Μήδεια (Ευριπίδης): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στα [[εννοιολογικό πλαίσιο|συμφραζόμενα]] του [[αρχαίο ελληνικό θέατρο|αρχαιοελληνικού θεάτρου]] ως '''Μήδεια''' εννοείται η [[τραγωδία]] που έγραψε ο [[Ευριπίδης]] και ''διδάχθηκε'' (παίχτηκε) το [[431 π.Χ.]]. Το έργο αποθεώνει την έννοια της τραγωδίας, ακριβώς σ΄ αυτό το είδος του θεάτρου, έτσι ώστε μέχρι και σήμερα να χρησιμοποιείται ευρύτατα ο όρος.

Τμήμα μιας [[Τετραλογία|τετραλογίαςτετραλογία]]ς η ''Μήδεια'' είναι ουσιαστικά ένα έργο σύνθετο και γεμάτο νεοτερισμούς, παρά την καθαρή παρατακτική αφήγηση και τη φαινομενικά λιτή πλοκή της παράθεσης των συμβάντων, τη σκηνογραφική του απλότητα -εκτός από την πιθανή χρήση του γερανού στο κλείσιμο της τραγωδίας. Η σαφήνεια πιθανώς και η καθαρότητα του λόγου οδηγεί ενίοτε στο βιαστικό πιθανώς συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια τραγωδία που προκαλεί μεν έντονα συναισθήματα, αλλά είναι απλή ως προς τη δομή της.

Αρχικά, ο ποιητής ως άλλος [[σοφιστής]] φαίνεται να είναι [[άνθρωπος]] δίχως πατρίδα, όπως το διατυπώνει ο A. Lesky,<ref>Lesky, A. 1981, 483.</ref>, γιατί δικαιώνει μέσω του χορού στον [[αγώνας λόγων|αγώνα λόγων]] την οργή της βάρβαρης ''φαρμακίδας'', αντιβαίνοντας ουσιαστικά τις [[Ηρόδοτος|ηροδότειες]] επιταγές για το ομόαιμον.<ref>Ηρόδοτος, Ιστορίαι 8.144.2. Βλ. επίσης Hall E. 1989, 165.</ref>. Επίσης, καταγράφει επί σκηνής τις αντιμαχόμενες δυνάμεις και τις εσωτερικές συγκρούσεις της ψυχής σε βαθμό πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της ελληνικής τραγωδίας.<ref> Lesky, A., ό.π., 519.</ref>. Τρίτον -και εδώ κρύβεται πιθανώς η σημαντικότερη έκπληξη- επεξεργάζεται έναν από τους [[μαγεία|μαγικότερους]] ως προς τη φύση του [[μύθος|μύθους]], ακολουθώντας ουσιαστικά την πλοκή του μύθου όπως διασώθηκε για εμάς αργότερα στα ''Αργοναυτικά'', παρόλο που πριν από αυτόν ο [[Πίνδαρος]] αναφέρεται στο ίδιο θέμα στις ''Πύθιες Ωδές'' του.<ref>Πίνδαρος, ''Πύθιαι Ωδαί'', 4, 1 στο ''Pindar, The Odes of Pindar including the Principal Fragments with an Introduction and an English Translation'' by Sir John Sandys, Litt.D., FBA, Harvard University Press, William Heinemann Ltd., Cambridge, London, 1937.</ref>. Τέταρτον, απομυθοποιεί μια κεντρική μορφή του [[ήρωας|ηρωικού]] πάνθεου, τον Ιάσονα, υποδεικνύοντας τις ανθρώπινες αδυναμίες και την τυραννική φύση του -μια λογική κατάληξη του ήρωα που συμβιβάζεται με τα θέσμια μιας οργανωμένης κοινωνίας και εγκαταλείπει τη λυτρωτική του εξέγερση.<ref>Campbell J. 2001, 415.</ref>.

