Πολιτεία δικαίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Κατηγορία:Σελίδες που δεν ανήκουν σε κατηγορία; διακοσμητικές αλλαγές |
|||
Γραμμή 1:
{{Ακατηγοριοποίητο}}
{{Quote box
| width = 28em
| bgcolor = #c6dbf7
| align = right
| quote = «οὐκ ἔστι δὲ εὐνομία τὸ εὖ κεῖσθαι τοὺς νόμους, μὴ πείθεσθαι δέ».<br />
''Δεν είναι ευνομία το να υπάρχουν σωστοί νόμοι αλλά να μην τους υπακούει κανείς''."
|source =[[s:Πολιτικά/Δ_#p1294a|Αριστοτέλης, Πολιτικά Δ 1294a]]
}}
Η έννοια της '''Πολιτείας δικαίου''' είναι δημιούργημα των νεότερων χρόνων, ιδιαίτερα δε της εποχής που έληξε το [[
==Ο μυλωθρός του [[Πότσδαμ]]==
Στα γερμανικά συγγράμματα<ref>W. Jellinek μτφρ. Παπαδοπούλου, «το χρονικόν της υποθέσεως» Α΄σ. 246</ref> αναφέρεται η φράση του μυλωθρού του Πότσδαμ: «υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο», όταν δικεδικώντας με προτροπή του ηγεμόνα , αγρόκτημά του, προσέκρουσε στην αντίδραση των δικαστηρίων. Επίσης από την ιστορία βεβαιώνεται ότι ο [[Λουδοβίκος ΙΣΤ΄]], αν και απόλυτος μονάρχης, δεν μπόρεσε τελικά, καίτοι κεκετημένος το δικαίωμα της [[αρνησικυρία]]ς, να αποτρέψει δικαστική απόφαση στην περιλάλητη «[[Υπόθεση περιδαίρειου|Υπόθεση περιδεραίου]]» που άπτονταν του κύρους της βασίλισσας [[Μαρία Αντουανέττα|Μαρίας Αντουανέττας]].
Γραμμή 17 ⟶ 18 :
==Τα στοιχεία της Πολιτείας δικαίου==
Δύο είναι τα κύρια στοιχεία της Πολιτείας δικαίου από τα οποία συγκροτείται η έννοια της Πολιτείας δικαίου: ο [[Πολιτικά (Αριστοτέλης)#Η διάκριση των εξουσιών|χωρισμός των λειτουργιών]] και η υποταγή της διοίκησης στο νόμο.
* Όταν η Πολιτεία ενεργεί κατ΄ανάγκην εκτελεί ένα από τα τρία έργα: δηλαδή ή θα νομοθετεί ή θα εκτελεί τον νόμον ή θα δικάζει για την επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή των νόμων.
===Η υποταγή της διοίκησης στο νόμο ή η νομιμότητα της διοίκησης===
Από τη διάκριση αυτή των οργάνων σε τρεις κατηγορίες δημιουργείται αυτόματα και η έννοια της αρμοδιότητας. Τα νομοθετικά όργανα είναι αρμόδια να θέτουν τον κανόνα, τα εκτελεστικά ή διοικητικά είναι αρμόδια να εκτελούν αυτόν, τα δε δικαστικά να επιλύουν τις προκύπτουσες αμφισβητήσεις από την εφαρμογή του νόμου. Επειδή η υπέρβαση των ορίων της αρμοδιότητας κάθε οργάνου απαγορεύεται συνάγεται ότι πρέπει να ενεργεί μέσα στα όρια της δικής του αρμοδιότητας. Τα εκτελεστικά ή διοικητικά όργανα, αρμόδια να εκτελούν τον νόμο, δεν μπορούν να δικάσουν, αλλά κυρίως δεν μπορούν να νομοθετήσουν, αλλά είναι υποχρεωμένα να εκτελούν απλώς, να εφαρμόζουν τον νόμο. Δεν μπορούν να ενεργούν εναντίον του νόμου (''contra legem'') ή αντί του νόμου (''praeter legem''), αλλά μόνο σύμφωνα προς τον νόμο (''secundum legem'').<ref>[[Μιχαήλ Στασινόπουλος
==Η αρχή της νομιμότητας==
Η δέσμευση αυτή αποκαλείται «υποταγή της διοίκησης στο νόμο» ή «αρχή της νομιμότητας της διοίκησης».
Η αρχή αυτή της «νομιμότητας της διοίκησης», βάσει της οποίας καμμία εκτελεστική διοικητική πράξη δεν μπορεί να εκδοθεί χωρίς να την προβλέπει ο νόμος, κατευθύνει το [[Διοικητικό Δίκαιο]] των συγχρόνων κρατών, καθιερώνεται δε και στο [[Σύνταγμα της Ελλάδας|ελληνικό Σύνταγμα]] με διατάξεις που κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες:
1.Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται οι διατάξεις των άρθρων 7, 17, 78 κ.α. με τις οποίες δεν επιτρέπεται η επιβολή από τα διοικητικά όργανα περιορισμών που ανάγονται σε περιορισμένα θέματα, αν ο νόμος δεν το ορίζει, όπως δεν επιτρέπεται επιβολή ποινής χωρίς νόμο [[s:Σύνταγμα της Ελλάδας_#Άρθρο 7|άρθρ. 7.1]], ούτε επιβολή φορολογίας χωρίς νόμο [[s:Σύνταγμα της Ελλάδας_#Άρθρο 78|άρθρ. 78]], ούτε αφαίρεση της ιδιοκτησίας χωρίς νόμο [[s:Σύνταγμα της Ελλάδας_#Άρθρο 17|άρθρ. 17]] κλπ.<br />
2.Η καθιέρωση του τυπικού ή οργανικού χωρισμού των λειτουργιών [[s:Σύνταγμα της Ελλάδας_#Άρθρο 26|άρθρ. 26]].<br />
3.Η αρχή της νομιμότητας καθιερώνεται επίσης με το άρθρο [[s:Σύνταγμα της Ελλάδας_#Άρθρο 95|άρθρ. 95]], του ισχύοντος Συντάγματος με τη θέσπιση του θεσμού της ακύρωσης των διοικητικών πράξεων από το [[Συμβούλιο της Επικρατείας]] για υπέρβαση εξουσίας ή παράβαση νόμου. Με τη διάξη αυτή επιτάσσεται ο έλεγχος της τήρησης της συνταγματικής αρχής της νομιμότητας της διοίκησης, ανατίθεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
==Σχετικά θέματα==
* [[Πολιτεία του Πλάτωνα]]
* [[Αθηναίων Πολιτεία]]
* Αθηναίων Πολιτεία ([[Ξενοφών]])
* [[s:Λακεδαιμονίων Πολιτεία|Λακεδαιμονίων πολιτεία]]
* [[Αυγουστίνος]] [[Θεού Πολιτεία]] (De civitate Dei)
==Παραπομπές==
{{παραπομπές|2}}
| |||