Αποδεικτική ανάλυση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το ''αποδεικτικό'' πρόβλημα μπορεί να έχει εκφώνηση ''Ματ σε 2'', όμως η ουσία του προβλήματος μπορεί να μη βρίσκεται στην λύση αλλά στην προϊστορία της θέσης.

* Υπάρχει δικαίωμα για [[ροκέ]];

* Είναι νόμιμη η θέση; (Για παράδειγμα, παράνομη θέση είναι όταν υπάρχουν τρεις λευκοί πύργοι και οχτώ λευκά πιόνια. Από πού προέκυψε ο τρίτος πύργος αφού δεν έγινε προαγωγή πιονιού;)

* Η ερώτηση μπορεί να είναι πιο συγκεκριμένη, όπως "Ο Αγ1 έχει προέλθει από προαγωγή πιονιού";

Υπήρξαν κάποιοι που έφεραν αντίρρηση, ισχυριζόμενοι ότι μετά από την κίνηση 1...O-O-O (μεγάλο [[ροκέ]] των μαύρων) δεν υπάρχει ματ στην επόμενη κίνηση. Το επιχείρημα του συνθέτη ήταν ότι τα μαύρα ''δεν έχουν δικαίωμα'' να αμυνθούν έτσι. Φαίνεται καθαρά από την θέση του προβλήματος ότι η προηγούμενη κίνηση των μαύρων ήταν κίνηση του βασιλιά τους ή κίνηση του πύργου, επομένως έχουν χάσει το δικαίωμα του ροκέ.

 

{{Σκακιστικό διάγραμμα|=

| tright

 

Με μια πρόχειρη ματιά δεν φαίνεται να υπάρχει λύση: Όποιο και ήταν το τετράγωνο από το οποίο ήρθε στο ε5 ο λευκός βασιλιάς, είχε ήδη απειλές από δυο κομμάτια (αδύνατον!). Πάντως, με λίγη σκέψη, ανακαλύπτουμε ότι

* άρα, πριν από το ζ4xη3, τα λευκά πρέπει να έπαιξαν το πιόνι η2-η4.

* Αλλά τι είχαν κινήσει τα μαύρα πριν από αυτό; (Ο λευκός βασιλιάς βρισκόταν σε σαχ στο ζ5 από τον αξιωματικό Αθ3 με το λευκό πιόνι στο η2). Η μόνη δυνατότητα είναι να έχει κινηθεί ένας μαύρος ίππος από το η4 στο ε5 δίνοντας σαχ με αποκάλυψη. Και αυτόν ακριβώς τον ίππο πήρε ο λευκός βασιλιάς πηγαίνοντας στο ε5.

: 1...Ιη4-ε5+ από αποκάλυψη 2.η2-η4 ζ4xη3++ 3.Ρζ5xε5. <br style="clear:both"/>

 

{{Σκακιστικό διάγραμμα|=

| tleft

 

 

{{Σκακιστικό διάγραμμα|=

| tleft

Το πρόβλημα στα αριστερά, του [[Γ. Λάνγκσταφ]] (''W. Langstaff'') δημοσιευμένο το [[1922]] στο περιοδικό ''"Chess Amateur"'', είναι ένα σχετικά απλό παράδειγμα. Η εκφώνηση είναι "Ματ σε 2". Δεν είναι δυνατό να καθοριστεί ποια ήταν η τελευταία κίνηση των μαύρων, αλλά υπάρχουν δυο επιλογές :

# Μπορεί τα μαύρα να κίνησαν τον βασιλιά ή τον πύργο, άρα δεν έχουν δικαίωμα για [[ροκέ]], άρα η λύση είναι 1.Ρε6 και 2.Πδ8#

 

Η μερική αποδεικτική ανάλυση έδωσε δύο διαφορετικές λύσεις.<br style="clear:both"/>

 

Ο [[Ρέιμοντ Σμούλιαν]] (''Raymond M. Smullyan'') έγραψε δύο δημοφιλή βιβλία με γρίφους αποδεικτικής ανάλυσης:

* ''The Chess Mysteries of the Arabian Knights'', ISBN 0-394-74869-7

 

 

 

 

[[cs:Retrográdní analýza]]