Ο Π. Ξιφαράς διατυπώνει την άποψη ότι στον αγώνα λόγων η σύγκρουση Μήδειας και Ιάσονα εκφράζει ουσιαστικά την αρχετυπική αντίθεση μεταξύ αρσενικού και θηλυκού.<ref>Βλ. Ανδριανού Ε. – Ξιφαρά Π. 2001, 88.</ref>. Ίσως, όμως, η αντίθεση να πηγαίνει βαθύτερα, στη σύγκρουση ανάμεσα στην πανάρχαια μαγεία της δέσμευσης μέσω του όρκου, που αντιπροσωπεύει η Μήδεια,<ref>Βλ. Luck Georg 1999, 111.</ref>, και τον στεγνό ορθολογισμό του Ιάσονα, ενδεικτικό μιας κοινωνίας με συγκεκριμένο υλιστικό προσανατολισμό. Κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ πιθανό, αν σκεφθεί κανείς τη σημαντική σχέση της μαγείας και των δικαιϊκών πρακτικών, που προστάτευαν την ευημερία του ατόμου και της αρχαϊκής κοινότητας.<ref>Βλ., επίσης, Ziebart D., «Der Fluch im Griechischen Recht», στο ''Hermes'', (XXX), 57, όπου αναλύονται οι (''αραί'') κατάρες ή μαγικές επωδοί της Τέω και η σημασία τους για την ασφάλεια και την ευημερία της κοινότητας.</ref>.

Ενίοτε στην τραγωδία και σχεδόν πάντα στην [[αρχαία κωμωδία]] ο ''πρωταγωνιστής'' και ο ''δευτεραγωνιστής'' αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον σε μια επίσημη, [[ρητορική]] συζήτηση ή ''αγώνα'', στον οποίο εκφέρουν το λόγο τους, με τον χορό στο ρόλο του κριτή ή μεσολαβητή.<ref>Βλ. Χρηστίδης Μ. 2001, 299. Επίσης, Collard C., «Formal Debates in Euripides' Drama», στο ''Greece and Rome'' 22, (1975), 58-71.</ref>. Στους διαλόγους του Ευριπίδη παρατηρούμε τη ρητορική τεχνοτροπία που θυμίζει ιδιαίτερα τη δικανική και πολιτική ρητορική, κυρίαρχη στην κλασική Αθήνα και πιθανώς τις επιδράσεις της [[Σοφιστική|σοφιστικήςσοφιστική]]ς.<ref>Bates Al. 1906, 183-185.</ref>.

Οι αγώνες λόγου, όμως, φαίνεται πως διαμορφώθηκαν ήδη από την πρώιμη εποχή της [[Έπος|επικής ποίησης]], με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον [[Όμηρος|Όμηρο]], στον οποίο μπορούμε να διακρίνουμε αρκετά ίχνη της ρητορικής τέχνης.<ref>Βλ. Kennedy, G. A. 1994, 9-15. Βλ., επίσης, Karp A.J. 1977, 237-58 και οπωσδήποτε Cole Th. 1995, 33-46.</ref>. Στην προκειμένη περίπτωση μια τέτοια αναζήτηση θα μπορούσε να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε μια πλήρη ανάπτυξη του παρόντος θέματος, εξαιτίας της διαφωνίας των φιλολόγων για το σκοπό παράθεσης τέτοιων αγώνων, καθώς στο απλούστερο επίπεδο ανάλυσης της ομηρικής παραγωγής ρητορικής είναι δυνατόν να καταδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκαν αυτοί οι λόγοι.<ref>Taplin Ol. 1992, 175.</ref>. Μπορεί επίσης να καταδειχθεί ότι υπάρχει μια συνοχή μεταξύ Ομήρου και της ύστερης ρητορικής πρακτικής και της τραγικής ποίησης.<ref>Βλ. Kennedy, G. A. 1963, 35-40, όπου τονίζονται διάφορες ομοιότητες μεταξύ της ομηρικής ρητορικής και της κλασικής δομής των δικανικών λόγων.</ref>. Το σημαντικότερο, ωστόσο, παραμένει ότι τέτοια ανάλυση επιδεικνύει πόσο ζωτικής σημασίας είναι η ''[[παράδειγμα|παραδειγματική]]'' φύση των ομηρικών αγώνων λόγων.<ref>Βλ. Αριστοτέλης, ''Ρητορική'' 1393a, όπου ο φιλόσοφος επισημαίνει πως το παράδειγμα είναι ένας τύπος απόδειξης (ένας από τους δύο κύριους μαζί με το ''ενθύμημα''). Σημειώνει ότι ο ένας τύπος παραδείγματος είναι η αφήγηση παρελθόντων γεγονότων.</ref>. Αυτοί οι αγώνες λόγων στην «προφορική», παραδειγματική, παρατακτική φύση τους, προδίδουν ένα [[εννοιολογικό πλαίσιο]], σύμφωνα με το οποίο οι «προφορικοί» [[πολιτισμός|πολιτισμοί]] τους χρησιμοποιούσαν για την έκφραση έντονων αρνητικών συναισθημάτων και παθών, σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές ή προσφέρουν την εικόνα μιας εμφανούς εσωτερίκευσης και απόκρυψης των ενδόμυχων σκέψεων, σύμφωνα με κάποιους άλλους.<ref>Carothers J.C. 1959, 307-321. Επίσης, Ong, W. J. 1982, 12-24.</ref>.

