Αριστοτέλης Ζάχος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Διόρθωση λάθους CHECKWIKI 64 + επιμέλεια με τη χρήση AWB (8480)
Γραμμή 1:
 
Ο '''Αριστοτέλης Ζάχος''' ([[Καστοριά]], [[1871]] – [[Αθήνα]], [[1939]]) ήταν διακεκριμένος [[Ελλάδα|έλληνας]] [[αρχιτεκτονική|αρχιτέκτονας]] και πολεοδόμος, ο οποίος σχεδίασε πολλούς ναούς, δημόσια και ιδιωτικά κτίσματα με βάση [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινά]] και παραδοσιακά πρότυπα, επαναφέροντας έτσι την {{ασαφές|«ελληνικότητα»}} στην νεότερη [[Ελλάδα|ελληνική]] [[αρχιτεκτονική]].
Ο Αριστοτέλης Ζάχος τέθηκε επικεφαλής του κινήματος επιστροφής στην παράδοση, που αργότερα ακολούθησαν πολλοί άλλοι μεταξύ των οποίων ο [[Δημήτρης Πικιώνης|Δημήτρης Πικιώνης]] και [[οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη| Αγγελική Χατζημιχάλη]]. Η αρχιτεκτονική παράδοση εμπεριέχει σπουδαίες καλλιτεχνικές αξίες και ορθολογιστικές λύσεις, η μελέτη των οποίων διευρύνει τις γνώσεις και πλουτίζει την ευαισθησία του αρχιτέκτονα.<ref>Γεώργιος Μπόντας, Μακεδονικόν Ημερολόγιον, Κοζάνη, 1939</ref>
 
==Βιογραφία==
Μικρός μετανάστευσε με τους γονείς του στα Βελεσά (το σημερινό [[Βελεσά (Βέλες)|Βέλες]]) επί του Αξιού ποταμού, μια πόλη κοντά στο [[Ορέχοβο]] και βορείως του Μοναστηριού (σημερινά [[Μπίτολα]]).<ref>Αριστοτέλης Ζάχος, Τα καράβια της Καστοριάς, Μακεδονικόν Ημερολόγιο (1936), Εκδόσεις Ν. Σφενδόνη</ref> Ο [[Αργύριος Ζάχος]], που είχε τακτική αλληλογραφία με τον Ίωνα Δραγούμη κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, ήτανε από τη [[Σιάτιστα]]. Τελείωσε το γυμνάσιο στο [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστήρι]] της [[Μακεδονία|Μακεδονίας]]ς (σημερινά Μπίτολα της [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας|ΠΓΔΜ]]). Κατόπιν πήγε στην στην [[Γερμανία]], για να σπουδάσει [[αρχιτεκτονική]] σε τρία διαφορετικά πολυτεχνεία — του [[Μόναχο|Μονάχου]], της [[Στουτγάρδη|Στουτγάρδης]]ς και της [[Καρλσρούη|Καρλσρούης]]ς — ενώ ταυτοχρόνως εργάζονταν. Δάσκαλοί του ήταν οι κορυφαίοι [[Γερμανία|γερμανοί]] αρχιτέκτονες και θεωρητικοί Φρίντριχ φον Τίερς (Friedrich von Thiersch, [[1852]]–[[1921]]), Καρλ Σάφερ (Carl Schäfer, [[1844]]–[[1908]]) και Γιόζεφ Ντουρμ (Josef Durm, [[1837]]–[[1919]]).
 
Το [[1897]] διέκοψε τις σπουδές του για να πολεμήσει ως εθελοντής στον σύντομο [[Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897|ελληνοτουρκικό πόλεμο]] που έληξε με ήττα της [[Ελλάδα|Ελλάδας]]ς. Με την επιστροφή στην [[Γερμανία]], ο δάσκαλός του, Γιόζεφ Ντουρμ, τον προσέλαβε βοηθό του στην [[Καρλσρούη]] για την μελέτη σημαντικών δημοσίων κτιρίων στο [[Δουκάτο της Βάδης]], όπως η Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης ([[1897]]/[[1900]]–[[1905]]) και το Γυμνάσιο του Φράιμπουργκ ([[1900]]–[[1907]]). Εξαιτίας των επαγγελματικών του ενασχολήσεων, ο Ζάχος δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να εργαστεί και να διακριθεί στον τομέα του, όπως άλλωστε συνέβαινε και με άλλους [[αρχιτεκτονική|αρχιτέκτονες]] της εποχής του.
 
