Η '''Τιθορέα''' ή '''Άνω Τιθορέα''' είναι χωριό του νομού [[νομός Φθιώτιδας|Φθιώτιδας]] και ανήκει στον [[δήμος Τιθορέας|δήμο Τιθορέας]]. Είναι χτισμένηκτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του [[Παρνασσός|Παρνασσού]], σε υψόμετρο 440 μέτρων. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είναι 901 κάτοικοι. Η Τιθορέα γνωρίζει τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της μικρής απόστασης που την χωρίζει από τα χειμερινά θέρετρα του Παρνασσού.
[[Αρχείο:Τithorea.jpg|220px|thumb|Τοπίο του χωριού]]
Μέχρι το 1926 ονομαζόταν Βελίτσα<ref>[http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/168642 Πανδέκτης - Μετονομασίες]</ref> οπότε μετονομάστηκε σε Τιθορέα, λόγω της αρχαίας [[Φωκείς|Φωκικής]] πόλης, της Τιθορέας, που βρισκόταν στην ίδια ακριβώς τοποθεσία. Τα ερείπια της αρχαίας Τιθορέας διακρίνονται ακόμα ανάμεσα στα σύγχρονα σπίτια του οικισμού, ενώ διασώζεται σε πολύ καλή κατάσταση το τείχος που περιέβαλεπεριέβαλλε την πόλη.
[[Αρχείο:Ancient tithorea.jpg|220px|thumb|ΗΤμήμα αρχαίατου Τιθορέατείχους της αρχαίας Τιθορέας]]
== Η αρχαία Τιθορέα ==
Η αρχαία Τιθορέα ήταν [[Φωκείς|Φωκική]] πόλη, χτισμένηκτισμένη στις δυτικέςανατολικές πλαγιές του [[Παρνασσός|Παρνασσού]], στην ίδια θέση που είναιόπου χτισμένοευρίσκεται σήμερα το ομώνυμο χωρίοχωριό. Η αρχαία πόλη χτίστηκεκτίστηκε μετά την καταστροφή των γειτονικών πεδινώνΦωκικών πόλεων από τον στρατό του [[Ξέρξης|Ξέρξη]]. Όπως αναφέρει ο [[Ηρόδοτος]], οι κάτοικοι των κατεστραμμένων πόλεων που βρίσκονταν στις όχθες του Κηφισού κατέφυγαν στις πλαγιές του Παρνασσού στην περιοχή της Τιθορέας<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία|Βικιθήκη Ιστορίαι (Ηροδότου)/Βιβλίο Η]]. ὡςὩς δὲ [οἱ Πέρσαι] ἐκ τῆς Δωρίδος ἐς τὴν Φωκίδα ἐσέβαλον, αὐτοὺς μὲν τοὺς Φωκέας οὐκ αἱρέουσι. οἳ μὲν γὰρ τῶν Φωκέων ἐς τὰ ἄκρα τοῦ Παρνησοῦ ἀνέβησαν.· ἔστι δὲ καὶ ἐπιτηδέη δέξασθαι ὅμιλον τοῦ Παρνησοῦ ἡ κορυφή, κατὰ Νέωνα πόλιν κειμένη ἐπ᾽ ἑωυτῆς· Τιθορέα οὔνομα αὐτῇ· ἐς τὴν δὴ ἀνηνείκαντο καὶ αὐτοὶ ἀνέβησαν</ref>. Μετά την απομάκρυνση των Περσών οι Φωκείς οχύρωσαν την περιοχή της Τιθορέας ή οποία από φρούριο σταδιακά εξελίχθηκε σε μία ακμάζουσα πόλη που αφομοίωσε τον πληθυσμό των παλαιότερων γειτονικών πόλεων, -- του [[Νεών|Νεώνα]] της [[Τριταία (αρχαία Φωκίδα)|Τριταίας]] και των [[Παραποτάμιοι|Παραποτάμιων]]. Στην μέγιστη ακμή της η Τιθορέα έφτασε τον τρίτο αιώνα π.Χ., οπότε και έκοψε δικό της νόμισμα<ref>[http://gym-kat-tithor.fth.sch.gr/htmgr/myst3.htm Γυμνάσιο Κάτω Τιθορέας, η ιστορία της Τιθορέας]</ref><ref>[http://www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/945.pdf Arxaiologia.gr] ''Άρθρο του αρχαιολόγου Φώτη Ντάσιου''</ref>.