Ο συγκεκριμένος αγών λόγων, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που προτείνει ο M. Dubishar<ref> Dubischar Markus, 2001, 186.</ref> -κρίσις, συμβουλή και ικεσία- ανήκει προφανώς στην κατηγορία της κρίσης. Στον ''αγώνα κρίσης'' δύο μορφές, τις οποίες ο συγγραφέας αποκαλεί ''αδικούμενος'' και ''αδικήσας'', διαφωνούν για κάποια κατηγορία του ενός ενάντια στον άλλο. Αυτός ο τύπος αγώνος με τη σειρά του υποδιαιρείται κατόπιν σε τρεις υποομάδες: Στον ''απλό'' αγώνα κρίσεως, (π.χ. Μήδεια ''κατά'' Ιάσονα), στον ''αγώνα κρίσεως ενώπιον κριτού'', (π.χ. [[Εκάβη]] ''κατά'' Πολυμήστορα, ενώπιον του [[Αγαμέμνων|Αγαμέμνονα]]) και στον ''προσδοκητικό αγώνα'', (π.χ. Μενέλαος και Αγαμέμνων, περί της τήρησης της υπόσχεσης θυσίας της [[Ιφιγένεια|Ιφιγένειας]]ς).

Σε μια άλλη κατηγοριοποίηση -ως προς το προοίμιό του κύρια- ο συγκεκριμένος αγών λόγου είναι εφετικός για τον S. Usher που βλέπει πως η έφεση φαίνεται ως διαδεδομένη πρακτική τόσο στις ''Τετραλογίες'' του [[Αντιφών|Αντιφώντα]]τα, όσο και στη Μήδεια του Ευριπίδη.<ref>Βλ. Usher S. 1992, 58-60.</ref>.

Ο συγκεκριμένος αγώνας λόγων, ή ''άμιλλα λόγων'', όπως την περιγράφει ο ίδιος ο ποιητής (στ. 546),<ref>[...] άμιλλαν γαρ συ προύθηκας λόγων[...].</ref>, επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα κομβικά σημεία, με σημείο έναρξης την κριτική του Ιάσονα για τη Μήδεια, (στ. 446-458). Κατόπιν στρέφεται στις αποκαλύψεις του για το τι προτίθεται να κάνει για εκείνην και τα παιδιά του, (στ. 459-464). Η Μήδεια απαντά στην προσφορά του Ιάσονα, (στ. 465-472), αναφέροντάς του επιπλέον τι έχει κάνει για εκείνον, (στ. 476-487). Κατόπιν η Μήδεια κατηγορεί τον Ιάσονα (στ. 492-495 και 510-511), αναλύοντας και τη δυσάρεστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται, (στ. 502-515). Ακολουθεί η άποψη του Ιάσονα για τη βοήθεια της Μήδειας, (στ. 527-533), και η αναφορά στα οφέλη της Μήδειας από τον ερχομό της στην Ελλάδα, (στ. 535-544). Ο Ιάσων αιτιολογεί το γάμο του με την Κορίνθια πριγκήπισσα, (στ. 548-567) και βρίσκει την ευκαιρία να ασκήσει κριτική στις [[γυναίκα|γυναίκες]] γενικότερα (στ. 569-575). Η Μήδεια με τη σειρά της ασκεί κριτική στα επιχειρήματα του Ιάσονα (580-587). Ο Ιάσων επανέρχεται προσφέροντας βοήθεια στη Μήδεια, (στ. 610-614), για να εισπράξει την οργισμένη της αντίδραση (στ. 616-618).