Το [[1905]] εγκατέλειψε την [[Καρλσρούη]] και επέστρεψε στην [[Ελλάδα]], την οποία και περπάτησε από άκρη σε άκρη αποτυπώνοντας σε φωτογραφίες και σχέδια [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινά]], μεταβυζαντινά και παραδοσιακά κτίσματα, παρέα με τον φίλο του και άγνωστο στους πολλούς [[ιμπρεσιονισμός|ιμπρεσιονιστή]] ζωγράφο, Νικόλαο (;) Φερεκύδη. Λίγα χρόνια αργότερα, το [[1911]], δημοσίευσε το άρθρο «Λαϊκή αρχιτεκτονική» στο περιοδικό ''Ο καλλιτέχνης'', για να αμφισβητήσει την ελληνικότητα του [[Βαυαρία|βαυαρικού]] νεοκλασικισμού και να κηρύξει την στροφή προς την [[Ελλάδα|ελληνική]] λαϊκή [[αρχιτεκτονική]].
Γραμμή 13 ⟶ 12 :
[[Αρχείο:Agios-nikolaos-volou.jpeg|right|290px|thumb|Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου στον [[Βόλος|Βόλο]] Πρόκειται για σταυροειδή ναό [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινού ρυθμού]] που σχεδιάστηκε από τον Αριστοτέλη Ζάχο σε αντικατάσταση παλαιότερου ομώνυμου ναού, ο οποίος καταστράφηκε από πυρκαγιά το [[1897]].]][[File:Siatista, Kozani prefecture, Greece - Main church - 02.jpg|thumb|right|290px|Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στην [[Σιάτιστα]]]]
[[Αρχείο:Hatzimichali house in Plaka, Athens.jpg|thumb|right|290px|Η [[Οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη]] στην [[Πλάκα]] της [[Αθήνα]]ς που σχεδιάστηκε το [[1924]], όπου στεγάζεται σήμερα το «Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης του Δήμου Αθηναίων»]]
Το [[1913]], ασχολήθηκε με την κατάρτιση του πολεοδομικού σχεδίου της [[Θεσσαλονίκη|Θεσσαλονίκης]]ς και από το [[1915]] έως το [[1917]] διηύθυνε τις τεχνικές υπηρεσίες του [[Αθήνα|Δήμου Αθηναίων]]. Κατά το ίδιο διάστημα, ασχολήθηκε επίσης με τα πολεοδομικά σχέδια της [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολης]] και της [[Μυτιλήνη|Μυτιλήνης]]ς.
 
