Σλαβική γλώσσα|σλαβικές]] η σλοβακική, η ρωσική και η [[Ουκρανία|ουκρανική γλώσσα]], στις οποίες ο βαθμός αμοιβαίας κατανόησης είναι υψηλός.
 
Γραμμή 16:
 
{{Κύριο|γλωσσικό ιδίωμα}}
Ορισμένα από τα ερωτήματα που προβάλλονται αφορούν κυρίως τα ζητήματα αν το ιδίωμα, για το οποίο γίνεται λόγος, μεταδίδεται από την οικογένεια, τον δάσκαλο, αν χρησιμοποιείται στη καθημερινή ζωή ή εκτός εργασίας (και του παιχνιδιού), αν υπάρχει γραπτή μορφή του ή χρήση του είναι είναι μόνο προφορική. Παράλληλα, τίθενται διάφορα ερωτήματα: ΠοιέςΠοιες είναι οι αντιλήψεις για το ιδίωμα αυτό; Θεωρείται κατώτερο σε αξία, ως κάτι που δεν αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής; Με λίγιαλίγα λόγια, ποιάποια είναι η συμπεριφορά και η στάση των ανθρώπων απέναντι στο τοπικό ιδίωμα;
 
==Κοινωνικογλωσσικές εκτιμήσεις==
Γραμμή 24:
==Σχηματισμός διαλέκτων==
Δεν υπάρχει γλώσσα που να μην είναι διασπασμένη σε διαλεκτικές παραλλαγές ή να μην έχει υποστεί διαφοροποιήσεις. Αυτό οφείλεται σε δύο βασικές αιτίες:
*Κάθε μικροομάδα (χωριό ή και οικογένεια ακόμα) δημιουργεί ένα γλωσσικό ιδίωμα, με αφετηρία αντίθετες συνήθειες, οι οποίες συχνά έχουν αποκτήσει αξία ασυνείδητα και τη διαφοροποίησαν από μια άλλη ομάδα. Είναι γνωστό ότι κάθε κανονιστικό σύστημα έχει ένα περιθώριο ανοχής απέναντι σε αυτές τις παραλλαγές. Ωστόσο, ακόμα και αν εξαφανιστεί η κοινωνική συνάφεια (μετανάστευση, γάμοι έξω από την κοινότητα, πολιτική αλλαγή, τεχνική διαφοροποίηση), τα ιδιώματα θα εξελιχθούν με τρόπο που θα αποκλίνει όλο και περισσότερο από την αρχική τους μορφή, γεγονός που θα επιφέρει μια διαλεκτική κατάτμηση. Κάθε χαλάρωση των επαφών τείνει να επιφέρει μια γλωσσική διαφοροποίσηδιαφοροποίηση, ενώ αντίθετα η σύσφιγξη των επαφών τείνει προς την ενοποίηση.
*Συμβαίνει συχνά σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή μία γλώσσα να επιβληθεί σε μία άλλη ή να επιβληθεί σε ό,τι μένει από αυτήν ως φωνητικές συνήθειες, δηλαδή ως προφορά ή ως λεξιλόγιο ή ως συντακτικές δομές. Το γλωσσικό αυτό υπόβαθρο ονομάζεται ''υπόστρωμα'' και οι διαφοροποιήσεις συντελούνται ανάλογα με το υπόστρωμα. Οποιαδήποτε και αν είναι η προέλευση των διαφοροποιήσεων αυτών, δημιουργούνται με αυτόν τον τρόπο νεότερες μορφές που θα διαδοθούν ανάλογα με τις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις και τις επικοινωνιακές οδούς. Οι εξελίξεις αυτές θυμίζουν, από ορισμένες απόψεις, το άπλωμα τω κυμάτων.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, ό. π. σ.751</ref>