Η Μήδεια είναι μια βάρβαρη μάγισσα, που έχει προδώσει την οικογένειά της για να βοηθήσει τον εραστή της Ιάσωνα, παίρνοντας ταυτόχρονα έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Το όνομά της ως προς την ετυμολογία του αποδίδεται στο ρήμα ''μέδομαι''.<ref> Βλ. Liddell H. G. - Scott R. 1940, A Greek-English Lexicon, (revised by Sir Henry Stuart Jones and Roderick McKenzie), Clarendon Press, Oxford: λήμμα ''μέδομαι''=1. προνοώ, φροντίζω, σκέπτομαι, αλλά και 2. σχεδιάζω, επινοώ, μηχανεύομαι. Στην ενεργητική του διάθεση το ρήμα αποκτά την εντελώς διαφορετική σημασία του ''άρχω'', εξουσιάζω, προστατεύω και συνδέεται με τη [[Μέδουσα (μυθολογία)|Μέδουσα]], το όνομα της θαλάσσιας γοργόνας. Στον μύθο η Μήδεια αναδεικνύεται ως σκεπτόμενη γυναίκα, αλλά επί της ουσίας ταυτίζεται με το αρνητικό στερεότυπο της Γοργούς και τη δεύτερη σημασία της μέσης διάθεσης, δηλαδή του σχεδιασμού με την αρνητική έννοια που το χρησιμοποιεί ο Όμηρος. Στην προκειμένη περίπτωση και εφόσον αποδέχεται κανείς την άποψη του [[Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ|Κ. Γκ. Γιουνγκ]] και της [[Έμμα Γιουνγκ]] περί του ''[[animus]]'' και της ''[[anima]]'', τότε η Μήδεια ως εκδικητικό στερεότυπο αντιπροσωπεύει την αρνητική όψη της ''anima'' του Ιάσονα, που αποτυγχάνει στον λυτρωτικό του ρόλο ως θεραπευτής και μεταμορφωμένος σε τύραννο διεγείρει τις αρνητικές δυνάμεις της ψυχής του, που προσωποποιούνται στον χαρακτήρα της Μήδειας.</ref>. Συχνά, λοιπόν, αποδίδεται ως «σκεπτόμενη γυναίκα». Τώρα ανακαλύπτει πως ο σύντροφος που της ορκίστηκε αιώνια πίστη<ref>Βλ. [[Απολλώνιος ο Ρόδιος]], ''Αργοναυτικά'' 3.528, [...] τίποτα δε θα σταθεί ανάμεσα στην αγάπη μας, έως ότου μας τυλίξει η μοίρα του θανάτου[...].</ref> επιθυμεί μια άλλη γυναίκα, την κόρη του βασιλιά Κρέοντα της Κορίνθου και «πραγματική Ελληνίδα». Η Μήδεια είναι σύνθετος και συναρπαστικός χαρακτήρας, αλλά σχεδόν στο σύνολό της η φιλολογική ή θεατρική κριτική αρκείται στον ψυχοδραματικό χαρακτήρα της εσωτερικής της σύγκρουσης και στις πολιτικοκοινωνικές προεκτάσεις που αναμφίβολα οδηγεί η εκφορά του λόγου και τα επιχειρήματά της. Όμως, η κυρίαρχη ιδιότητά της είναι εκείνη της μάγισσας, της φαρμακίδας. Είναι η νέα που ανατράφηκε στα δώματα του [[Αιήτης|Αιήτη]], εκείνη που τη δίδαξε η ίδια η [[Εκάτη]] να φτιάχνει τα μαγικά βοτάνια με μεγάλη επιδεξιότητα.<ref>Βλ. Απολλώνιος Ρόδιος, ''Αργοναυτικά'', 3.1128.</ref>.

