Ο '''Μάρκος Ανναίος Λουκανός''' (Marcus Annaeus Lucanus) ([[3 Νοεμβρίου]] [[39]] – [[65]]) ήταν [[Ρωμαίοι|Ρωμαίος]] [[ποιητής]], γεννημένος στην [[Ισπανία]], ο οποίος έδρασεήκμασε στη [[Ρώμη]] κατά τους χρόνους του Αυτοκράτορα [[Νέρων|Νέρωνα]].
Ανιψιός του [[Σενέκας ο Νεότερος|Σενέκα του Νεότερου]], σπούδασε [[ρητορική]] και γρήγορα αναμείχθηκε με την πολιτική ζωή. Ο Λουκανός, όπως και ο θείος του, ανήκε στον στενό αυλικό λογοτεχνικό κύκλο του Νέρωνα και αρχικώς επιχείρησε να τον εξυμνήσει, τελικώς όμως στράφηκε με το έργο του εμμέσως εναντίον της καταπιεστικής για την αριστοκρατία ηγεμονίας του. Έτσι εξέφραζε μία εύγλωττη μερίδα των ανώτερων κοινωνικών τάξεων η οποία έβλεπε με καχυποψία το αυτοκρατορικό καθεστώς που εγκαινίασε ο [[Οκταβιανός|Αύγουστος]] και αναπολούσε τηντο παλαιότερηπαλαιό ρεπουμπλικανική «ακμή»καθεστώς, όπουόταν ηκυρίαρχος διακυβέρνησητης ήταν ευρύτερα κατανεμημένη ενώ σπουδαιότερη αξίαΡώμης και κέντρο εθνοτικήςτων συσπείρωσηςαποφάσων δεν αποτελούσε ο Αυτοκράτορας, ένας απολυταρχικός τύραννος, αλλά το ρωμαϊκό μεγαλείο καιήταν η δόξα της ΡώμηςΣύγκλητος. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει την εύνοια του Νέρωνα και να διαταχθεί να αυτοκτονήσει, σε πολύ νεαρή ηλικία, για αντικυβερνητική συνωμοσία (την ίδια μοίρα υπέστη και ο Σενέκας).
Ο Λουκανός έγραψε ποιήματα όπως το [[έπος]] «[[Φαρσάλια]]», εμπνευσμένο από τον εμφύλιο πόλεμο του [[Ιούλιος Καίσαρας|Ιουλίου Καίσαρα]] και του [[Πομπήιος|Πομπήιου]], όπου εξυμνούσε υπογείως τητο συγκλητικό ρεπούμπλικακαθεστώς των περασμένων χρόνων. Με το έργο του αυτό στράφηκε ανοιχτά εναντίον του βιργιλικού ύφους: ο [[Βιργίλιος]] είχε αποθεώσει αλληγορικά τον Αύγουστο και τη νέα, αυτοκρατορική τάξη πραγμάτων με ένα [[Όμηρος|ομηρικό]] έπος, ενώ ο ίδιος υπέσκαπτε ουσιαστικώς τον «φιλότεχνο» Αυτοκράτορα της δικής του εποχής με ένα «σύγχρονο», πεσιμιστικόπεσσιμιστικό αντισυμβατικό ποίημα ευρισκόμενο στον αντίποδα της [[Αινειάδα|Αινειάδας]]· στα Φαρσάλια εκλείπει τελείως ο μυθολογικός μηχανισμός και οι θεϊκές παρεμβάσεις, υιοθετείται ένα σχεδόν χρονογραφικό ύφος και ο Ιούλιος Καίσαρας, προπάτορας του νέου καθεστώτος, σκιαγραφείται με τα μελανότερα χρώματα ως ένας επίδοξος, εγωκεντρικός τύραννος. Ο Πομπήιος από την άλλη, η αντίθετη όψη του Αινεία, παρουσιάζεται ως μία ρεαλιστική, υπέργηρη και εξελισσόμενη φιγούρα οικογενειάρχη με την Τύχη να τον έχει εγκαταλείψει. Τελικώς για τον Πομπήιο ο μόνος δρόμος για την ηθική ελευθερία είναι ο θάνατος για μια δίκαιη υπόθεση.
