Παστούν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[File:Pashtun people.jpg|thumb|right|250px|Πουστούν]]
Οι λεγόμενοι '''Παστούν''', ή '''Πουστούν''', ή '''Παχτούν''', ή '''Παθάνς''', (Pashtun), ανάλογα με τη διάλεκτό τους, αποτελούν μια εθνότητα - φυλή "Αφγανών" που αριθμείται περίπου σε 42 εκατομμύρια ευρασιάτες εκ των οποίων 28 εκατομ.εκατομμύρια βρίσκονται στο Πακιστάν, 13 εκατομ.εκατομμύρια στο Αφγανιστάν και οι υπόλοιποι σε άλλες χώρες. Είναι εγκατεστημένοι κυρίως στο σημερινό νοτιοανατολικό [[Αφγανιστάν]] και το βορειοδυτικό [[Πακιστάν]]. Πριν ν΄ αρχίσει να χρησιμοποιείται ο όρος Αφγανός για τον κάθε κάτοικο του Αφγανιστάν, οι Παστούν λέγονταν Αφγανοί, σήμερα όμως ξεχωρίζουν των άλλων εθνοτήτων του Αφγανιστάν αυτοχαρακτηριζόμενοι ως Παστούν.
 
== Γενικά ==
Παρά ταύτα οι Παστούν αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στο Αφγανιστάν και τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στο Πακιστάν. Συγκροτούνται από 50 και ίσως περισσότερες φυλές που διακρίνονται σε υπο-φυλές, κατά περιοχή μόνιμης εγκατάστασης, κάθε υπο-φυλή σε οικογένειες - φατρίες και οι τελευταίες σε επιμέρους σόγια.<br />
 
Οι ηγέτες των φυλών Παστούν είναι γνωστότεροι με τον τίτλο που φέρουν ως [[Χαν|Χάνοι]], και οι διοικητικές τους περιφέρειες επιμέρους [[χανάτο|Χανάτα]] που όμως η ισχύς τους σήμερα είναι πολύ περιορισμένη. Σημαντικά ζητήματά τους συνηθέστερα επιλύονται μέσα από κάθε φυλή από το συμβούλιο των αρχηγών των φατριών, ή αν είναι πολύ σημαντικό από το συμβούλιο των αρχηγών των φυλών.
 
== Θρησκεία ==
Σύμφωνα με τη δική τους παράδοση θεωρούν ότι είναι απόγονοι ενός κοινού προγόνου Βασιλέως που έφερε το όνομα [[Αφγάνα]], από τον οποίο και ονομάσθηκε η Χώρα τους. Ο Αφγάνα θεωρείται κατά τη παράδοση ότι ήταν εγγονός του Βασιλέως [[Σολομών|Σολομώντα]] των [[Ισραηλίτες|Ισραηλιτών]] ο οποίος και αρχικά εγκαταστάθηκε στη περιοχή αυτή. Κατά τον 9ο αιώνα φέρονται να εξισλαμίστηκαν όπου και αρχίζει η ιστορική τους παρουσία.<br />
 
Σήμερα πολλά ζητήματα των Παστούν προσπαθούν να τα "«προστατεύσουν"» οι [[Σιίτες]] του [[Ισλάμ]]. Παρα ταύταΌμως η συντριπτική πλειοψηφία των Παστούν είναι [[Σουνίτες]], που αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό του Ισλάμ.
 
== Κοινωνία ==
Οι Παστούν είναι ένας υπερήφανος λαός που από ανέκαθεν αντιστέκεται στις προσπάθειες οποιασδήποτε ξένης επιβολής ελέγχου της κοινωνίας τους. Παραδοσιακά, διατηρούν ένα δικό τους κοινωνικο-θρησκευτικό εθιμικό κώδικα γνωστό ως "«[[Παστούνβαλι]]"» ή "«Παστουνβάλι"» που ρυθμίζει τη συμπεριφορά των ανδρών της κοινωνίας τους, καίκαι που βεβαίως αποκλείονται στοιχεία ισότητας των γυναικών. Οι βασικές αρχές του Παστούνβαλι και που προβάλλονται ιδιαίτερα είναι η τιμή, το θάρρος, και η φιλοξενία. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο κώδικας αυτός προστατεύει τυχόν εκδήλωση βεντέτας, ως νόμιμο έθιμο, με συνέπεια τέτοιο γεγονός να μην είναι καθόλου σπάνιο μεταξύ τωτων φατριών τους. Εάν σε τέτοια περίπτωση δεν λυθεί η διαφορά από συγκέντρωση των Αρχηγών, έστω με υποχρεωτική επιβολή εκτοπισμών, τότε η βεντέτα κληροδοτείται στους απογόνους εκείνων που την ξεκίνησαν και που δεν αργεί να φθάσει σε "«εμφύλια"» σύρραξη.
 