Χαρακτήρες σαν την «ξένη» Μήδεια του Ευριπίδη διεκδικούν μια αξιοσημείωτη γυναικεία σοφία, και φυσικά έναν ρόλο ηρωικό σύμφωνα με τα πρότυπα του ανδρικού ηρωισμού και της εκδίκησης,<ref>Βλ. Knox B. 1979, 295-322.</ref>, εντελώς αντίθετο προς τα δεδομένα της θηλυκής παρουσίας στην κλασική [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδα]], όπου η γυναίκα περιορίζεται στα του οίκου της, δίχως ιδιαίτερη παρουσία ή ρητορικές δυνατότητες.<ref>Foley H. P. 1982, 12</ref>. Αυτόν τον ρόλο αναλαμβάνει η Μήδεια, προκειμένου να χειριστεί τον [[Κρέων|Κρέοντα]] και να κερδίσει το χρόνο που χρειάζεται. Η απώλεια του Ιάσονα είναι απλά θέμα πάθους. Αυτό που εξοργίζει περισσότερο πιθανώς τη Μήδεια είναι η ταπείνωση και η λύση του όρκου -για την τήρηση του οποίου θα φροντίσει με τρόπο βίαιο και απεχθή για τη [[Χριστιανισμός|χριστιανική]] [[ηθική]].<ref>Με έκπληξη διαπιστώνει κανείς σε μια θεατρική και φιλολογική ανάλυση πως ο χαρακτήρας της Μήδειας για ορισμένους σχολιαστές είναι «σατανισμούς γεμάτος». Βλ. Ευριπίδης, ''Μήδεια'', (μτφρ., εισ. σχ. Κ. Τοπούζης), Επικαιρότητα, Αθήνα, 1995, 155.</ref>. Ως ιέρεια της Εκάτης δεν ανέχεται τη λύση του όρκου, ενός σημαντικού δεσμού ανάμεσα στους ανθρώπους και τους ανθρώπους ή τους δαίμονες.<ref>Η κατάρα ([[αρά]]) εξελίχθηκε από [[θρησκεία|θρησκευτικής]] άποψης σε όρκο και προσευχή (ευχή). Από κοινωνικής άποψης μετουσιώθηκε σε θεσμό και εντέλει σε [[Νόμος|νόμο]]. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πρώιμοι νομικοί τύποι απαιτούν την έγκριση της κατάρας. Ο νόμος δεν αναφέρει τι πρέπει να κάνει ο πολίτης και τι όχι. Θεωρεί, ωστόσο, καταραμένο εκείνον που πράττει κάτι και δεν πράττει κάτι άλλο για το οποίο είναι δεσμευμένος, κάτι χαρακτηριστικό στην τοποθέτηση της Μήδειας όπου ο Ιάσονας απλά δεν κάνει αυτό για το οποίο δεσμεύτηκε. Βλ., επίσης, Harrison J. E. 1996, 196, όπου τονίζεται ότι ο όρκος, όπως και η απτή μορφή του, η δοκιμασία, είναι η αφιέρωση του ίδιου του καταρώμενου. Μια αφιέρωση που δεν πρέπει να λυθεί με κανένα τρόπο, διαφορετικά επισύρεται η τιμωρία με τη μορφή της ''ιεροδικίας''. Από μια άποψη η πράξη της Μήδειας είναι τελεστική αυτής της ιεροδικίας.</ref>.