Το [[1918]], ανέλαβε τις εργασίες συντήρησης και στερέωσης των σωζόμενων τμημάτων της βασιλικής του Αγίου Δημητρίου στην [[Θεσσαλονίκη]], η οποία είχε καταστραφεί στην [[Μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης 1917|μεγάλη πυρκαγιά του 1917]]. Για την αποκατάσταση του ναού, η [[Ακαδημία Αθηνών]] απένειμε στον Ζάχο το [[1933]] το Αριστείο της Τάξεως των Γραμμάτων και Καλών Τεχνών. Ωστόσο, για το ίδιο έργο ο Ζάχος ήλθε σε αντίθεση με τους [[Ελλάδα|έλληνες]] [[Αρχαιολογία|αρχαιολόγους]], οι οποίοι είχαν άλλες απόψεις για την αναστήλωση του ναού.
Γραμμή 19 ⟶ 18 :
Στα σημαντικά έργα του Ζάχου συγκαταλέγονται:
*Η [[Οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη]] στην [[Αθήνα|αθηναϊκή]] γειτονιά της [[Πλάκα]]ς ([[1924]]). Σήμερα φιλοξενεί το ομώνυμο Κέντρο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης του [[Αθήνα|Δήμου Αθηναίων]].
* Η οικία Πάλλη στα [[Ιωάννινα]], η οποία κατεδαφίστηκε.
* Η διαμόρφωση του Μεγάρου Ιλισίων της [[Αθήνα|Αθήνας]]ς σε [[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο|Βυζαντινό Μουσείο]] ([[1930]]).
* Η διαμόρφωση σε μουσείο της οικίας Διονυσίου Π. Λοβέρδου επί της Ακαδημίας 58/Μαυρομιχάλη 8 στην [[Αθήνα]] ([[1925]];).
* Πολλά δημόσια κτίρια στα [[Ιωάννινα]] (περί το [[1930]]): το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς στον χώρο της ομώνυμης μονής στο [[Καλπάκι Ιωαννίνων|Καλπάκι]], η Ακαδημία, το Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο, το Μητροπολιτικό Μέγαρο, το υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης.
* Τρεις μεγάλοι ναοί στον [[Βόλος|Βόλο]] ([[1927]]–[[1928]]): ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου, ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
* Ο νεότερος ναός του Αγίου Δημητρίου στην [[Σιάτιστα]] μετά το [[1910]] που [[Αργύριος Παπαρίζος| καταστράφηκε από πυρκαϊά.]]
* Ο ναός του Αγίου Στυλιανού (Άσυλο του Παιδιού) στην [[Θεσσαλονίκη]].
* Ο Αριστοτέλης Zάχος κλήθηκε το [[1919]] από το κοινοτικό συμβούλιο της Στεμνίτσας να αναλάβει «εξωραϊστικά έργα εντός της Kωμοπόλεως».
* Επίσης στο [[Τελλόγλειο Ίδρυμα]] της Θεσσσαλονίκης εκτίθενται τέσσερις υδατογραφίες του<ref>[[Τελλόγλειο Ίδρυμα]] υπό την επιστασία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου</ref>
 
Ο Ζάχος αναζήτησε την [[Ελλάδα|ελληνικότητα]] στην [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινή]] και την παραδοσιακή [[αρχιτεκτονική]] των νεότερων χρόνων. Γι' αυτόν τον λόγο, σήμερα θεωρείται «ο σημαντικότερος πρόδρομος της αρχιτεκτονικής του "ελληνοκεντρικού μοντερνισμού", όπως τον διακήρυξε η γενιά του '30». Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο ίδιος δεν ήταν εχθρικός απέναντι στα μοντέρνα κινήματα της [[αρχιτεκτονική|αρχιτεκτονικής]]ς. Η οικία Φ. Πετυχάκη στο Ψυχικό, που ο Αριστοτέλης Ζάχος σχεδίασε το [[1934]], λίγα χρόνια πριν από τον θάνατό του, αποδεικνύει ότι ο αρχιτέκτονας ήταν ανοιχτός στα νέα ρεύματα της τέχνης του.
 
==Παραπομπές==
Γραμμή 42 ⟶ 41 :
* [http://www.teevolos.tee.gr/activ/arxit1-azaxos.htm «Ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος (Καστοριά 1871-Αθήνα 1939)»] — Περίληψη σχετικής ανακοίνωσης της Ελένης Φεσσά–Εμμανουήλ στο Διήμερο Επιστημονικό Συμπόσιο «Οι αρχιτέκτονες του Βόλου - Συμβολές στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική», Βόλος, 14–15 Νοεμβρίου 1997.
* [http://www.tovima.gr/print_article.php?e=B&f=14700&m=S03&aa=1 «Σε παράλληλες πορείες: Οι "εμψυχωτές" του ελληνικού αστικού τοπίου μεταξύ των δύο πολέμων»] — Βιβλιοκριτική του Αντρέα Γιακουμακάτου για βιβλίο των Φεσσά και Μαρμαρά· στην εφημερίδα ''Το Βήμα'', 26 Φεβρουαρίου 2006.
 
 
{{DEFAULTSORT:Ζαχος Αριστοτελης}}