Θειόλες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 137:
Οι θειόλες δείχνουν μικρή διασύνδεση με δεσμούς υδρογόνου, τόσο με μόρια νερού, όσο και μεταξύ τους. Έτσι, έχουν χαμηλότερα [[σημείο βρασμού|σημεία βρασμού]] και είναι λιγότερο ευδιάλυτες στο νερό και άλλους πολικούς διαλύτες, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αλκοόλες. Επίσης οι θειόλες και οι θειαιθέρες έχουν παρόμοια διαλυτότητα και σημεία βρασμού, ενώ οι αντίστοιχες αλκοόλες και [[αιθέρες]] διαφέρουν σημαντικά.
== Χημικές ιδιότητες και παράγωγα<ref>«Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας» Ν. Α. Πετάση 1982, σελ.269, £11.6Β.</ref> ==
=== Οξύτητα ===
1. Σε σύγκριση με τις αντίστοιχες αλκοόλες (ROH), οι θειόλες (RSH) είναι μέτρια πιο [[οξύ|όξινες]]. Π.χ. η [[1-βουτανοθειόλη]] (CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>SH) έχει pK<sub>a</sub> = 10,5, ενώ η [[1-βουτανόλη]] (CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>OH) έχει έχει pK<sub>a</sub> = 15. Ομοίως, η [[θειοφαινόλη]] )PhSH) έχει pK<sub>a</sub> = 6, ενώ η αντίστοιχη [[φαινόλη]] (PhOH) έχει pK<sub>a</sub> = 10. Έτσι, τα αποκαλούμενα '''θειολικά άλατα''' ή '''μερκαπτίδια''', δηλαδή τα άλατα των θειολών, λαμβάνονται με απλή επίδραση υδροξειδίων [[αλκαλιμέταλλα|αλκαλιμετάλλων]], ενώ τα αντίστοιχα '''αλκοολικά άλατα''' συνήθως όχι. Π.χ.:
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{RSH + NaOH \xrightarrow{} RSNa + H_2O}
</math>
[[File:Thiophenolat Synthesis.png|400px|Παραγωγή θειοφαινολικού νατρίου από θειοφαινόλη.]]
</div>
2. Θειολικά άλατα σχηματίζονται ακόμη και με επίδραση ορισμένων αλκαλικών αλάτων. Π.χ.:
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{2RSH + HgO \xrightarrow{} (RS)_2Hg + H_2O}
</math>
</div>
=== Θειεστεροποίηση ===
Όπως οι αλκοόλες (ROH) αντιδρούν με οξυγονούχα οξέα (AOH) και δίνουν [[εστέρες]] (AOOR), έτσι και οι θειόλες (RSH) δίνουν αντίστοιχα [[θειεστέρες]] (AOSR). Π.χ. με [[καρβοξυλικά οξέα]] (RCOOH):
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{RSH + RCOOH {\overrightarrow\longleftarrow} RCOSR + H_2O}
</math>
</div>
* Όπου A υπόλοιπη ρίζα οξυγονούχου οξέος, ανόργανου ή οργανικού, και R όχι απαραίτητα ίδια.
=== Θειοκετάλες ===
Όπως οι αλκοόλες δίνουν [[ακετάλες]] και [[κετάλες]] με [[καρβονυλικές ενώσεις]], έτσι και οι θειόλες δίνουν αντίστοιχα [[θειοκετάλες]]:
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{2RSH + >C=O \xrightarrow{} >C(SR)_2 + H_2O}
</math>
</div>
=== Δισουλφίδια ===
1. Οι θειόλες (RS) με επίδραση ήπιων [[οξειδοαναγωγή|οξειδωτικών μέσων]] όπως το [[βρώμιο]] (Br<sub>2</sub>), το [[ιώδιο]] (I<sub>2</sub>), το [[οξυγόνο]] (Ο<sub>2</sub>, παρουσία [[καταλύτης|καταλύτη]]) ή ο [[διχλωριούχος χαλκός]] (CuCl<sub>2</sub>), σχηματίζουν [[δισουλφίδια]] (RSSR):
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{2RSH + Br_2 \xrightarrow{} RSSR + 2HBr}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{2RSH + I_2 \xrightarrow{} RSSR + 2HI}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{4RSH + O_2 \xrightarrow{} 2RSSR + 2H_2O}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{2RSH + 2CuCl_2 \xrightarrow{} RSSR + 2CuCl + 2HCl}
</math>
</div>
2. Σε περίπτωση επίδρασης μιας άλλης θειόλης (R΄SH) σε δισουλφίδιο (RSSR), γίνεται ανταλλαγή αλκυλίων:
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{R\acute{}SH + RSSR {\overrightarrow\longleftarrow} RSSR\acute{} + RSH}
</math>
</div>
=== Σουλφονικά οξέα ===
Οι θειόλες (RS) με επίδραση ισχυρότερων [[οξειδοαναγωγή|οξειδωτικών μέσων]], όπως [[υπεροχλωρικό νάτριο]] (NaClO<sub>4</sub>0), [[υπεριωδικό οξύ]] (HIO<sub>4</sub>) ή [[νιτρικό οξύ]] (HNO<sub>3</sub>) ή [[υπεροξείδιο του υδρογόνου]] (H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>), δίνουν [[σουλφονικά οξέα]]:
<div style='text-align: center;'>
<math>
\mathrm{RSH + 3NaClO_4 \xrightarrow{} RSO_3H + 3NaClO_3}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{RSH + 3HIO_4 \xrightarrow{} RSO_3H + 3HIO_3}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{RSH + 6HNO_3 \xrightarrow{} RSO_3H + 6NO_2 + 3H_2O}
</math>
<br />
<math>
\mathrm{RSH + 3H_2O_2 \xrightarrow{} RSO_3H + 3H_2O}
</math>
</div>
== Ταυτοποίηση ==
| |||