Λάζαρος Τσάμης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ ορθογραφικά, replaced: απο → από , File: → Αρχείο: (3) με τη χρήση AWB (8514) |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 86:
Τον ίδιο μήνα, τον Σεπτέμβριο του [[1904]], το σώμα του Ευθύμιου Καούδη, ενεπλάκη σε μάχη με την ενωμένη δύναμη του Μήτρο Βλάχου και του [[Αθανάς Καρσάκωφ]] στο Ανταρτικό. Στη μάχη ενεπλάκησαν και Πισοδερίτες, μεταξύ των οποίων και ο Λάζαρος, με αποτέλεσμα τον θάνατο εννέα ανταρτών της ΕΜΕΟ και την αποχώρηση των υπολοίπων. Αργότερα για την συμμετοχή του στη Μάχη του Ζέλοβου, ο Κρητικός οπλαρχηγός [[Παύλος Γύπαρης]] του αφιέρωσε την [[μαντινάδα]]:<ref>[[Παύλος Γύπαρης]], ''Οι Πρωτοπόροι του Μακεδονικού Αγώνα'', Αθήνα 1962, σ. 167</ref>
{{Απόσπασμα|Κι ο αδελφός του ήτανε, ο Λάζος, παλληκάρι,<br />Κι΄ οι δυό αποτελούσανε το πιο ανδρικό ζευγάρι,<br />Τους είδα εγώ να πολεμούν στο Ζέλοβο μια μέρα<br />και συνεχάρην τσ΄ αδελφούς, τον έσφιξα την χέρα.<br />Τώρα, τραγούδι εις αυτούς μόνο μπορώ να γράψω,<br />Και έμαθα να τραγουδώ όλους τους ανδρειωμένους,<br />προ πάντων κείνους που έχουνε με σφαίρες σκοτωμένους.}}
Από τους Έλληνες οπλαρχηγούς τραυματίσθηκαν δύο, ο [[Ιωάννης Σεϊμένης]] και ο [[Εμμανουήλ Σκουντρής]]. Ο τελευταίος, μαζί με άλλους τρεις ελαφρά τραυματίες Έλληνες αντάρτες, μεταφέρθηκαν από τον Λάζαρο και τον Παπασταύρο στο σπίτι τους στο Πισοδέρι και νοσηλεύθηκαν πολλούς μήνες με θεράποντα ιατρό, τον [[Στέργιος Μάτσαλης|Στέργιο Μάτσαλη]] που έστειλε το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου. Στο Πισοδέρι την εποχή εκείνη υπηρετούσε, ως διοικητής του τούρκικου λόχου, ο Εμίν εφέντης (Emin efendi), [[Τουρκοκρητικοί|Τουρκοκρητικός]] στην καταγωγή, φίλος του Λάζαρου και φιλέλληνας. Όταν ήλθε στο Πισοδέρι ο Έλληνας Πρόξενος του Μοναστηρίου [[Κωνσταντίνος Δημαράς]], πήγε κρυφά στο σπίτι του Λάζαρου και του Παπασταύρου ο Εμίν (Emin) εφέντης για να χαιρετήσει τον Έλληνα Πρόξενο, που θα διανυκτέρευε εκεί. Κατά την αναχώρησή του από το σπίτι των αδελφών Τσάμη, ο παπά Σταύρος τον έμπασε σε ένα δωμάτιο όπου ήταν οι τέσσερις Κρήτες αντάρτες. Ο Εμίν εφέντης έμεινε μαζί τους ολόκληρο το βράδυ τραγουδώντας μαντινάδες.<ref name=Modis274>[[Γεώργιος Μόδης]], ''Ο Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη Μακεδονική Ιστορία'', εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1967, σ. 274</ref> Παρόλα αυτά, κάποιοι φρόντισαν για την μετάθεση του Εμίν εφέντη και αμέσως μετά τουρκικά αποσπάσματα έλεγξαν την κατοικία Τσάμη
Την συνάντηση του Λάζαρου με τον Παύλο Μελά, αυτή τη φορά στη Μακεδονία, περιέγραψε ο Παύλος Μελάς στην σύζυγό του [[Ναταλία Μελά]] σε επιστολή του`''.. Νάτα μου ήλθαν οι προεστοί από το Πισοδέρι, συγκινημένοι μας φιλούν. Πόσον ενθουσιασμόν κρύβουν εις τα στήθη των αυτοί οι πατριώται...''.<ref>Άγγελος Κ. Ανεστόπουλος, ''Mακεδονικός Αγών 1903-1908'', Θεσσαλονίκη 1965,τόμος Α', σ. 51</ref> Αναφέρεται ότι ο Παύλος Μελάς είχε αποστείλει ευχαριστήριες επιστολές με τις φωτογραφίες της οικογένειάς του προς τους αδελφούς Τσάμη, ενώ οι τελευταίοι έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στο πρόσωπό του.<ref name=Todorova217218/> Στις [[19 Οκτωβρίου]] [[1904]], αμέσως μετά την είδηση του θανάτου του Παύλου Μελά, αναχώρησε εσπευσμένα για το χωριό Ανταρτικό (Ζέλοβο), όπου συνάντησε τους επιζώντες της ομάδας του Παύλου Μελά και παρέλαβε από τον [[Νικόλαος Πύρζας|Λάκη Πύρζα]] όλα τα εμπιστευτικά έγγραφα που έφερε μαζί του ο Παύλος Μελάς, που θα μπορούσαν να εκθέσουν την Ελληνική Κυβέρνηση, και τα μετέφερε στο Μοναστήρι, όπου τα παρέδωσε στο Ελληνικό Προξενείο. Ο αδελφός του ιερέας Σταύρος Τσάμης, [[Τάφος|ενταφίασε]] κρυφά την κεφαλή του Παύλου Μελά στο [[Ιερό Βήμα|ιερό βήμα]] του ναού της [[Αγία Παρασκευή Πισοδερίου|Αγίας Παρασκευής Πισοδερίου]].<ref>{{en}}Douglas Dakin, ''The Greek Strugle in Macedonia (1897 – 1913)'', εκδ. Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη 1966, σ. 191</ref> Λίγες ημέρες αργότερα ο Παπασταύρος εξομολογείται στον αδελφό του Λάζαρο την δεύτερη ταφή της κεφαλής του Παύλου Μελά, αυτή τη φορά κάτω από το [[Ιερό Βήμα]] της εκκλησίας του Αγίου Χαράλαμπου. Το μυστικό της δεύτερης ταφής γνώριζαν μόνον τρία άτομα.<ref>Αντιγόνη Τσάμη, ''Σύντομο οδοιπορικό του Παύλου Μελά στη Μακεδονία το 1904'', εκδ. ΤΕΔΚ Νομού Φλώρινας, Φλώρινα 2010, σ. 36</ref>
|