== Κύριες ασχολίες ==
Γενικά οι Παστούν είναι γεωργικός και λιγότερο κτηνοτροφικός λαός, ασχολούνται κυρίως με τη καλλιέργεια δημητριακών, και παραγωγή κάποιων κτηνοτροφικών προϊόντων. Οι γυναίκες των Παστούν φέρουν μόνιμα το κάλυμμα του προσώπου τη λεγόμενο "«Μπούργκα"», περιοριζόμενες σε αυστηρά οικιακές εργασίες.
 
== Γλώσσα ==
Οι Παστούν ομιλούν δική τους γλώσσα που λέγεται επίσης παστούν ή πάστο, η οποία ανήκει στο ιρανικό κλάδο των Ινδο-ιρανικών[[Ινδοϊρανικές γλώσσες|Ινδοϊρανικών γλωσσών]]. Περιέχει δύο κύριες επιμέρους διαλέκτους, την Κανταχάρι Πάστο και την Πεσβάρι Πάστο, προσδιορίζονται έτσι από τις πόλεις της επαρχίας Κανταχάρ και Πεσαβάρ, αντίστοιχα. Η γλώσσα Πάστο γράφεται με αραβική γραφή, τροποποιημένη για να συμπεριλάβει ορισμένους ήχους που δεν υφίστανται στην αραβική ομιλία.
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 23 ⟶ 25 :
Πορτρέτο του Άχμαντ Σαχ
</div>]]
Από τον 13ο και μέχρι τον 16ο αιώνα, πολλές φυλές Παστούν είχαν μεταναστεύσει από το Αφγανιστάν στο Πακιστάν, όπου ίδρυσαν πολλά βασίλεια. Στο Πακιστάν ο θάνατος του βασιλιά συχνά οδηγούσε σε συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών των διαφόρων δυναστικών κληρονόμων που όλοι μεταξύ τους ήταν συγγενείς.<br />
 
Πρώτος αρχηγός όλης της φυλής των Παστούν ήταν ο [[Άχμαντ Σαχ]], που κατάφερε για πρώτη φορά και συγκρότησε το βασίλειό του στη περιοχή [[Κανταχάρ]], με ενωμένους όλους τους Παστούνς υπό μία κυβέρνηση το [[1747]]. Σημειώνεται ότι από τότε το πολίτευμα της Βασιλείας ήταν το κυρίαρχο πολίτευμα των Παστούνς του Αφγανιστάν μέχρι την κατάργησή του το [[1973]], που συνέβη μετά από ξένη επέμβαση και άναρχη πολιτική που αποδυνάμωσε τους διαδόχους του Άχμαντ Σαχ.
Τον 19ο αιώνα, το Αφγανιστάν μετατράπηκε σε μια ζώνη σύγκρουσης μεταξύ του [[Αγγλία|Ηνωμένου Βασιλείου]], για την προστασία των αποικιακών κτήσεων στο Πακιστάν και την [[Ινδία]], προς τα νότια, και της ανάπτυξης της ρωσικής αυτοκρατορίας προς τα βόρεια. Η δημιουργία των συνόρων μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν (τότε τμήμα της βρετανικής ελεγχόμενης Ινδίας) το [[1893]], χώρισε κυριολεκτικά τους Παστούν και στις δύο πλευρές των συνόρων του νεοσύστατου κράτους.
 
Στις αρχές της δεκαετίας του [[1960]] ο αφγανός πρωθυπουργός [[Μωχάμετ Νταούντ]] με την υποστήριξη της [[Εθνική αυτοδιάθεση|αυτοδιάθεσης των λαών]] για τους Παστούν που ζούσαν στο Πακιστάν δημιούργησε τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών με συνέπεια τη πτώση του. Τελικά το [[1973]] ο Νταούντ με τη βοήθεια κυρίως εξωτερικών αλλά και εσωτερικών παραγόντων προκαλώντας πραξικόπημα κατέλυσε τη Βασιλεία και δημιούργησε μια δικτατορική κυβέρνηση, καλούμενη μεταρρυθμιστική. Πέντε χρόνια μετά , το [[1978]], η στρατιωτική κυβέρνηση του Νταούντ ανατράπηκε από έτερους πραξικοπηματίες μαρξιστές. Μετά από μια σειρά βάναυσων και πρωτόγνωρων πειθαρχικών μέτρων που επέβαλε η νέα κυβέρνηση στο Αφγανιστάν, ξέσπασε ένας μεγάλος εμφύλιος πόλεμος υπό την καθοδήγηση της λεγόμενης "«Ισλαμικής παραδοσιοκρατίας"» κατά της κυβέρνησης.
 