Η Μήδεια φαίνεται να έχει μια ισχυρή επίδραση στον χορό, τον εκπρόσωπο του λαού ουσιαστικά, που παίρνει το μέρος της, σχεδόν ως ''τριταγωνιστής'', παρά την κριτική του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] για την απομόνωση που επέβαλε κατά την άποψή του ο Ευριπίδης στο χορό.<ref>Αριστοτέλης, ''Περί Ποιητικής'', 1456a, 25-28, [...] και παρά το εικός και τον χορόν δε ένα δει υπολαμβάνειν των υποκριτών και μόριον είναι του όλου και συναγωνίζεσθαι μη ώσπερ Ευριπίδη, αλλ’ ώσπερ Σοφοκλή [...], στο Aristotle. (ed. R. Kassel), ''Aristotle's Ars Poetica,'' Clarendon Press, (Oxford, 1966).</ref>. Εδώ ο Ευριπίδης εξετάζει τις θεμελιώδεις αξίες του πολιτισμού του, επισημαίνοντας πως η ο πολιτισμός εξελίσσεται μέσα σε ένα εννοιολογικό πλαίσιο σχέσεων δύναμης. Για κάθε πολιτισμική έκφανση υπάρχει μια καθοδηγητική ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία κάτι κερδίζει κανείς και κάτι χάνει. Οι αυτορρυθμιστικές δυνάμεις του πολιτισμού -η τέχνη, ο μύθος και η συλλογική πίστη- είναι εκείνες που βοηθούν στην επούλωση των πληγών, στην αποκατάσταση των κοινωνικών αδικιών και στην προκειμένη περίπτωση ο τραγικός ποιητής αναλαμβάνει έναν τέτοιο θεραπευτικό ρόλο για μια κοινωνία που συστηματικά υποβάθμισε την γυναικεία παρουσία στη διαδικασία της κοινωνικής εξέλιξης.

Ο Ιάσων, έτσι όπως παρουσιάζεται στο έργο του, δεν είναι παρά το άδειο κέλυφος ενός προγενέστερου ήρωα. Είναι υπολογιστής, αυτάρεσκος και ωφελιμιστής. Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί για να υπερασπιστεί τις ενέργειές του, δείχνουν ότι έχει μελετήσει τη ρητορική τέχνη, αλλά αυτός ακριβώς ο επαγγελματισμός των επιχειρημάτων του είναι κενός νοήματος. Οι λόγοι του εκφέρονται με ακρίβεια και οι δικαιολογίες του, αν και καλά οργανωμένες, φαίνονται πως αποφεύγουν τα σημαντικά ζητήματα. Χρησιμοποιεί τη ρητορική για να αναδημιουργήσει την αλήθεια όπως εκείνος επιθυμεί να είναι. Όταν ο χορός λέγει πως καλά μιλά ο Ιάσων, αλλά εξακολουθεί να έχει προδώσει τη σύζυγό του, εκφράζει ταυτόχρονα την κοινή γνώμη του ακροατήριου. Η προδοσία του Ιάσονα είναι ιδιαίτερα ειδεχθής, επειδή οφείλει πολλά στη γυναίκα του. Επανειλημμένα εκείνη έσωσε τη ζωή του και ολοκλήρωσε για χάρη του τους άθλους που εκείνος δεν μπορούσε να κατορθώσει. Είναι καιροσκόπος, καθώς χρησιμοποιεί τώρα τη βασιλική οικογένεια της Κορίνθου για το κέρδος, όπως στο παρελθόν χρησιμοποίησε τη Μήδεια. Στον αγώνα λόγων ο Ιάσων και η Μήδεια παρουσιάζουν δύο διαφορετικές ιδέες για το γάμο. Ο Ιάσων θεωρεί το γάμο ως κοινωνική και οικονομική σύμβαση, θυμίζοντάς μας τον ''Οικονομικό'' του [[Ξενοφών|Ξενοφώντα]]τα,<ref>Υπό κανονικές συνθήκες ο γάμος στην κλασική Αθήνα και σε ανάλογα προς το αθηναϊκό καθεστώτα δε θεμελιωνόταν πάνω σε αμοιβαία αισθήματα αγάπης, αλλά ήταν μια καλή επένδυση για το μέλλον. Βλ. Ξενοφών, ''Οικονομικός'', 7-10 στο Xenophon, ''Xenophon in Seven Volumes'', Harvard University Press, Cambridge, MA, William Heinemann, Ltd., London, 1979.</ref>, καθώς μιλά με όρους υλικής ευημερίας και ασφάλειας. Η Μήδεια, αν και περιέγραφε νωρίτερα στο έργο στις Κορίνθιες γυναίκες το γάμο ως είδος δουλείας, ακόμα μιλά με ιδεαλιστικό τρόπο, αναφέροντας όρκους και αμοιβαιότητες. Ο Ιάσων όλα αυτά τα παραμερίζει και χαρακτηρίζει τη Μήδεια παράλογη.