Τότε προς βοήθεια της κυβέρνησης έσπευσε η [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών]] (ΕΣΣΔ), η οποία ως πιστός κληρονόμος των στρατηγικών συμφερόντων της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, εισέβαλε στο Αφγανιστάν προκειμένου να αντικατασταθεί η εξτρεμιστική κυβέρνηση με ένα πιο συγκρατημένο αριστερό καθεστώς. Ωστόσο, αυτή η επιδερμική αλλαγή δεν έφερε το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Ειδικά οι Παστούνς που ήταν εμφανώς αντίθετοι από τα μέλη των [[Μουτζαχεντίν]], που αποτελούσαν μια χαλαρή συνομοσπονδία ομάδων των ισλαμιστών ανταρτών, αντιτίθονταν στην υποστήριξη της σοβιετικής κυβέρνησης, σε όλη τη δεκαετία του 1980.
 
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, περίπου 2 - 3 εκατομμύρια Παστούν διέφυγαν στο Πακιστάν ως πρόσφυγες. Το δε αποκορύφωμα της κυβέρνησης του προέδρου Μπουρχανουντίν Ραμπανί, η οποία ανέλαβε την εξουσία, όταν η φιλοσοβιετική κυβέρνηση κατέρρευσε το 1992, προσπάθησε να αποκλείσει τους Παστούν από τις πιο σημαντικές θέσεις που κατείχαν.<br />
 
Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια να δημιουργηθεί ένα νέο ισλαμικό φοιτητικό κίνημα που δημιούργησαν οι λεγόμενοι [[Ταλιμπάν]] που κυριαρχείται από Παστούν οι οποίοι και κατέλαβαν το [[1996]] τη πρωτεύουσα της Χώρας την [[Καμπούλ]]. Αυτοί στη συνέχεια καταφέρνοντας να θέσουν υπό τον έλεγχό τους όλη τη Χώρα επέβαλαν μια σειρά από αυστηρούς νόμους που βασίζονται στην ισλαμική παράδοση.<br />
Την κυριαρχία όμως αυτή των Ταλιμπάν – Παστούν αμφισβήτησαν οι άλλες αφγανικές φυλές που ανήκουν περισσότερο σε φυλές του Τατζικιστάν (Τατζίκοι) και του Ουζμπεκιστάν (Ουζμπέκοι) που βρίσκονται εγκατεστημένοι στα ΒΔ.βορειοδυτικά και βόρεια με αποτέλεσμα η αναταραχή της χώρας να συνεχίζεται.
 
Σήμερα μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στρατοπεδεύουν σε διάφορες περιοχές της Χώρας εμποδίζοντας την επέκταση των συμπλοκών των εγχώριων φυλών.
Γραμμή 40 ⟶ 44 :
== Δημογραφία των Παστούν ==
 
Σύμφωνα με τη δημογραφική έρευνα του Αφγανιστάν, το έτος [[2005]], οι Παστούν αντιπροσώπευαν το 42% του συνολικού πληθυσμού της Χώρας που έφθανε τα 29.928.987. Συνεπώς το 42% του συνόλου του πληθυσμού είναι 12.570.000 Παστούν.<br />
Επίσης με την αντίστοιχη δημογραφική έρευνα του Πακιστάν για το ίδιο έτος οι Παστούν αντιπροσώπευαν το 15,42% του συνολικού πληθυσμού της Χώρας που έφθανε τους 162.400.000 κατοίκους. Το ποσοστό 15,42% του συνολικού πληθυσμού είναι 25.042.080 Παστούν.<br />
Έτσι ο συνολικός πληθυσμός των Παστούν που διέμενε μόνιμα στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, το 2005, υπολογίζεται γενικά σε 37.612.000 (12.570.000 + 25.042.000). Εξ αυτών υπολογίζεται πως 800.000 περίπου Παστούν του Αφγανιστάν, έχουν ήδη εγκατασταθεί σε άλλες χώρες της Ασίας, Αμερικής, και Ευρώπης.
 
== Βιβλιογραφία και εξωτερικέςεξωτερικοί συνδέσειςσύνδεσμοι ==
{{Commons|Pashtuns}}
<div class="references-small">
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Παστούν"