Το βάθος του πάθους της Μήδειας γίνεται απροκάλυπτη οργή. Ο σύζυγος που της χρωστά τα πάντα, την παραμερίζει. Εκείνη, μια γυναίκα που διεκδικεί στη γενεαλογία του μύθου θεϊκή καταγωγή,<ref>Θεϊκή καταγωγή που δικαιώνεται στο έργο και τον μύθο με τη φυγή της προς τον παππού της τον [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιο]]</ref>, -κόρη ενός βασιλιά που πιθανώς υπήρξε στο παρελθόν βασιλιάς της Κορίνθου και συνεπώς εν δυνάμει επικίνδυνη για τη βασιλική γενιά του Κρέοντα στον αγώνα της διαδοχής<ref>Ο μύθος αναφέρει ότι η γη της Εφύρας, που μετονομάσθηκε διαδοχικά σε Εφυραία και [[αρχαία Κόρινθος|Κόρινθος]], δόθηκε στον Αιήτη από τον πατέρα του Ήλιο. Ο Αιήτης, όμως, δεν έμεινε στην Κόρινθο αλλά μετανάστευσε στην [[Κολχίδα]], ανατολικά της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]]. Φεύγοντας εμπιστεύθηκε το βασίλειο στον Βούνο, γιο του [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμή]] και της Αλκιδάμειας. Όταν πέθανε ο Βούνος, ο γιος του Αλοέα αδελφού του Αιήτη, περιέλαβε και την Κόρινθο στο δικό του βασίλειο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Μήδεια σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, έγινε βασίλισσα της Κορίνθου. Βάσει των παραπάνω στην μυθολογική εκδοχή του Ευριπίδη η Μήδεια διαμορφώνεται σε πραγματική απειλή για την εξουσία του Κρέοντα. Βλ., επίσης, [[Παυσανίας]], ''Κορινθιακά'', 2.1.1, στο Pausanias, ''Pausanias Description of Greece'' (trans. W.H.S. Jones), MA, Harvard University Press, William Heinemann Ltd, (Cambridge, London, 1918), και Parada C. 1993, 86.</ref>- βρίσκεται διαρκώς στο έλεος ανθρώπων ανόητων και αδύναμων. Αν και με πολλούς τρόπους το δίκαιο είναι με το μέρος της, τα επιχειρήματά της απορρίπτονται ως απότοκα γυναικείου παραλογισμού. Η εκδίκηση ή η ιεροδικία της -ανάλογα από ποια οπτική γωνία βλέπει κανείς το θέμα- είναι ένα σημαντικό θέμα και προκαλεί ίσως κατάπληξη το γεγονός ότι παρά τη θηριώδη φύση του εγκλήματός της, η πιθανή έλξη του θεατή προς την πλευρά της Μήδειας είναι τόσο ισχυρή όσο και η γοητεία που ασκεί στο χορό. Η υπερηφάνειά της την ωθεί να απορρίψει τις προσφορές του και προτιμά το θάνατο από μια δεύτερη εξορία. Μια υπερηφάνεια αξιοθαύμαστη και δικαιολογημένη, η οποία όμως θα οδηγήσει τη Μήδεια σε πράξεις ανείπωτες.

{{Πρότυπο:Ευριπίδης}}